Ở miền Trung, nấm mối thường xuất hiện vào mùa lạnh, từ tháng 11 đến hết tháng 12 âm lịch. Loại nấm này mọc tự nhiên ở những nơi đất ẩm, xung quanh có nhiều ụ mối.

Đi đào nấm mối lúc nửa đêm

Theo bà Võ Thị Giữ (80 tuổi, trú xã Quế Mỹ, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam), nấm mối mọc vào ban đêm, chui hẳn lên mặt đất vào sáng sớm.

Một khi nấm trồi lên mặt đất thì rất nhanh tàn, đến chiều nấm sẽ nở to và lụi dần.

"Muốn có nấm mối ngon phải đi hái từ sáng sớm, có nhiều người đi lúc 3 - 4 giờ sáng. Sáng sớm là lúc nấm vừa nhô lên khỏi mặt đất, thường gọi là nấm búp, loại này rất ngon, ngọt và giòn. Nếu để qua trưa, nấm sẽ nở bung và không còn ngon", bà Giữ nói.

Theo kinh nghiệm của người dân, nếu hôm nay trời lạnh và có hửng nắng thì hôm sau nấm mối sẽ mọc nhiều.

Nấm mối sẫm màu, trùng với màu đất và lá cây khô nên rất khó phát hiện. Người tìm nấm phải tỉ mỉ quan sát, nhìn kỹ mới phát hiện ra chúng. Vì vậy người dân nơi đây thường nói vui rằng tìm nấm mối là đi tìm sự may mắn, bởi ai may mắn mới thấy được nấm.

Gói trọn nỗi nhớ quê nhà

Không chỉ hái nấm về ăn, nhiều người còn kiếm được tiền từ việc hái nấm đi bán. Hiện nay, giá nấm mối dao động từ 200.000 - 250.000 đồng/kg. Nếu may mắn, người dân có thể kiếm tiền triệu nhờ thứ "lộc trời" này.

Thích ăn nấm mối nên khi vào mùa, chị Hoàng Thị Thu Hương (26 tuổi, trú xã Quế Mỹ, huyện Quế Sơn, tỉnh Quảng Nam) háo hức lùng sục. May mắn, chị hái được nhiều nấm, không những có bữa ăn ngon mà còn có thêm nguồn kinh tế cho gia đình.

"Thấy nhiều người đăng lên mạng xã hội tìm được nhiều nấm mối, tôi cũng thử vận may. Tôi đi từ sáng sớm, rất may khi phát hiện ổ nấm to và nhiều. Tôi hái được gần 10kg, để ăn một ít còn lại đem bán, thu được gần 2 triệu đồng.

Đây là lần đầu tiên tôi hái được nhiều như vậy. Những ngày này nấm mối mọc nhiều, nhờ vậy mà người dân quanh đây hái được kha khá, có thêm thu nhập", chị Hương nói.

Nấm mối sơ chế rất đơn giản, chỉ cần gọt bỏ lớp đất ở phần chân nấm, ngâm với nước muối loãng và rửa sạch là có thể chế biến.

Nấm mối là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, có vị ngon ngọt, dai, giòn nên được nhiều người ưa chuộng. Loại nấm này có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như xào, nấu canh rau lang, đổ bánh xèo, nướng…

Nấm mối chỉ có ở những vùng nông thôn. Chính vì vậy, đối với những người xa quê, hương vị ngon ngọt ấy khiến họ nhung nhớ, thổn thức. Nhớ quê hương đôi khi gói trọn trong nỗi nhớ về hương vị nấm mối.

Đạp sóng, vượt ghềnh, xuyên đêm hái rong mứt

1h sáng, khi sương còn ướt đẫm trên ngọn cây, nhiều người dân làng chài Nam Ô (TP Đà Nẵng) đã lục tục chuẩn bị đèn pin, găng tay, í ới gọi nhau tiến về ghềnh đá hái rong mứt.