Nhiều ca khúc sáng tác ở miền Nam trước 1975 từng bị tạm dừng lưu hành

Với nhiều điểm mới, được đánh giá là tiến bộ, nghị định 144 quy định về hoạt động nghệ thuật biểu diễn vừa được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành hôm 14-12, chính thức có hiệu lực từ 1-2-2021.

Nghị định mới bỏ hoàn toàn việc dùng từ "cấp phép" vốn gây dị ứng về sự kiểm duyệt của cơ quan nhà nước với hoạt động văn hóa văn nghệ, được thay bằng từ "văn bản chấp thuận".

Và điểm mới được đông đảo dư luận hoan nghênh nhất ở thời điểm này là nghị định mới hoàn toàn không còn nhắc tới các khái niệm: "tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam" (hay được gọi "ca khúc trước 1975"), người biểu diễn là người Việt Nam định cư ở nước ngoài (ca sĩ hải ngoại).

Nghị định 79 quy định về nghệ thuật biểu diễn hiện vẫn còn hiệu lực có quy định: thủ tục cấp giấp phép phê duyệt nội dung bản ghi âm, ghi hình ca mùa nhạc, sân khấu nếu trong chương trình có sử dụng tác phẩm sáng tác trước năm 1975 tại các tỉnh phía Nam, hoặc có người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia biểu diễn thì ngoài các thủ tục thông thường còn cần phải có chứng thực quyết định cho phép tác giả, tác phẩm và người biểu diễn là người Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia biểu diễn.

Điều đó có nghĩa là nghị định cũ quy định phải có cấp phép riêng đối với ca khúc trước 1975 và ca sĩ hải ngoại.

Nhưng trong nghị định mới không có những quy định này. Ca sĩ hải ngoại hay ca khúc sáng tác trước 1975 ở miền Nam, nghệ sĩ trong nước, các ca khúc giai đoạn khác đều phải tuân thủ 4 điều cấm:

- Chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

- Xuyên tạc lịch sử, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; xâm phạm an ninh quốc gia; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm lãnh tụ, anh hùng dân tộc, danh nhân; phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo; phân biệt chủng tộc; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

- Kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước, ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại.

- Sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc, tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội.

Theo nghị định mới, một chương trình biểu diễn nghệ thuật chỉ cần không vi phạm điều cấm trên, có văn bản chấp thuận tổ chức biểu diễn nghệ thuật của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

Cục Nghệ thuật biểu diễn cũng không "ôm" cấp phép như trước, chỉ có văn bản chấp thuận tổ chức biểu diễn nghệ thuật trong khuôn khổ hợp tác quốc tế của các hội chuyên ngành về nghệ thuật biểu diễn thuộc trung ương, đơn vị sự nghiệp công lập có chức năng biểu diễn nghệ thuật thuộc trung ương.

Tới đây, các cá nhân muốn ra nước ngoài dư thi người đẹp, người mẫu không cần phải đạt danh hiệu nào ở một cuộc thi người đẹp nào ở trong nước

Thêm một điểm mới đáng chú ý của nghị định 144 là quy định về điều kiện đối với cá nhân Việt Nam ra nước ngoài dự thi người đẹp, người mẫu. Trong quá trình bàn bạc xây dựng dự thảo nghị định mới này, ban soạn thảo có đưa ra một số phương án như quy định người đẹp phải lọt top 3 hay top 10 một cuộc thi sắc đẹp trong nước thì được dự thi quốc tế. Nhưng nghị định mới bỏ hoàn toàn điều kiện này.

Theo đó, cá nhân Việt Nam ra nước ngoài dự thi người đẹp, người mẫu chỉ cần có giấy mời của tổ chức, cá nhân tổ chức cuộc thi quốc tế; không trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính; không có án tích hoặc không phải là người đang bị buộc tội theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự; không trong thời gian bị đình chỉ hoạt động biểu diễn nghệ thuật theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Cá nhân Việt Nam ra nước ngoài dự thi người đẹp, người mẫu chỉ cần nộp hồ sơ để cơ quan chuyên môn về văn hóa thuộc UBND cấp tỉnh nơi cá nhân cư trú cấp văn bản chấp thuận.

Ca khúc trước 1975: Tâm tư cần cởi bỏ

TTO - Những phát biểu mới đây liên quan tới câu chuyện quản lý ca khúc trước 1975 đang khiến dư luận chú ý, nhất là khi dự thảo nghị định mới thay thế nghị định 79 đã đạt được những tiến bộ là xóa bỏ khái niệm ca khúc trước 1975.