Các tài xế nấu ăn ngay trên thớt xe container vì thức ăn của Trung Quốc không hợp khẩu vị và đắt đỏ - Ảnh: CHẾ THÂN

Vay "nóng" chuộc mạng

Tháng 12-2017, một tài xế tên Nam (tên nhân vật đã được thay đổi) ở tỉnh Phú Yên hai lần xin nghỉ chạy xe container chở hàng xuyên Việt để ra Hà Nội làm việc với C45 (Bộ Công an) về việc anh vay tiền để "chuộc mạng" từ Trung Quốc. 

Anh nói: "Chuyện này tài xế container chở hàng đi biên giới ai cũng biết. Hi vọng tôi đòi lại được tiền bị lừa để trả nợ, nếu không thì chạy xe cả đời cũng không trả nổi".

Cuối tháng 9-2017, anh Nam và một đồng nghiệp ở Phú Yên nhận lệnh ra Bình Thuận chở 925 thùng thanh long giao ở Hà Khẩu (Trung Quốc). Chủ hàng yêu cầu phải có mặt tại Trung Quốc trong vòng 50 tiếng. 

Nhận hàng xong, hai tài xế thay phiên nhau chạy liên tục cả ngày lẫn đêm và đến Hà Khẩu trước bốn tiếng đồng hồ.

Chiều, anh Nam được chủ hàng yêu cầu mở thùng container giao hàng qua xe container của thương lái người Trung Quốc. Giao hơn 750 thùng thì xe Trung Quốc chạy đi. Trên xe còn lại hơn 170 thùng nên anh phải ở lại Hà Khẩu chờ giao tiếp. 

Hôm sau, bà H. (chủ hàng) dẫn chủ vựa ở Bình Thuận và một nhóm người vẻ mặt hung tợn hùng hổ tới xe của anh. "Họ nói hai anh em tôi tráo đổi thanh long loại 1 thành loại 3, loại 4. Thế là họ lao vào đánh hai đứa tôi bầm giập luôn" - anh Nam kể.

Dù anh tài xế giải thích rằng sau khi nhận hàng xong thì xe chạy suốt, toàn bộ thanh long trên xe vẫn còn nguyên bao bì tiếng Hoa của thương lái Trung Quốc. 

Ngoài ra, ở các tỉnh phía Bắc không có thanh long thì làm sao đổi được. Thế nhưng, bà H. vẫn một mực yêu cầu anh phải bồi thường theo giá thanh long loại 1. Khi nào nhận được tiền thì mới cho người và xe trở về VN.

Cùng lúc ấy, xe thanh long của anh Hoan cùng một tài xế khác cũng bị bà H. cư xử tương tự. Nhóm bà H. bắt bốn tài xế phải bồi thường hơn 1 tỉ đồng mới cho trở về VN. Nếu chuyển tiền chậm một ngày thì tài xế còn phải trả tiền thuê giang hồ 100 triệu đồng nữa. 

Riêng xe anh Nam và người bạn phải bồi thường 527 triệu đồng. Hai anh gọi điện về nói vợ con đi vay "nóng" mỗi người 200 triệu đồng rồi đưa chủ xe góp thêm vô chuyển khoản cho bà H. để chuộc mạng về. 

Hai ngày sau tiền tới tay bà H. thì hai anh mới được thả. Còn gia đình của anh Hoan và tài xế đi cùng không vay mượn được tiền nên tiếp tục bị nhóm côn đồ giam lỏng.

Về tới Phú Yên, anh Nam tới công an tỉnh cầu cứu và được hướng dẫn gửi đơn khẩn cấp tới C45 (Bộ Công an). Có lẽ bà H. nghe công an vào cuộc điều tra nên đã đưa anh Hoan lên đồn công an Trung Quốc ký giấy nợ hơn 300 triệu đồng rồi cho xe về. 

Và đó cũng là chuyến lái xe container cuối cùng của anh Hoan. Còn anh Nam, dù bị sốc nặng nhưng vẫn bám trụ nghề lái xe container chở nông sản đi Bắc để kiếm tiền trả nợ và lo cho gia đình.

Có điều anh chỉ nhận chở đi Tân Thanh, Hà Giang chứ không dám đi tuyến Lào Cai - Hà Khẩu nữa.

Cứ 2-3 tiếng một lần, tài xế container phải mở thùng hàng kiểm tra độ lạnh. Họ phải mở cả thùng giấy ra để xem thanh long có bị gì không - Ảnh: V.TR.

Nỗi ám ảnh bồi thường

Tất cả tài xế container chở nông sản qua Trung Quốc mà chúng tôi gặp đều thừa nhận luôn bị ám ảnh chuyện bị đánh đập, bị bắt bồi thường. Đạt (tài xế container của nhà xe H.P. ở Tiền Giang) kể mới đây một xe container của nhà xe này chở mít từ miền Tây đi cửa khẩu Cốc Nam. 

Khi đến nơi chủ hàng tuyên bố mít bị thối và yêu cầu bồi thường bằng cách trừ cước vận chuyển ba chuyến và giữ giấy tờ xe. Có điều lạ là chủ hàng vẫn lấy hết mít trên xe chứ không chừa lại trái nào.

Còn tài xế Duy (ở Tiền Giang) kể năm rồi anh chở một container xoài Cao Lãnh từ Đồng Tháp đi cửa khẩu Cốc Nam. Tới nơi một số thùng xoài bị chín, vỏ chuyển sang màu vàng. Thế là chủ hàng bắt phải bồi thường vì cho rằng tài xế để nhiệt độ trong thùng container quá nóng nên xoài bị chín. 

"Chuyến đó họ bắt tôi phải đền 320 triệu đồng. Cũng may là ông chủ xe tốt bụng, đứng ra chuyển tiền bồi thường nên họ mới thả tôi và xe về VN" - anh Duy kể.

Cánh tài xế cho biết nghề vận tải nông sản bằng xe container có quy luật bất thành văn là "hàng lên xe thì tài xế và chủ xe phải chịu trách nhiệm hết, bất kể ra cửa khẩu giao liền hay phải nằm chờ 1-2 tuần". 

Tiền vận chuyển một container nông sản từ miền Tây qua Trung Quốc khoảng 55-60 triệu đồng, bao gồm cả phí đường bộ, xăng dầu chạy lạnh, bến bãi, bốc vác, kiểm dịch, thủ tục xuất nhập cảnh... 

Trong số này, tiền công của tài xế là 10 triệu đồng/chuyến. Xe có hai tài xế thì mỗi người được 5 triệu đồng.

Hàng trăm xe conatiner nằm chờ ở Pò Chài, Trung Quốc. Tài xế rất lo bị bắt bồi thường khi phải chờ quá lâu - Ảnh: V.TR.

Sau một hồi im lặng, thở dài rồi nhìn xa xăm, tài xế tên Duy nói như tự sự: "Kiếm được đồng tiền sôi nước mắt chứ không phải dễ. Chẳng may hư một thùng trái cây chủ hàng cũng bắt bồi thường chứ không có chuyện thông cảm. 

Chuyến rồi tôi có ba thùng thanh long bị vàng ở tai tí xíu thôi nhưng phải bồi thường 1,2 triệu đồng. Chủ hàng và thương lái Trung Quốc coi tài xế VN như thằng ở đợ chứ chẳng có chút tình cảm gì. 

Họ bắt mình đền tiền rồi nhưng vẫn lấy ba thùng đó chứ đâu có trả lại cho mình. Tức gần chết mà nói không được".

Những ngày đầu phải nằm chờ ở cửa khẩu Tân Thanh, chúng tôi và nhiều tài xế khác cũng phải canh hai tiếng là nhảy xuống đất vòng ra sau mở thùng container kiểm tra thanh long, mặc dù trời lạnh cóng. 

Hàng trăm xe xếp hàng chờ vẫn phải nổ máy ầm ầm náo động cả một vùng biên giới vì phải giữ độ lạnh trong thùng hàng không vượt quá 3^oC. Chẳng may xe hỏng, máy lạnh không hoạt động chừng vài tiếng đồng hồ hoặc ngủ quên để thùng hàng lạnh dưới 0^oC thì... tiêu.

______________

Kỳ tới: Chuyện ở Phú Tài