Câu chuyện 5 bài hát trước năm 1975 bị Cục Nghệ thuật biểu diễn tạm dừng lưu hành vẫn chưa nguôi dư luận thì lại thêm một cảnh ngộ mới khiến ai cũng bất ngờ: bài hát Nối vòng tay lớn của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn không có trong danh mục được phổ biến, muốn biểu diễn phải xin phép.

Và ban giám hiệu Trường đại học Y dược Huế - nơi tổ chức chương trình “Nối vòng tay lớn” vào đêm 21-4 tới - phải ra tận Hà Nội nộp đơn xin phép cùng với một bản nhạc ký âm, một đĩa xướng âm theo đúng thủ tục.

Một bài hát đã trở nên phổ biến từ hơn 40 năm qua “từ Bắc vô Nam” và cả nhiều nơi trên thế giới, hát vang trên sóng phát thanh và truyền hình quốc gia, trở thành bài hát truyền thống của các sinh hoạt cộng đồng, vậy mà bây giờ phải đi “xin phép biểu diễn” như một bài hát mới!?

Chiều 11-4, trả lời báo Tuổi Trẻ về bài hát Nối vòng tay lớn, ông Nguyễn Đăng Chương, cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD), cho hay từ xưa đến nay chưa có đơn vị nào đứng ra xin cấp phép phổ biến bài hát này, nên “theo quy định pháp luật” là không thể cấp phép.

Bây giờ, Trường đại học Y dược Huế đã gửi hồ sơ ra Cục NTBD xin phép thì sẽ “hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ cho đúng quy định pháp luật” để cấp phép. “Chỉ đơn giản vậy thôi chứ không có vấn đề gì cả” - ông Chương nói.

Nhưng diễn biến của dư luận có đơn giản vậy không, khi câu chuyện “đi xin” hát Nối vòng tay lớn mà báo chí đưa ra đã gây sự bức xúc, thậm chí phẫn nộ của công chúng? Hãy đọc những lời bình luận của giới chuyên môn và công chúng trên các trang báo sẽ rõ.

Điều nực cười là từ bao nhiêu năm qua, cả đất nước đã say sưa hát Nối vòng tay lớn mà không biết rằng mình đã vi phạm vì chưa xin phép.

Vi phạm nặng nhất có lẽ là cơ quan quản lý văn hóa các tỉnh thành, mà mới đây nhất là Sở Văn hóa - thể thao TP.HCM đã cấp phép cho chương trình nhạc Trịnh Công Sơn tại Đường sách TP.HCM hôm 1-4 được hát Nối vòng tay lớn cùng nhiều ca khúc của Trịnh chưa có trong danh mục được phép lưu hành.

Khi đưa bài hát này vào sách giáo khoa Âm nhạc lớp 9, không rõ Bộ GD-ĐT đã xin phép chưa?

Trên báo Tuổi Trẻ ngày 10-4, nhà sử học Dương Trung Quốc đã gọi cách cơ quan quản lý cho phép bài nào mới được hát bài đó và tình cảnh các chương trình biểu diễn nghệ thuật phải đi xin phép từng bài hát là cách quản lý “xin - cho”, đã ăn sâu từ cơ chế quản lý lạc hậu mà Nhà nước đã quyết liệt xóa bỏ.

Cái gì pháp luật không cấm thì người dân có quyền làm, có quyền hưởng thụ. Đơn giản vậy, nhưng người dân phải đến tận Cục NTBD mới biết được bài nào được hát, bài nào không. Di sản âm nhạc Việt Nam có đến hàng vạn bài hát, người dân phải đi lại thế nào để biết bài nào được phép biểu diễn đây?

Ngay trong danh mục bài hát được lưu hành đang niêm yết trên cổng thông tin của Bộ Văn hóa - thể thao & du lịch và trang thông tin điện tử của Cục NTBD cũng không đầy đủ và thiếu chính xác.

Với một kho tàng ca khúc đồ sộ của âm nhạc Việt Nam và thế giới, số bài được hát chắc chắn nhiều hơn bài bị cấm. Thay vì công bố những bài bị cấm, bộ đã làm ngược lại.

Vậy thì cách làm của Cục NTBD có đơn giản hay không? Câu trả lời có vẻ cũng không đơn giản!