Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng (bìa trái) cho rằng phí và lệ phí là câu chuyện nhức nhối ở nước ta - Ảnh: Việt Dũng

Đó là ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng tại phiên thảo luận ngày 10-8 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự án Luật phí, lệ phí.

“Nhức nhối”

Chủ tịch Quốc hội cho rằng ở VN chúng ta có hai vấn đề nhức nhối: đó là chuyện phí, lệ phí và chuyện hội hè đình đám.

“Các đồng chí nhớ hôm chất vấn bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, đại biểu đã đề cập đến chuyện con gà, quả trứng bị thu mười mấy loại phí, bộ trưởng thừa nhận đại biểu nói đúng. Một con gà mà bị đè ra thu đến 14 loại phí, trời đất ơi!” - ông Hùng than.

Ông Hùng dẫn chứng loại phí giao thông, cải cách tới cải cách lui nhưng đến nay vẫn rất phiền hà khiến người dân bức xúc.

“Tôi dứt khoát đề nghị làm rõ cái gì thuộc giá thì đưa lên cơ chế giá, như các đồng chí đề xuất là học phí, viện phí và còn hàng trăm loại khác nữa cần rà soát lại. Cái gì là phí, cái gì là lệ phí thì phải thật minh bạch, rõ ràng. Lệ phí bao nhiêu loại, gồm những loại gì phải ghi vào, không được để ngoài luật. Thứ hai là phí thì phải đúng tính chất phí. Như chuyện thu tiền người đi đường cao tốc thì cái đó là giá hay phí? Sao lại gọi là phí được? Nó là giá dịch vụ qua đường chứ. Anh muốn qua đường thì phải trả tiền tôi đã xây đường cho anh đi, không thể gọi là phí” - Chủ tịch Quốc hội phân tích.

Ông Hùng nhấn mạnh: “Danh mục phí, lệ phí phải được quy định vào luật, bởi vì đây là quy định của Hiến pháp. Quốc hội quản lý danh mục này, Quốc hội cho thu hay không cho thu là thẩm quyền của Quốc hội. Quốc hội có thể phân quyền, phân cấp cho Chính phủ, HĐND thực hiện mức thu. Ngoài Quốc hội, không có cơ quan nào được “đẻ” thêm bất cứ một khoản thu nào. Đấy, nói chuyện con gà thu 14 loại phí. Ra Quốc hội đại biểu chất vấn, bộ trưởng thừa nhận đúng và có thể bãi bỏ ngay được. Như vậy là cái khoản thu đó ông để cho ông cục phó ký chứ bộ trưởng có ký đâu, có khi cái ông trạm trưởng cũng ký để thu...”.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý các cơ quan soạn thảo, thẩm tra về tư duy làm luật này phải theo đúng tinh thần Hiến pháp, tinh thần cải cách hành chính và hội nhập quốc tế.

“Nếu chưa có danh mục phí, lệ phí để Quốc hội xem xét thì chưa thể thông qua. Quốc hội thông qua cái luật có tên là phí và lệ phí mà chưa biết có những loại nào thì thông qua cái gì? Tôi là chủ tịch Quốc hội, tôi cũng chưa bằng lòng và không bấm nút đâu” - ông Hùng nói.

“Có những cái mình làm buồn cười lắm”!

Đồng ý với quan điểm của Chủ tịch Quốc hội, bà Trương Thị Mai, chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội, đề nghị phải làm rõ trong dự luật này để người dân hiểu thế nào là phí, lệ phí và thế nào là giá. Bởi vì thực hiện cơ chế giá đối với các dịch vụ là theo nguyên tắc tính đúng tính đủ, còn cơ chế phí là có sự bao cấp của Nhà nước và chỉ thu để bù đắp một phần chi phí cung cấp dịch vụ ấy.

Liên quan chuyện có hay không thu phí bảo trì đường bộ đối với xe máy, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu đề nghị sớm quyết định vấn đề này bởi bà con cử tri rất bức xúc.

Phúc đáp ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng lên tiếng: “Báo cáo Chủ tịch Quốc hội là nhìn lại thì thấy có những cái mình làm cũng buồn cười lắm. Ví dụ cái thông tư thu phí mà chủ tịch đề cập đó là chúng ta thu theo quả trứng, do vậy khi thực hiện thì các đơn vị kiểm định cứ “đếm trứng ăn tiền”.

"Sau kỳ họp Quốc hội, chúng tôi đã cho bỏ những khoản phí phi lý đối với con gà, quả trứng. Kể cả chuyện thu phí kiểm định trâu, bò, gà theo con tới đây chúng tôi cũng đề xuất bỏ. Không thể làm như vậy được, chỉ được thu phí theo mẫu, 1 triệu quả trứng nhưng chỉ kiểm định mẫu 10 quả thì chỉ thu phí với 10 quả ấy, một đàn trâu hàng trăm con khi kiểm định mẫu một con thì thu phí con ấy”.

Ông Dũng cũng cho biết trong quá trình soạn thảo Luật phí và lệ phí, ban soạn thảo đã rà soát danh mục và tính toán lại mức thu, bước đầu đã rà soát từ 301 xuống còn 200 khoản phí và lệ phí. “Ban soạn thảo dự luật sẽ tiếp tục rà soát để trình ra Quốc hội danh mục càng rõ ràng, cụ thể thì càng tốt” - ông Dũng nói.