Học sinh Nghệ An đặt câu hỏi tại chương trình tư vấn ngày 19-1 - Ảnh: NAM TRẦN

Trước đó, một thí sinh gây xôn xao cả sân Trường ĐH Vinh với câu: "Thưa thầy cô, em muốn chọn ngành vừa phù hợp với năng lực bản thân vừa phù hợp với đòi hỏi nhân lực của nền kinh tế. Nhưng càng tìm hiểu thì càng nhiều băn khoăn. Hiện nay đang có ngành nào "hot", làm việc nhẹ nhàng mà có lương cao?".

Lương cao gắn với năng lực cao

TS Sái Công Hồng, phó cục trưởng Cục Quản lý chất lượng Bộ GD-ĐT, cho rằng ai đi làm cũng mong lương cao, nhưng lương cao phải gắn với năng lực cao. Không thể năng lực thấp mà lương cao được. Muốn có năng lực cao, việc các em cần tập trung bây giờ hay kể cả khi vào các trường ĐH, CĐ là phải tập trung học tập, không ngừng nỗ lực bồi đắp năng lực cho mình.

Theo TS Hồng, đáp án cho câu hỏi "ngành nào hot?" là rất khó. Có thể ở thời điểm hiện tại ngành này đang "hot", nhưng chưa chắc bốn năm sau độ "hot" đó vẫn bền vững. Vì vậy, điều quan trọng là các em phải khám phá chính bản thân mình, chọn ngành phù hợp với năng lực, sở trường của bản thân...

Ông Đỗ Văn Giang cũng trao đổi thêm lương cao hay thấp sẽ phụ thuộc vào chính năng lực của các em và nơi làm việc của các em trả lương có thỏa đáng hay không.

Ngành hàng hải "không bao giờ hết vàng son"

"Ngành hàng hải có phải đã hết thời vàng son?", trả lời câu hỏi này của học sinh, TS Nguyễn Khắc Khiêm - phó hiệu trưởng Trường ĐH Hàng hải Việt Nam - khẳng định Việt Nam là một nước có điều kiện địa chính trị quan trọng trong khu vực Đông Nam Á và châu Á để phát triển ngành hàng hải, với đường bờ biển dài hơn 3.200km và hơn 1 triệu km2 thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế.

Hội nghị Trung ương 8 cũng đã ban hành nghị quyết về chiến lược phát triển kinh tế biển. "Ngành hàng hải không bao giờ qua thời vàng son. Đây là một ngành rất "khát" nhân lực. Sinh viên ra trường không chỉ có việc làm mà còn là việc làm với mức lương cao" - ông Khiêm khẳng định.

Theo ông Khiêm, tại Trường ĐH Hàng hải Việt Nam có hàng chục doanh nghiệp đặt hàng nhân lực phục vụ đội tàu trong nước và xuất khẩu thuyền viên quốc tế, nhưng số lượng đào tạo vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu. 100% sinh viên tốt nghiệp ngành hàng hải đều có việc làm với mức thu nhập không chỉ nuôi sống bản thân mà còn hỗ trợ gia đình.

Nhiều cách xét tuyển mới

Theo TS Nguyễn Đào Tùng - trưởng ban quản lý đào tạo Học viện Tài chính, trong phương thức xét tuyển, Học viện Tài chính đã chú trọng thu hút những người giỏi vào trường. Cụ thể là xét tuyển thẳng với thí sinh học sinh giỏi THPT, ngoài quy định có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế Ielts từ 5.5 điểm, Toefl iBT từ 55 điểm (đã quy định năm trước), bổ sung thêm thí sinh có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế có kết quả thi SAT (Scholastic Assessment Test, Hoa Kỳ) đạt từ 1.050/1.600 điểm hoặc 1.650/2.400 điểm.

Ngoài ra, cách tính điểm xét tuyển thẳng học sinh giỏi dựa vào kết quả học tập bậc THPT cũng thay đổi. Trước đây, điểm xét tuyển được tính bằng điểm trung bình các môn thuộc tổ hợp đăng ký xét tuyển của 3 năm lớp 10, 11, 12, nhưng năm 2019 chỉ tính điểm trung bình năm lớp 12 của các môn thuộc tổ hợp đăng ký xét tuyển.

"Điểm chết" trong bài tổ hợp

Học sinh: Em muốn chọn cả hai tổ hợp khoa học tự nhiên và khoa học xã hội để đăng ký dự thi. Nhưng nếu một trong hai tổ hợp lại có môn bị "điểm chết" thì kết quả thi của em sẽ được xử lý ra sao?

TS Sái Công Hồng: Theo quy định, thí sinh có quyền lựa chọn một trong hai tổ hợp hoặc chọn cả hai tổ hợp để dự thi. Với trường hợp thí sinh chọn thi cả hai bài thi tổ hợp, khi có kết quả máy tính sẽ tự động chọn bài thi có đủ điều kiện, nghĩa là ba môn thành phần trong tổ hợp đó không có môn thành phần nào bị điểm liệt (điểm 1 trở xuống). Còn trong trường hợp cả hai bài thi tổ hợp đủ điều kiện (không có môn thành phần nào bị điểm liệt) thì máy tính sẽ lựa chọn tổ hợp điểm cao hơn để xét tốt nghiệp THPT.