Những chiêu trò phổ biến thời gian gần đây có thể kể đến: lừa đảo nhờ tạo mối quan hệ tình cảm.

Đối tượng lừa đảo dành một thời gian dài để xây dựng quan hệ qua mạng, hẹn hò qua mạng với nạn nhân trước khi dựng lên một câu chuyện đáng tin để lừa tiền như: đột ngột nói bị tai nạn nghiêm trọng cần được giúp đỡ tài chính.

Kiểu lừa gạt nữa là lừa tiền thông qua trang thứ ba. Nạn nhân sẽ nhận được thư điện tử gửi từ đường link tạo bởi ứng dụng bên thứ ba, yêu cầu xác minh tài khoản ngân hàng hoặc cung cấp thông tin tài khoản ngân hàng, giúp đối tượng lừa đảo có thể truy cập vào tài khoản ngân hàng của nạn nhân.

Ngoài ra còn kiểu mạo danh là đối tượng lấy cắp thông tin cá nhân người khác để lừa đảo tài chính, bao gồm việc mở tài khoản ngân hàng hoặc mở thẻ tín dụng dưới danh tính bị đánh cắp...

Chủ động tìm hiểu thông tin

Trung tá Đặng Mạnh Cường - đội trưởng đội hình sự Công an quận Nam Từ Liêm (Hà Nội) - khuyến cáo: "Đã có rất nhiều vụ lừa đảo qua mạng bị công an triệt phá và lực lượng chức năng cũng đã khuyến cáo trên các phương tiện thông tin đại chúng rất nhiều. Người dân cần chủ động nắm bắt, tìm hiểu thông tin, cảnh giác trước các chiêu trò lừa đảo của loại tội phạm này".

Tiết chế lòng tham

Nhiều chuyên gia bảo mật, chuyên gia tội phạm học... cho rằng các trò lừa đảo qua mạng không mới, mà chỉ là thay đổi hình thức, tuy nhiên nhiều nạn nhân mới vẫn bị "sập bẫy".

Trao đổi với Tuổi Trẻ, trung tá Đào Trung Hiếu - chuyên gia tội phạm học, Bộ Công an - cho biết tội phạm lừa đảo trên mạng có mục tiêu đa dạng, không chỉ chiếm đoạt tài sản, mà còn đánh cắp thông tin cá nhân của người dùng để sử dụng vào các mục đích đen tối khác, đe dọa đời tư và sự an toàn của họ.

Theo trung tá Hiếu, tội phạm lừa đảo qua mạng khai thác những điểm tâm lý tiêu cực của nạn nhân như lòng tham, hám của rẻ. Bên cạnh đó, nhiều nạn nhân bị mắc lừa trao tài sản cho kẻ xấu chỉ vì thiếu hiểu biết, nhẹ dạ, cả tin, nhất là mất cảnh giác trong bảo mật thông tin...

"Tội phạm lừa đảo qua mạng sống được chính là nhờ vào lòng tham của người dùng. Khi đã bị tiền che mờ mắt, đó chính là lúc người dùng bị trắng tay.

Không một phần mềm bảo mật nào có thể bảo vệ người dùng trong mọi trường hợp, nếu như người dùng quá nhẹ dạ, cả tin. Bởi vậy, hãy là một công dân mạng thông minh, tỉnh táo và cẩn thận" - trung tá Hiếu lưu ý.

Luật sư Lê Trọng Minh (Đoàn luật sư Hà Nội) cũng cho rằng thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo qua mạng chủ yếu đánh vào lòng tham, thiếu hiểu biết, lòng tin mù quáng của người dùng.

Từ đó, chúng mạo danh để tạo lòng tin nhằm chiếm đoạt luôn quyền điều khiển tài khoản mạng xã hội, thông tin tài khoản ngân hàng và chiếm đoạt tài sản.

"Các đối tượng lừa đảo chủ yếu hướng tới những người chưa có nhiều kinh nghiệm trong sử dụng mạng xã hội. Do đó, nhiều hình thức lừa đảo mặc dù đã cũ nhưng nhiều nạn nhân mới vẫn "sập bẫy" - luật sư Minh cho hay.

Từ đó, trung tá Đào Trung Hiếu khuyến cáo người dùng tuyệt đối không cung cấp đầy đủ thông tin cá nhân như: số điện thoại, email cá nhân, số tài khoản ngân hàng, số thẻ tín dụng, số hộ chiếu, CMND... khi tham gia các trang mạng xã hội.

Người dùng cần biết rõ địa chỉ web, email chính thức và số điện thoại xác thực của ngân hàng, dịch vụ đang sử dụng. Khi bị một số điện thoại hoặc email "lạ" yêu cầu cung cấp các thông tin cá nhân, hãy liên hệ lại với các địa chỉ xác thực này và yêu cầu xác nhận.

Trung tá Hiếu cũng cảnh báo người dân đừng bao giờ gửi tiền bằng cách sử dụng dịch vụ chuyển tiền từ người lạ, cảnh giác trước những giao kèo hay cơ hội có vẻ "lời" đến mức khó tin.

Cần cảnh giác cao trước những món quà tặng "trời ơi đất hỡi" hoặc các kiểu nhờ nhận tiền, quà tặng giá trị từ nước ngoài gửi về, cung cấp dịch vụ việc làm qua mạng... Ví dụ có thể chỉ cần gõ một vài từ khóa cơ bản về các chiêu trò kể trên thì đã có thể khái quát ngay "chân tướng" của các trò lừa đảo. (DANH TRỌNG)

TTO - Nhiều người không khỏi bức xúc khi mua iPhone từ các sàn thương mại điện tử lại được giao cục gạch.