Phạm nhân nghe lãnh đạo trại giam đọc các quyết định đặc xá của Chủ tịch nước và danh sách phạm nhân được đặc xá của trại giam Thanh Xuân năm 2016 - Ảnh: T.H

Chiều 24-8, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, Trung tướng Nguyễn Ngọc Bằng, Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án hình sự và Hỗ trợ tư pháp, cho biết lý do của việc không tiến hành đặc xá trong dịp Quốc khánh là vì từ ngày 1-1-2018 sẽ chính thức thực hiện đề án tha tù trước thời hạn có điều kiện.

Ông Bằng cho biết thêm rằng việc tha tù trước thời hạn sẽ được thực hiện mỗi năm ba lần. Điều kiện để phạm nhân được tha tù trước thời hạn được quy định trong Bộ Luật hình sự 2015.

“Có thể hiểu tha tù trước thời hạn tức là thay đổi hình thức chấp hành án, phạm nhân vẫn đang chấp hành án, nhưng không phải trong tù mà chấp hành án tại nơi cư trú”, ông Bằng nói.

Theo đề án tha tù trước thời hạn đã được Thủ tướng phê duyệt, Bộ Công an sẽ phối hợp với Tòa án nhân dân Tối cao và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện tha tù trước thời hạn có điều kiện thường xuyên theo quý.

Việc triển khai căn cứ vào kết quả thẩm định của Hội đồng Thẩm định hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện của cơ quan quản lý thi hành án hình sự, các trại giam, trại tạm giam thuộc Bộ Công an, trại tạm giam thuộc Bộ Quốc phòng.

Căn cứ điều kiện tha tù trước thời hạn có điều kiện và số lượng phạm nhân hiện đang quản lý thì dự kiến số người sẽ được tha tù trước thời hạn có điều kiện sau 2 năm thực hiện là khoảng gần 20.000 người.

Với số lượng người được tha tù trước thời hạn có điều kiện dự kiến như trên, thì trung bình mỗi đơn vị hành chính cấp xã quản lý từ 2 - 3 người được tha tù trước thời hạn.

Theo ước tính, chi phí trung bình mỗi năm cho một phạm nhân khoảng gần 10 triệu đồng vì thế nếu đề án được thực hiện sẽ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước khoảng gần 200 tỷ đồng/năm và giảm nhu cầu biên chế khoảng hơn 3.000 cán bộ, chiến sĩ của các cơ sở giam giữ.

Cũng theo Đề án, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện được hưởng các quyền cơ bản của công dân (trừ những quyền mà Toà án đã hạn chế hoặc tước bỏ trong bản án đã tuyên đối với từng người và các nội dung trong quy định bắt buộc đối với người được tha tù trước thời hạn có điều kiện).

Người được tha thù trước thời hạn có điều kiện phải chấp hành nghiêm các quy định về quản lý, giám sát và giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, chịu sự quản lý, giám sát, giáo dục của UBND cấp x,; cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi cư trú và người được cơ quan có thẩm quyền phân công quản lý, giáo dục.