Đường ống nước sạch sông Đà trong một lần vỡ - Ảnh: Lâm Hoài

Hành vi sai phạm của lãnh đạo Vinaconex đã được cơ quan điều tra xác định là “không thực hiện đúng quy định của pháp luật về quản lý đầu tư và xây dựng công trình, quyết định cho thay đổi vật liệu tuyến ống, đưa vào sử dụng vật liệu composite cốt sợi thủy tinh khi chưa thẩm định hiệu quả sử dụng.

Việc lựa chọn nhà thầu thiếu năng lực để cung cấp sản phẩm composite cho dự án, sản phẩm không đảm bảo chất lượng… đã khiến công trình liên tục xảy ra sự cố khi vận hành sử dụng, gây hậu quả nghiêm trọng”.

Nếu nói đúng ra thì phải là gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng theo điều 229 Bộ luật hình sự (BLHS) thuộc trường hợp gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng (khoản 3 điều 229 BLHS có khung hình phạt từ 8 đến 20 năm tù). 

Nhưng không hiểu sao kết luận điều tra bổ sung vụ án “vi phạm quy định về xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng” lại “tha”, không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với lãnh đạo Vinaconex.

Lý do đưa ra như “khai báo thành khẩn, hợp tác làm rõ bản chất vụ án, có nhân thân tốt, có nhiều đóng góp cho ngành xây dựng.

Mặt khác, kết quả điều tra không xác định được động cơ vụ lợi; người chịu trách nhiệm chính trong các quyết định trái pháp luật của hội đồng quản trị nêu trên là ông Nguyễn Văn Tuân - nguyên tổng giám đốc, ủy viên hội đồng quản trị - đã mắc bệnh hiểm nghèo, sức khỏe yếu”.

Những lý do này chẳng có điều nào được BLHS năm 1999 cũng như BLHS năm 2015 cho phép được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cả! Có chăng chỉ là những tình tiết giảm nhẹ khi quyết định hình phạt. 

Vụ án này không chỉ gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng về vật chất. Chỉ tính từ ngày 4-2-2012 đến 26-9-2015, dự án đã 14 lần xảy ra việc vỡ tuyến ống với 18 cây ống sợi thủy tinh, gây hậu quả nghiêm trọng, thiệt hại lớn đến tài sản doanh nghiệp với chi phí sửa chữa, thay thế bằng tiền của doanh nghiệp là 13,458 tỉ đồng.

Các lần vỡ ống nước đã ngừng cung cấp nước sạch cho 177.000 hộ dân với thời gian dừng cấp nước là 343 giờ.

Thiệt hại như vậy mà đại diện Công ty CP nước sạch Vinaconex chỉ cho rằng gây hậu quả nghiêm trọng thì đúng là không ai nghe được.

Ngoài hậu quả “khiêm tốn” như Công ty CP nước sạch Vinaconex khai báo thì hậu quả phi vật chất trong vụ án này có ai xác định được không?

Hàng trăm ngàn hộ dân không có nước sạch dùng trong thời gian dài, gây dư luận bức xúc với những việc làm tắc trách của một số lãnh đạo Vinaconex.

Nếu chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự những cấp dưới của Vinaconex thì liệu nguyên tắc “mọi người đều bình đẳng trước pháp luật” có còn đúng không? 

Tòa án thành phố Hà Nội chưa đưa vụ án ra xét xử mà dư luận, báo chí, các chuyên gia pháp luật, trong đó có cả những người công tác trong các cơ quan bảo vệ pháp luật, đều lên tiếng về việc bỏ lọt tội phạm đối với lãnh đạo Vinaconex.

Liệu người dân cả nước nói chung và người dân thủ đô Hà Nội nghĩ gì khi cơ quan điều tra không truy cứu các lãnh đạo Vinaconex phạm tội đặc biệt nghiêm trọng!

Thiết nghĩ các cấp lãnh đạo trung ương và thành phố Hà Nội nên vào cuộc để vụ án được xét xử đúng người đúng tội.