Ảnh minh họa. Nguồn: apsfa.org

Nhiều người nghĩ rằng tai biến mạch máu não nhẹ (đột quỵ não nhẹ) thường lành tính, không ảnh hưởng nhiều tới sức khỏe hiện tại và tương lai sau này, còn đột quỵ não nặng mới thực sự nghiêm trọng. Đây là một nhận thức hoàn toàn sai lầm.

Bệnh tai biến mạch máu não nhẹ là gì?

Tai biến mạch máu não nhẹ còn được gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA- transient ischemic attack) hay cơn tai biến mạch máu não hồi phục nhanh, thời gian hồi phục từ vài phút đến vài giờ, và không để lại dấu hiệu yếu liệt. Tuy vậy, bệnh vẫn là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây thiếu máu não thực sự và làm tăng tỷ lệ tử vong trong những năm đầu sau tai biến.

Triệu chứng của cơn thiếu máu não thoảng qua

Cơn thiếu máu não thoảng qua có triệu chứng giống đột quỵ não, kéo dài một vài phút và thường dưới 1-2 giờ. Nguyên nhân gây ra bởi lấp mạch do cục huyết khối nhỏ (cục huyết khối được hình thành từ các mảnh calcium và mảng chất béo) gây nghẽn mạch máu đến não. Các triệu chứng xảy ra nhanh và hồi phục nhanh do tình trạng tắc nghẽn tạm thời nguồn cung cấp máu tới não.

Tùy theo vùng não bị tổn thương mà bệnh nhân có các triệu chứng thần kinh khu trú theo hệ mạch máu não bị tắc nghẽn như:

Thiếu máu hệ tuần hoàn phía trước có các triệu chứng:

- Suy giảm thị lực, mù thoáng qua, suy giảm trí nhớ hoặc mất trí nhớ tạm thời;

- Tê, yếu tay - chân một bên hoặc yếu nửa người;

- Rối loạn ngôn ngữ: nói khó hoặc không nói được.

Thiếu máu hệ tuần hoàn phía sau có các triệu chứng:

- Đau đầu, chóng mặt, nôn ói kiểu hội chứng tiền đình;

- Đi đứng không vững, run tay và chân.

Triệu chứng của bệnh thường có biểu hiện không rõ ràng và dữ dội như bệnh tai biến mạch máu não nặng. Nó thường xuất hiện đột ngột và thoáng qua khiến người bệnh nhầm tưởng rằng đó là biểu hiện thông thường của chứng trúng gió hay căn bệnh tiền đình.

Sự nguy hiểm của cơn thiếu máu não thoảng qua

Bệnh nhân bị thiếu máu não thoảng qua (TIA) sẽ tự hồi phục nhanh chóng nên thường chủ quan không đi khám bệnh. Đây là sai lầm cực kỳ nghiêm trọng vì nếu không được theo dõi, điều trị kịp thời đúng hướng dẫn sẽ làm gia tăng nguy cơ xảy ra đột quỵ thiếu máu não thực sự.

Theo nhiều kết quả nghiên cứu cho thấy, khoảng 10-15% bệnh nhân có TIA sẽ có đột quỵ trong vòng 3 tháng, và một nửa nhóm đột quỵ này xảy ra trong 48 giờ sau cơn TIA. Nguy hiểm nhất là khi xảy ra thiếu máu thực sự thường diễn biến nặng có thể hôn mê, để lại các di chứng nặng nề như liệt nửa người, mất trí nhớ, rối loạn nhận thức, thậm chí là tử vong. 

Chính vì vậy mặc dù cơn TIA không gây tổn thương sau đó, nhưng nó là một dấu hiệu cảnh báo nhồi máu thật sự có thể xảy ra trong tương lai nếu không được phòng ngừa.

Cách xử lý bệnh nhân thiếu máu não thoảng qua

Mặc dù thiếu máu não thoảng qua thường chỉ kéo dài vài phút, vài giờ nhưng nó có thể xảy ra một hoặc nhiều lần dẫn đến tai biến mạch máu não thực sự. Vì vậy khi bệnh nhân có cơn TIA nên được điều trị như là đột quỵ.

Khi có triệu chứng của cơn thiếu máu não thoáng qua, người bệnh không được chủ quan, cần được đến cơ sở y tế khám, làm các xét nghiệm chuyên khoa để xác định nguyên nhân. Việc xử lý, thăm khám và điều trị dự phòng sớm, đặc biệt ở những bệnh nhân có nguy cơ cao như tuổi trên 60, tiền sử có tăng huyết áp, đái tháo đường, tình trạng rối loạn ngôn ngữ và yếu nửa người kéo dài trên 60 phút sẽ góp phần giảm tỷ lệ đột quỵ thực sự sau này.

 Cần lưu ý không được cho người bệnh dùng các loại thuốc như chống đông máu, hạ huyết áp nhanh chóng hoặc các loại thuốc không rõ nguồn gốc khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa vì rất có thể sẽ làm cho bệnh càng trở nên trầm trọng hơn.