Điều đáng quý là đâu đó trong cuộc sống bộn bề, không gian của nghĩa cử tri ân vẫn tràn đầy niềm trân trọng, nên những bài viết xuất sắc được tuyển chọn từ cuộc thi trong tập sách cùng tên chính là những cảm xúc mang nhiều sắc độ của tính thiêng trong tâm thức mỗi người.

Phóng to

Sách do Tủ sách Tuổi Trẻ và NXB Trẻ ấn hành - Ảnh: T.T.D.

Có nhiều niềm khắc khoải như cách giọt nước tràn ly để các tác giả chấp bút viết những dòng tâm sự. Và ý thức tri ân như một mạch ngầm vẫn lặng nằm đâu đó trong góc khuất của tâm hồn, nay gặp một cuộc thi, một câu chuyện va chạm ngoài đời, một sự cố cá nhân... cái mạch ấy trỗi lên, bừng ra cùng với những không gian mang nhiều bài học giá trị mà một thời mỗi tác giả từng tiếp nhận.

Như vùng quê rất nhiều sen của Nguyễn Hồ Bảo Trâm và người cô giáo từ thuở lớp 5, quyện trong không gian ấy, với khoảng thời gian hồi tưởng, một bài học về nhận ra giá trị của mình, của người để ứng xử với xung quanh được thuật lại nhẹ nhàng, sâu sắc (Cô và mùa sen).

Đạo nghĩa và những bài học của mỗi người cũng là chuyện dễ nói ra nhưng khó nói cho hay. Cách cảm nhận lẽ sống ở đời của cô giáo dạy văn Nguyễn Thị Huệ qua lời dạy của ông thầy võ cũng là một cách tiếp nhận đặc biệt những giá trị nhân văn gạn lọc qua con đường khắc nghiệt của võ học. Cũng có những thăng trầm của gia đình trở thành nỗi ám ảnh của người con. Một cách xử thế của cha trở thành bài học đeo đẳng với con suốt hành trình lập thân lập nghiệp. Sự chủ động của con người trong trường hợp xác tín vào một giá trị có tính nền nếp gia phong chính là động lực để bình tâm hơn trước số phận và định mệnh (Những bài học từ người lính của Đặng Thị Huyền). Và đặc biệt, câu chuyện bốn mẹ con của Nguyễn Thị Việt Hà (Ba hạt đậu xanh của mẹ) thật sự là những thước phim nhói lòng về phận người cơ cực trong hành trình mấy lần ngược Bắc xuôi Nam mưu sinh và vượt qua bao nhiêu khốc liệt của cuộc đời...

(*) Cuộc thi do Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Ngân hàng TMCP Đông Á, Đài Tiếng nói nhân dân TP.HCM, báo Tuổi Trẻ, Ban thanh thiếu niên VTV6 phối hợp tổ chức từ ngày 20-11-2010 đến 2-6-2011.