Ảnh và clip cảnh giết và ăn óc khỉ được phát trên Facebook - Ảnh chụp màn hình

Quê tôi ở Hương Khê, Hà Tĩnh. Đó là nơi mà mấy ngày nay, cộng đồng mạng đang bày tỏ bức xúc về clip 5 người liên quan đến việc giết khỉ ăn óc. Với tôi, đây là một câu chuyện thật buồn...

Bởi quê hương bao năm lên báo cũng chỉ liên quan đến "vùng rốn lũ" lẫn những chuyện giật gân. Và buồn hơn, dưới bài báo này, tôi đọc được rất nhiều bình luận cay đắng hướng đến những người dân quê mình.

Tôi không "bênh" 5 người dân ở quê liên quan đến việc giết khỉ. Đó là một việc làm sai trái, điều này rất rõ ràng. Nhưng liệu có phải họ là những người "man rợ"? 

Tôi không nghĩ thế mà ngược lại, tôi thấy thương bà con mình ở đó nhiều hơn. Sinh ra và lớn lên ở vùng núi Hương Khê, tôi hiểu những khó khăn của miền đất này. Ngoài khó khăn kinh tế, một trong những điều khiến tôi đau đáu nhất chính là thông tin. Ở đây báo chí (báo in) chưa đến tay, còn báo điện tử mặc dù ngày nay đã có smartphone nhưng cũng rất hiếm người đọc và đa số bà con có lẽ cũng không biết đến tên miền nào đáng tin cậy mà đọc.

Những bà con quê tôi biết Facebook, nhưng có lẽ chỉ dừng lại ở mức "biết chơi". Nên có một điểm chung dễ thấy ở những người dân quê tôi khi lên "phây" là cái gì cũng lên "phây" hết!

Vì thế, chuyện họ làm thịt con khỉ rồi quay trực tiếp lên "phây" dù chưa rõ "có gì hay ho mà đưa lên phây" như nhiều người bình luận. 

Đa số bà con ở đây không có báo in, tạp chí để đọc. Tivi có thời sự nhưng thật khó mà tìm kiếm những thông tin về "bảo vệ động vật hoang dã", "nâng cao dân trí" nếu có, thì cũng không thuộc khung giờ vàng họ có thời gian xem. Thay vào đó khung giờ vàng trên đài truyền hình quốc gia bây giờ là game show, hài kịch, ca nhạc…

Nói đến đây, tôi chợt nhớ một câu chuyện khác, cũng liên quan đến những người dân mà bây giờ có dịp mới ngẫm lại. 

Năm trước, tôi có dịp đi dự một hội thảo ở miền Tây. Đây là một hội thảo bàn về nông nghiệp nên khách mời bên cạnh các chuyên gia trong ngoài nước, còn có một số bà con nông dân. Như thường lệ, giữa buổi hội thảo ở khách sạn có tổ chức tiệc buffet. Và khi bắt đầu, bà con ăn "rất khí thế", vui vẻ và chỉ một lúc đã hết… sạch sành sanh.

Tôi đứng đó nhìn qua bên cạnh, mấy ông chuyên gia chỉ biết đứng nhìn, và ngay lúc đó trong đầu tôi nảy lên những suy nghĩ bực tức. Tôi không hiểu sao bà con mình lại "tham ăn tục uống" thế!

Nhưng bây giờ ngồi nhớ lại, tôi mới thấy mình nghĩ sai. Họ có thể chưa bao giờ biết buffet là gì nên làm sao biết "ăn sao cho phải phép"!

Có người bảo, người giàu, người đủ đầy nhìn cuộc đời khác người nghèo, người thiếu thốn. Và người có thông tin nhìn vấn đề khác người thiếu thông tin.

Thế nên, có lẽ chúng ta không nên soi hệ quy chiếu của chúng ta vào ánh nhìn của những bà con nông dân nghèo một xã biên giới (xã Hòa Hải, huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh là xã biên giới) của mình để miệt thị, phẫn nộ...

Cái chúng ta cần là phải làm sao để bà con mình biết được thông tin vì có khi bà con làm mà không biết mình đang làm sai chỗ nào, thậm chí cũng chưa biết nhiều cư dân mạng đang nói gì về mình.

TTO - Người đăng tải clip "giết khỉ ăn óc" khai nhặt được khỉ trong bao tải vô chủ nên mang về giết thịt rủ hàng xóm đến nhậu.