Phó giáo sư Đào Trọng Tứ - trưởng ban điều hành Mạng lưới sông ngòi Việt Nam - cho biết như vậy khi trao đổi với Tuổi Trẻ Online trước thực trạng nhiều kênh nước thải ở Bắc Ninh vẫn đang đổ thẳng ra sông Cầu.

Tại sao các cơ quan vào cuộc mà sông Cầu vẫn bị xả thải?

Ông Tứ cho biết sông Cầu là một trong những lưu vực sông lớn của nước ta, nằm rất gần Hà Nội. Ngoài hoạt động giao thông đường thủy, nuôi trồng thủy sản, sinh kế của làng chài thì sông Cầu còn là nguồn nước mặt đầu vào cho nhiều nhà máy nước sạch.

Dòng sông xả thải sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn nước sinh hoạt của người dân, tác động gián tiếp đến các hoạt động khác.

"Hành lang pháp lý bảo vệ các dòng sông rất rõ vì đã thể hiện trong Luật Tài nguyên nước năm 2023, Luật Bảo vệ môi trường 2020. Rất lạ vì nhiều cơ quan từ địa phương đến cấp trung ương đã vào cuộc nhưng dòng sông vẫn bị xả thải.

Trách nhiệm không chỉ ở địa phương mà còn cơ quan ở cấp trung ương. Để dòng sông ngày đêm bị "đầu độc" bằng nước thải như vậy là điều rất đang buồn…", ông Tứ nói.

Theo ông Tứ, 6 địa phương có sông Cầu chảy qua cùng Bộ Tài nguyên và Môi trường cần phối hợp, tiếp tục đánh giá tổng thể lại nguồn thải, chất lượng nước cạnh nơi có nguồn thải. Bên cạnh việc tăng cường kiểm tra, giám sát các nguồn thải thì lên ngay phương án khôi phục dòng sông.

GS Vũ Trọng Hồng (nguyên thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết sông Cầu là một trong những dòng sông đặc thù ở miền Bắc vì có lượng lớn dân cư sinh sống hai bên bờ.

"Trong những năm qua hai địa phương Bắc Ninh, Bắc Giang, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã vào cuộc nhưng nước thải vẫn đổ ra sông Cầu. Cần quy trách nhiệm đến từng cá nhân, tổ chức nếu có hiện tượng buông lỏng quản lý, có dấu hiệu bao che cho xả thải trái phép.

Nếu không làm ngay từ bây giờ thì vài năm nữa sông Cầu sẽ biến thành dòng sông chết như sông Nhuệ, sông Đáy…", ông Hồng nói.

"Nguồn thải thì do nhiều nguyên nhân…"

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online trước thực trạng nhiều kênh nước thải ở TP Bắc Ninh vẫn đang đổ thẳng ra sông Cầu, ông Hồ Nguyên Hồng - giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh - cho biết đã giao lãnh đạo sở này đi kiểm tra.

"Anh em đang tập trung quyết liệt. Tôi đã giao anh Phương (ông Nguyễn Đình Phương - phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh) đi kiểm tra, xử lý…", ông Hồng nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đình Phương - phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh - cho biết cống tiêu Đặng Xá và trạm bơm Vạn An thuộc quản lý, điều hành của UBND TP Bắc Ninh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc Ninh.

Phóng viên Tuổi Trẻ đặt câu hỏi: "Người dân cho biết nước thải chủ yếu đến từ nghề làng giấy Phong Khê (TP Bắc Ninh) và Cụm công nghiệp Phú Lâm (huyện Tiên Du)?" thì ông Phương nói: "Để đánh giá cụ thể thì cần phải đi kiểm tra…".

"Nguồn thải thì do nhiều nguyên nhân, không chỉ là sản xuất. Liên quan đến cả nước thải sinh hoạt, chưa có xử lý tập trung. Nhiều khi không thể đổ hết cho doanh nghiệp đâu. Tỉnh Bắc Ninh đang chỉ đạo các huyện, thị, thành phố đầu tư xây dựng hệ thống xử lý", ông Phương cho hay.

Trước đó, trao đổi với Tuổi Trẻ Online, ông Bùi Quang Huy - giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang - cho biết để giải quyết dứt điểm ô nhiễm nguồn nước trên sông Cầu, tỉnh Bắc Ninh cần quyết liệt vào cuộc. Trong đó, cần phải kiểm soát nguồn thải tại một số làng nghề ở Bắc Ninh.

Trước tình trạng xả thải công khai ra sông Cầu, phóng viên Tuổi Trẻ đã liên hệ với lãnh đạo Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), tuy nhiên vẫn chưa nhận được phản hồi.

Nước thải âm thầm ‘đầu độc’ sông Cầu

Nếu có sự cố môi trường xảy ra như làm cá chết thì còn nhận biết để khắc phục. Đằng này nước thải cứ âm ỉ chảy, âm thầm "đầu độc" sông Cầu mới đáng lo ngại.