Đại biểu Trần Văn Lâm cho rằng việc đầu tư cơ sở vật chất quá nhu cầu sử dụng, sau đó đem cho thuê cũng là lãng phí - Ảnh: Cổng TTQH

Dự án Luật quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị đổi tên thành Luật quản lý, sử dụng tài sản công, đang được Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách thảo luận sáng nay 4-4.

Phải từ chối quà không đúng chế độ

Giải trình về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - ngân sách Nguyễn Đức Hải cho biết, vừa qua dư luận xã hội đã phản ánh về việc một số cơ quan, đơn vị sử dụng các tài sản cho, biếu, tặng (ô tô) không đúng tiêu chuẩn, quá định mức được quy định.

Việc đó dẫn đến một số cơ quan, địa phương phải trả lại các phương tiện này cho các tổ chức, cá nhân cho/biếu/tặng. Do đó, đề nghị cần quy định chặt chẽ, cụ thể việc tiếp nhận các tài sản cho/biếu/tặng ngay trong Luật.

Quan điểm của Thường trực Ủy ban Tài chính - ngân sách là: Pháp luật hiện hành đã quy định cụ thể điều kiện các cơ quan, tổ chức, đơn vị của Nhà nước được nhận và không được nhận quà tặng; xác lập quyền sở hữu nhà nước đối với quà tặng; xử lý quà tặng trong trường hợp việc tiếp nhận phù hợp về đối tượng, tiêu chuẩn, định mức, chế độ.

“Theo đó, các cơ quan, đơn vị chỉ được nhận quà tặng theo đúng quy định của pháp luật, đối với quà tặng không đúng chế độ, tiêu chuẩn, đối tượng thì đại diện cơ quan, đơn vị phải từ chối và giải thích rõ lý do với người tặng quà.

Trường hợp không từ chối được thì phải báo cáo cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác lập quyền sở hữu của Nhà nước và xử lý theo quy định của pháp luật” - ông Hải nói.  

Dự thảo luật quy định việc giao tài sản công cho cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập phải phù hợp với tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản, thẩm quyền quyết định xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản, đồng thời giao Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xác lập quyền sở hữu toàn dân về tài sản, trong đó có tài sản do các tổ chức, cá nhân cho, tặng các cơ quan, đơn vị của Nhà nước.

Nên cấm hẳn việc nhận ô tô

Vẫn theo ông Nguyễn Đức Hải, “có nhiều ý kiến cho rằng, việc tiếp nhận các tài sản cho/biếu/tặng trong thời gian vừa qua không nhiều, nhưng có một số trường hợp đã bị lợi dụng gây dư luận không tốt, việc thực hiện các quy định của pháp luật chưa nghiêm”.

“Do đó, cần bổ sung các quy định về điều kiện được tiếp nhận, xử lý đối với các loại tài sản cho/biếu/tặng tại văn bản dưới luật vào Dự thảo luật, theo hướng: nghiêm cấm tiếp nhận đối với tài sản là ô tô và phương tiện làm việc cho cá nhân dưới hình thức cho/biếu/tặng”.

“Chỉ cho phép tiếp nhận các loại tài sản trên để phục vụ cho hoạt động từ thiện, nhân đạo và các loại tài sản chuyên dùng như: xe chuyên dùng phục vụ cấp cứu, văn hóa xã hội, thể thao, nghiên cứu khoa học, phòng cháy chữa cháy, phòng chống thiên tai...”.

Đại biểu Trần Thị Hằng (Bắc Ninh) đề nghị liệt kê rõ “phương tiện làm việc cho cá nhân” là những phương tiện gì. “Nếu quy định chung thì nay mai lại phải liệt kê ra những phương tiện cá nhân là phương tiện nào? Tôi nghĩ nếu quy định rõ trong luật thì cần quy định rõ luôn” - bà nói.

Đại biểu Lưu Bình Nhưỡng đồng tình quy định chặt chẽ việc nhận quà biếu, đặc biệt phải rõ nguyên tắc là quà biếu đó phải được sử dụng vào mục đích công.

“Việc nhận quà của doanh nghiệp đúng là có nhiều vấn đề đáng bàn, ví dụ trên cùng một địa bàn mà doanh nghiệp này tặng quà, doanh nghiệp khác không tặng quà, có thể dẫn đến bất bình đẳng trong đối xử” - ông Nhưỡng phân tích.

Đầu tư quá nhu cầu cũng là lãng phí

“Có một số tài sản công, đặc biệt là cơ sở vật chất ban đầu được cơ quan, đơn vị đầu tư quá nhu cầu sử dụng, sau đó lại đem cho thuê. Thực ra việc đầu tư quá nhu cầu sử dụng cũng là một hình thức lãng phí” - đại biểu Trần Văn Lâm (Bắc Giang) nêu vấn đề.

Ông Lâm cho rằng “chắc chắn là việc cơ quan, đơn vị công lập đem tài sản đó đi kinh doanh thì không thể hiệu quả bằng các tổ chức chuyên nghiệp đem đi kinh doanh. Có ý kiến cho rằng nếu đầu tư quá nhu cầu sử dụng thì phần quá nhu cầu đó phải được cơ quan quản lý công sản của nhà nước thu hồi lại, sau đó mới tiến hành tổ chức đấu thầu, cho thuê lại theo cách thức chuyên nghiệp và nguyên tắc thị trường”.

“Quản lý tài sản phải gắn với trách nhiệm cá nhân, ví dụ một tài sản công bị hư hỏng do lỗi chủ quan trong quá trình sử dụng thì phải gắn với cá nhân chứ không phải là hư hỏng thì đơn vị, tổ chức phải chịu” - ông Lâm bảy tỏ.