Do chậm tiến độ nên thời gian hoàn thành tuyến Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên phải lùi sang năm 2020. Đây cũng là lần thứ 3 dự án này lỡ hẹn - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online sáng nay 25-12, ông Hoàng Phú Thọ - Kiểm toán trưởng chuyên ngành 4, Kiểm toán Nhà nước - cho biết báo cáo kiểm toán dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên vừa được phát hành. 

Trong báo cáo này, Kiểm toán Nhà nước đã nhấn mạnh việc UBND TP.HCM điều chỉnh dự án là không tuân thủ đúng trình tự thủ tục và thẩm quyền.

UBND TP.HCM kéo dài thời gian dự án là sai thẩm quyền

Cụ thể, báo cáo kiểm toán cho biết dự án điều chỉnh có tổng mức đầu tư 47.325 tỉ đồng. Theo quy định tại Luật Đầu tư công 2014, dự án sử dụng vốn đầu tư công từ 10.000 tỉ đồng trở lên thuộc dự án trọng điểm quốc gia, phải trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư và Thủ tướng Chính phủ ra quyết định đầu tư. 

Bên cạnh đó, khi kéo dài thời gian thực hiện dự án từ một năm trở lên, Chính phủ phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Tuy nhiên, UBND TP.HCM phê duyệt điều chỉnh thời gian thực hiện dự án từ hoàn thành vào năm 2017 sang hoàn thành vào năm 2019 là không tuân thủ trình tự và thẩm quyền.

Mặt khác, Kiểm toán Nhà nước cũng nhấn mạnh quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án khi chưa có báo cáo đánh giá hiệu quả đầu tư và chưa rõ ràng về nguồn vốn. Thực tế, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản - đơn vị cho vay vốn - mới chỉ xác nhận sẽ tính đến việc bổ sung vốn, chưa xác nhận về cho vay.

Thêm nữa, quyết định phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh không đúng khi giá trị được lập với hai loại tiền. Và với mỗi loại tiền lại được tính toán trượt giá khác nhau, như tiền đồng Việt Nam là 10,6%/năm còn tiền Yen là 2,4%/năm.

Kết luận của báo cáo kiểm toán nhấn mạnh, tại thời điểm lập tổng mức đầu tư vào tháng 10-2009, giá trị phê duyệt là 236.626 triệu Yen. Nếu phê duyệt bằng tiền Yen thì trượt giá cũng phải được tính theo tiền Yen. Và tổng mức đầu tư điều chỉnh là 206.126 triệu Yen, giảm 30.500 triệu Yen.

Về tổng mức đầu tư, Kiểm toán Nhà nước khẳng định do hồ sơ thiết kế cơ sở không thể hiện đầy đủ, nhiều hạng mục công trình còn có khoảng 60% giá trị, chưa đảm bảo cơ sở để xác định giá trị tính toán. 

Cụ thể, ngoại trừ khối lượng bê tông, thiết bị…, các khối lượng còn lại không đủ các bản vẽ cần thiết để xác định khối lượng. Bên cạnh đó, các thiết bị vật tư nhập từ Nhật Bản chưa đảm bảo căn cứ pháp lý.

Đội vốn do giá vật liệu, tăng lương...

Kiểm toán Nhà nước "bóc ra" một loạt nguyên nhân khiến dự án Metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên đội vốn. Cụ thể, do giá nguyên vật liệu tăng và lương tối thiểu tăng từ năm 2006 đến 2009 làm tăng tổng mức đầu tư lên 40%.

Bên cạnh đó, do tăng lưu lượng khách và khối lượng thực tế trong quá trình làm rõ thiết kế cơ sở, làm tăng tổng mức đầu tư lên 43%. Tuy nhiên, theo cơ quan kiểm toán, tính toán lưu lượng khách có thể tăng đột biến gấp hơn hai lần vào năm 2020 dựa trên thông tin về vận hành tuyến số 1,3a là không có cơ sở và thiếu chính xác.

TTO - Sở Giao thông vận tải TP.HCM xác nhận tường vây đường hầm metro số 1 (đoạn từ ga Bến Thành đến Nhà hát TP) bị điều chỉnh so với thiết kế.