Lâm Quang Nhật, Nguyễn Thị Ngọc Tâm: những ngôi sao phá rào

HUY ĐĂNG

Bộc lộ năng khiếu được chọn vào đội trẻ, rồi ăn cơm nhà nước, ra sân và tỏa sáng ở đấu trường SEA Games, trước khi vật lộn với việc học để có được một công việc HLV trong biên chế nhà nước…

Đó là con đường mà hầu hết các VĐV hàng đầu của thể thao Việt Nam lựa chọn.

Nhưng cũng có không ít ngôi sao sẵn sàng mở một lối đi riêng, nhiều rủi ro hơn nhưng cũng rực rỡ hơn và tận dụng tối đa nguồn nội lực của bản thân.

Lâm Quang Nhật - VĐV xã hội hóa

Cộng đồng yêu thích bơi, đạp, chạy đã quen với cái tên Lâm Quang Nhật - cựu kình ngư từng 2 lần giành HCV SEA Games, và nay là VĐV đi tiên phong ở 3 môn phối hợp (triathlon) tại Việt Nam.

Sau Tết, Lâm Quang Nhật sẽ có chuyến tập huấn ở Thái Lan để chuẩn bị cho SEA Games. Mười mấy năm sự nghiệp thể thao đỉnh cao, Nhật không hề xa lạ với những chuyến tập huấn. Nhưng không giống như thuở còn là "gà nòi", khi mọi hoạt động, kế hoạch của VĐV đều do Nhà nước bao nuôi, giờ đây Nhật phải tự thân lo mọi chuyện.

"Gần như toàn bộ chi phí chuyến đi tôi sẽ tự lo, hay nói cách khác là xã hội hóa. Một phần là tôi dành dụm được từ thu nhập đi dạy bơi, một phần là được tài trợ.

Thêm vào đó, trại tập huấn ở Phuket (Thái Lan) cũng miễn giảm đáng kể chi phí vì tôi còn tranh thủ làm trợ giảng cho HLV Jurgen Zach, người đứng đầu trung tâm này", Lâm Quang Nhật kể.

Đây đã là lần thứ 3 Lâm Quang Nhật đến Phuket để tập huấn, một nỗ lực tuyệt vời của cựu kình ngư từng một thời "bá chủ" đường đua 1.500m trong khu vực.

Bởi trong cả 3 lần, Nhật đều gần như phải tự túc kinh phí (có thêm một khoản hỗ trợ từ tuyển triathlon TP.HCM trong đợt tập huấn vào năm ngoái). Đó là một cuộc sống hoàn toàn khác biệt so với 7 năm trước, thời điểm anh vẫn còn là trụ cột trong tuyển bơi lội Việt Nam.

"Tôi chưa bao giờ hối tiếc, dù ở thời điểm đó (năm 2017) tôi biết mình vẫn còn có thể thi đấu thêm vài kỳ SEA Games nữa. Nhưng một phần vì mệt mỏi, một phần vì tôi cảm thấy mình còn có thể phát triển thêm nhiều khía cạnh khác nếu nghỉ bơi lội. Vậy nên tôi dứt khoát rời đường đua xanh để tập trung việc học", Quang Nhật chia sẻ.

Cuộc đời hậu VĐV chẳng bao giờ là dễ dàng. Để trang trải học phí và kiếm sống, Nhật nhận dạy bơi, rồi phải chạy cả xe ôm công nghệ.

Song song đó, anh bắt đầu dấn bước vào triathlon và tìm thấy một cuộc đời VĐV khác ở đó. Từ năm 2019, Lâm Quang Nhật một lần nữa theo đuổi con đường thể thao chuyên nghiệp, với bơi, đạp và chạy.

Và Lâm Quang Nhật nhanh chóng trở thành VĐV triathlon số 1 ở Việt Nam. Nhưng để bước ra khu vực, Nhật hiểu rằng anh phải vẽ nên một lộ trình tập luyện, tập huấn, tính toán hợp lý như thuở còn là VĐV bơi. Chỉ khác ở chỗ, năm xưa Nhật được lo mọi thứ, còn nay phải tự thân.

"Cuộc đời VĐV nhà nòi chúng tôi nói đơn giản là: mở mắt ra, tập luyện, rồi ăn uống, rồi tập luyện, rồi ngủ. Mỗi ngày bơi bao nhiêu, bơi như thế nào, ăn uống như thế nào chúng tôi không cần phải tư duy nhiều. Chỉ cần nghe lời răm rắp và nỗ lực hết mình là được. Nhưng làm một VĐV xã hội hóa thì khác, tôi phải tự mình xoay xở mọi thứ", Nhật chia sẻ.

Để có được tài trợ, Lâm Quang Nhật phải chạy ngược chạy xuôi để gầy dựng tên tuổi. Anh từng bước tự tập luyện, rồi gây tiếng vang qua việc vô địch các giải trong nước.

Song song đó, Nhật tiếp tục mở rộng việc dạy bơi cho trẻ em sang dạy cả triathlon, với đối tượng là những người trung niên. Trên mạng xã hội, Lâm Quang Nhật còn là một KOL về các kỹ thuật bơi lội nói riêng, triathlon giàu uy tín.

Và rồi cũng với tinh thần tự mày mò, Nhật tìm được trại tập luyện triathlon chuyên nghiệp ở Phuket do Jurgen Zach - một chuyên gia người Đức thành lập. Sau đó, Nhật tự liên hệ HLV Zach và dành dụm tiền cho chuyến tập huấn đầu tiên, trị giá đến hàng trăm triệu.

Với đại đa số VĐV ở Việt Nam, HCV SEA Games đã là đỉnh cao của sự nghiệp. Còn với Lâm Quang Nhật, anh đã giã từ đỉnh cao đó để từng bước một đi đến một đỉnh cao khác tương tự, một chặng đường leo núi "xã hội hóa" gần như 100%.

Văn võ song toàn

Lâm Quang Nhật tạo dựng tên tuổi trong giới triathlon không chỉ bởi thành tích ấn tượng ở các giải đấu, mà còn ở các bài viết anh đăng tải trên mạng xã hội.

Thêm vào đó, anh còn cộng tác với mục Khỏe 360 của báo Tuổi Trẻ, là một cây viết với nhiều chủ đề thú vị. Các bài viết: "Vì sao người Việt thường học bơi ếch trước bơi sải?", "Bơi sải để tay chữ S hay chữ L"… của anh nhận được rất nhiều quan tâm của độc giả..

Nguyễn Thị Ngọc Tâm - start-up phát triển chiều cao

Năm 2013, một lớp thể dục có cái tên rất kêu ra đời ở Trung tâm thể thao Hoa Lư - "lớp thể dục kích thích phát triển chiều cao", do cựu VĐV nhảy cao Nguyễn Thị Ngọc Tâm thành lập.

Khi đó báo Tuổi Trẻ đã ghi nhận về lớp thể dục đặc biệt này của Tâm, như một sự ủng hộ dành cho những tên tuổi thể thao vang bóng một thời. Nhìn chung, mọi VĐV nỗ lực bươn chải sau khi giải nghệ đều gặp nhiều khó khăn, và càng không dễ dàng gì với những người thoát ly biên chế nhà nước như Ngọc Tâm.

Chẳng ai ngờ, sau hơn 10 năm, Ngọc Tâm nay đã trở thành một bà chủ thành đạt và "thể dục kích thích phát triển chiều cao" của chị ngày nay không còn là một lớp thể dục nữa, mà trở thành một hệ thống tập luyện được ưa chuộng, một thương hiệu thể thao nhượng quyền.

Tất cả có lẽ bắt nguồn từ… chiều cao 1,74m của ngôi sao nhảy cao một thời này. Sự nghiệp điền kinh không chỉ mang lại vinh quang cho Ngọc Tâm - với đỉnh cao là HCB SEA Games 2007, mà còn giúp chị có vóc dáng hoàn mỹ. Sau khi giải nghệ, Ngọc Tâm bắt đầu kiếm sống với công việc PT, làm HLV cá nhân. Chị cũng lấy bằng cử nhân ở ĐH Sư phạm TDTT TP.HCM.

Nắm bắt nhu cầu của các phụ huynh, Ngọc Tâm mở lớp thể dục kích thích phát triển chiều cao vào năm 2013.

Ngay lập tức, lớp thể dục nằm bên đường piste sân Hoa Lư thu hút sự chú ý của nhiều người, từ cái tên rất kêu, chiều cao lý tưởng của cô giáo, cho đến những bài học vui nhộn cho trẻ…

Từng bước một, Ngọc Tâm mở rộng lớp học của mình thành hệ thống trung tâm phủ khắp Sài Gòn, từ Hoa Lư đến sân Quân khu 7, Tân Phú… rồi cả các tỉnh thành khác như Hà Nội, Đồng Nai, Tiền Giang. Đến năm nay, chị phát triển trung tâm thể dục thành một thương hiệu nhượng quyền.

"Hiện đã có một số tỉnh thành tiến hành mua thương hiệu của tôi. Trước tiên họ sẽ cử người đến đây học giáo án, rồi tôi sẽ cung cấp trang thiết bị, hướng dẫn họ phát triển kinh doanh, thu hút học viên…

Sở dĩ tôi mở rộng trung tâm của mình thành thương hiệu nhượng quyền là bởi nhu cầu của các phụ huynh, của xã hội ngày càng lớn, một mình không thể kham hết được, nên nếu xây dựng thương hiệu nhượng quyền sẽ tiếp cận được đến nhiều đối tượng hơn", chị Ngọc Tâm chia sẻ.

Công việc kinh doanh không bao giờ là dễ dàng. Để tiến xa, Ngọc Tâm đã phải nỗ lực không ngừng, trước tiên là trên con đường học vấn.

Sau khi lấy bằng cử nhân, chị học tiếp để lấy bằng thạc sĩ ngành sư phạm thể thao, đào sâu tìm hiểu các kiến thức dinh dưỡng, sức khỏe… Hơn 10 năm trời xây dựng thương hiệu trung tâm thể dục, Ngọc Tâm lăn xả vào các bệnh viện để xin các bác sĩ cộng tác với những dự án của mình.

Công việc kinh doanh của Ngọc Tâm còn mang đến cơ hội việc làm cho các cựu VĐV, những người tốt nghiệp ngành sư phạm thể thao và nỗ lực tìm kiếm một hướng đi sau khi giải nghệ.

Chị cho biết hệ thống trung tâm của mình hiện có gần 50 HLV, với hầu hết đã tốt nghiệp hoặc đang là sinh viên ngành sư phạm thể thao. Theo nhận thức ngày càng tăng cao của người dân về việc tập thể dục thể thao, ngành học này cũng ngày càng thu hút đông đảo giới trẻ.

Làng thể thao từng ghi nhận nhiều ngôi sao tiếp tục thành công với sự nghiệp HLV. Còn với Nguyễn Thị Ngọc Tâm, chị là hình mẫu tiêu biểu cho một start-up thể thao.

'Người sắt' Lâm Quang Nhật: Cảm hứng của 3 môn phối hợp Việt Nam

Ở Giải vô địch các CLB triathlon (ba môn phối hợp: bơi, đạp xe, chạy bộ) quốc gia 2024, diễn ra đầu tháng 5 tại TP.HCM, Lâm Quang Nhật thi đấu xuất sắc và giành huy chương vàng ở nội dung triathlon cá nhân nam.

HUY ĐĂNG