Ông Nguyễn Đình Thành, Chuyên gia truyền thông và thương hiệu:

Ông Nguyễn Đình Thành - Ảnh tư liệu

Tài trợ và bảo trợ: tiêu tiền không dễ

Khi bỏ tiền tổ chức các hoạt động văn hóa và giải trí, Mecenas - doanh nhân giàu có người Hi Lạp trước Công nguyên - không nghĩ rằng mình đã khai sinh ra một cách xây dựng và duy trì thương hiệu bền vững khi chinh phục tình yêu của công chúng mục tiêu.

Từ đó, các hoạt động tài trợ và bảo trợ tiếp tục phát triển và trở thành phổ biến ở các nước phương Tây thông qua các hoàng gia và các nhà công nghiệp sau này.

Doanh nghiệp gắn với thể thao là bình thường

Nói một cách công bằng, việc doanh nghiệp bỏ tiền làm các hoạt động tài trợ bảo trợ văn hóa, nghệ thuật, thể thao là cần thiết và đáng trân trọng. Nhờ đó, ngân sách nhà nước bớt được một khoản chi phí lớn, các hoạt động này vì gắn trực tiếp với quyền lợi của doanh nghiệp nên cũng được làm theo cách chuyên nghiệp và trong những điều kiện tốt nhất. Xã hội được thưởng thức các tác phẩm với chất lượng cao, xem những trận đấu đỉnh cao và tận mắt nhìn thấy trực tiếp các ngôi sao thể thao thế giới thi đấu.

Việc một đội bóng lớn đến VN chắc chắn phải tính đến việc kinh tế VN đã thoát khỏi danh sách các nước nghèo, phải tính đến sự gia tăng chóng mặt của thị trường tiêu thụ đồ xa xỉ.

Một cuộc du đấu cũng mở ra các cơ hội kinh doanh các sản phẩm phái sinh cho đội bóng, dọn đường cho các hợp tác, gieo mầm marketing và “hớt váng” nhân tài trong tương lai (sự có mặt của các cầu thủ Nhật Bản và Hàn Quốc trong đội hình các đội bóng châu Âu danh tiếng có thể được coi là một giải pháp PR - marketing thông minh và hiệu quả).

Hoạt động mời Manchester City sang VN là cần thiết và tất cả các bên đều có lợi: người hâm mộ bóng đá, cầu thủ và nhà tài trợ.

Mọi chuyện đã có thể tốt hơn...

Không có gì đảm bảo một ý tưởng tốt sẽ mang lại những hiệu ứng mong muốn. Báo chí, mạng xã hội ba ngày qua vẫn “sùng sục” với những phân tích, những lời ta thán về kết quả “xa mong đợi” của trận giao hữu giữa đội tuyển VN và Manchester City. Câu hỏi đặt ra là mục đích của nhà tổ chức là gì? Để quảng bá thương hiệu và trước hết là mang lại sự hài lòng cho công chúng? Nếu vậy, một kết quả “đẹp” là điều cần thiết. 

Việc lựa chọn một đội bóng có đẳng cấp quá chênh lệch rõ ràng là một quyết định mạo hiểm. Để cho một võ sĩ hạng nặng, thuộc hàng vô địch thế giới thượng đài thi đấu với một võ sĩ hạng ruồi, thuộc “vùng trũng” của thể thao thế giới, bất chấp sự chênh lệch về hạng cân, kinh nghiệm, tài năng, kết quả thế nào đã rõ. Hiệu ứng ngược của trận đấu do thất bại lại càng kinh khủng ở thời đại của mạng xã hội. Trong trường hợp này, thương hiệu đã không mang lại cho công chúng điều họ mong đợi, thất bại của trận đấu cũng chính là một thất bại về mặt truyền thông.

Thử làm một bài toán đánh đổi: thay vì “tài trợ” cho hoạt động giao hữu ngắn hạn này, thương hiệu có thể chuyển sang “bảo trợ” cho một số môn thể thao khác. Cần chú ý rằng đơn vị tài trợ đã quá quen thuộc với người dân trong nước nên cái cần làm giờ đây có lẽ là chuyển từ chinh phục cái đầu của người tiêu dùng sang chinh phục trái tim bằng cách đầu tư có chiều sâu cho thể thao VN.

Số tiền bỏ ra tổ chức trận đấu và truyền thông thừa đủ để tài trợ cho đội tuyển bóng đá nữ VN trong nhiều năm, hay đưa được những tài năng tennis, cầu lông, đấu kiếm, bắn súng đi tập huấn ở những quốc gia phát triển về thể thao.

Hiệu quả mang lại lúc ấy không chỉ là sự tự hào của một quốc gia mà còn là sự phát triển của mỗi vận động viên từ góc độ một con người, một người lao động.

Nên tôn trọng văn hóa khác biệt

Giao hữu là bình đẳng và sòng phẳng. Dùng những bài phát biểu chào mừng, kính thưa, kính gửi ở một nơi không được thiết kế và không dành cho những nội dung như thế là điều cần tránh cho bất kỳ nhà tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao nào trong tương lai.

Những người khách phương xa có văn hóa khác biệt và sự khác biệt ấy cần được tôn trọng, đó cũng là một cách thể hiện sự mến khách và lịch thiệp của chủ nhà.

Nhìn từ góc độ đó, sự bực dọc của các cầu thủ, người xem và bình luận viên BBC trên kênh truyền thông quốc tế này đã hoàn toàn có thể tránh được. Nghị định 145 chính là câu trả lời cho các yêu cầu về một bài phát biểu dài không đúng chỗ.

Tài trợ và bảo trợ các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao có thể coi như một thước đo chất lượng và mức độ phát triển của một quốc gia. Sự đầu tư tài chính, nhân lực, vật lực, thời gian của tổ chức, doanh nghiệp là vô cùng quan trọng.

Dựa trên sự chuyên nghiệp của các bộ phận tổ chức, PR marketing sẵn có, chỉ cần đặt sự hài lòng của công chúng lên trên, doanh nghiệp sẽ có một hoạt động thành công như ý. 

Đành rằng vai trò của nhà tài trợ là quan trọng nhưng thể thao cần được đặt đúng chỗ của thể thao, văn hóa của văn hóa và thương mại của thương mại.

Còn nhớ, trong một chương trình ca nhạc có tài trợ, ông Dominique L'Huillier, phó tùy viên văn hóa Đại sứ quán Pháp, đã cương quyết chỉ để logo nhà tài trợ phía ngoài mà không cho lên sân khấu. “Sân khấu là nơi dành cho nghệ thuật và chỉ nghệ thuật” - ông nói.