Mặc dù người này đi kiện sau nhưng lại được tòa tuyên ưu tiên thi hành án.

Vì sao ưu tiên thi hành án

Bà Phạm Thị Mỹ Phượng vay nợ nhiều người, trong đó có bà Phan Thị Tuyết và bà Trần Ngọc Ánh. Cụ thể, cuối tháng 8-2021, bà Phượng vay của bà Tuyết 1,2 tỉ đồng với thời hạn vay 1 tháng. 

Đến hẹn, bà Phượng không trả tiền như đã hứa, do đó bà Tuyết khởi kiện bà Phượng ra tòa. Ngày 22-4-2022, TAND quận Gò Vấp xử sơ thẩm tuyên buộc bà Phượng phải trả 1,2 tỉ đồng cho bà Tuyết. 

Sau đó, bà Phượng kháng cáo, nhưng tại phiên tòa phúc thẩm (mở ngày 9-8-2022) bà Phượng rút đơn kháng cáo nên TAND TP.HCM đình chỉ xét xử phúc thẩm, bản án sơ thẩm của TAND quận Gò Vấp có hiệu lực.

Ngay sau khi có bản án, bà Tuyết làm đơn yêu cầu thi hành án. Ngày 7-10-2022, chi cục trưởng Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp ra quyết định thi hành án theo yêu cầu và phân công chấp hành viên tổ chức thi hành án. Tuy nhiên, trong thời gian này, bà Tuyết bất ngờ biết bà Ánh được ưu tiên thi hành án.

Cụ thể, từ tháng 6-2020 đến tháng 5-2021, bà Phượng nhiều lần vay tiền của bà Ánh với tổng số tiền là 4,4 tỉ đồng. 

Đến thời hạn trả nợ mà bà Phượng không trả nên bà Ánh kiện bà Phượng ra TAND quận Gò Vấp. Ngày 29-8-2022, TAND quận Gò Vấp tuyên buộc bà Phượng phải trả cho bà Ánh 4,4 tỉ đồng.

Trong thời gian giải quyết vụ án, bà Ánh có đơn yêu cầu tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là phong tỏa tài sản và được tòa án chấp nhận vào ngày 16-3-2022. Trong bản án này, TAND quận Gò Vấp cũng tuyên tiếp tục duy trì quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời để đảm bảo thi hành án. 

Đồng thời, tòa tuyên bà Ánh được ưu tiên thi hành án khoản nợ trên trong trường hợp cơ quan thi hành án có thẩm quyền phát mãi căn nhà của gia đình bà Phượng để đảm bảo thi hành án.

Vi phạm tố tụng

Theo luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM), bà Ánh không có yêu cầu "được ưu tiên thi hành án" trong trường hợp cơ quan thi hành án phát mãi căn nhà. 

Do đó, tòa án chỉ có thể xem xét, giải quyết dựa trên phạm vi yêu cầu khởi kiện của đương sự, chứ không được giải quyết vượt quá phạm vi này. Việc tòa án tuyên cho bà Ánh được quyền ưu tiên thi hành án là vượt quá phạm vi khởi kiện của nguyên đơn.

Ngoài ra, việc thi hành án sau khi có bản án hoặc quyết định của tòa án là công việc của cơ quan thi hành án. 

Tòa án không có thẩm quyền buộc cơ quan thi hành án phải ưu tiên thi hành cho bất cứ đương sự nào. Việc tòa án tuyên cho bà Ánh được quyền ưu tiên thi hành án là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, vượt thẩm quyền của tòa án.

Theo luật sư Nhật, trong quá trình giải quyết vụ án, tòa án có thể áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khẩn cấp tạm thời quy định tại điều 114 của Bộ luật tố tụng dân sự để tạm thời giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, tài sản, thu thập chứng cứ, bảo vệ chứng cứ, bảo toàn tình trạng hiện có nhằm tránh gây thiệt hại không thể khắc phục được, đảm bảo cho việc giải quyết vụ án hoặc việc thi hành án.

Trong vụ án này, tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời là phong tỏa tài sản của người có nghĩa vụ. 

Hiện nay không có quy định nào về việc ưu tiên thi hành án trong trường hợp có áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.

Theo luật sư Nhật, bản án nêu trên đã vi phạm tố tụng nghiêm trọng và cần phải được kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm. 

Theo điều 327 Bộ luật tố tụng dân sự, Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp phải thông báo bằng văn bản cho chánh án TAND cấp cao tại TP.HCM hoặc viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối bản án sơ thẩm trên.

Trong trường hợp bà Tuyết đã có đơn yêu cầu thi hành án và Chi cục Thi hành án dân sự quận Gò Vấp ban hành quyết định thi hành án theo đơn yêu cầu nhưng phát hiện có bản án khác tuyên bà Ánh được ưu tiên thi hành án là ảnh hưởng đến quyền lợi của bà Tuyết.

Theo Luật thi hành án dân sự, bà Tuyết có quyền khiếu nại đối với quyết định, hành vi của thủ trưởng cơ quan thi hành án, chấp hành viên nếu có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình. 

Trường hợp tiếp tục khiếu nại thì bà Tuyết phải gửi đơn kèm theo bản sao quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu và tài liệu liên quan cho người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai.

Luật sư cũng cho rằng khi có quyết định giải quyết khiếu nại, nếu bà Tuyết không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại đó thì bà Tuyết phải thông báo bằng văn bản cho chánh án TAND cấp cao tại TP.HCM, viện trưởng Viện KSND cấp cao tại TP.HCM kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm bản án mà TAND quận Gò Vấp đã tuyên ưu tiên thi hành án cho bà Ánh.

UBND TP Nha Trang đã 'chịu' thi hành án

TTO - Liên quan vụ “Chủ tịch TP Nha Trang không chịu thi hành án, 3 cơ quan tỉnh yêu cầu chưa xong”, lãnh đạo Cục Thi hành án dân sự tỉnh này cho biết UBND TP Nha Trang đã có thông báo thi hành án.