Phóng to

Thủ tướng Hun Sen gặp các cựu chuyên gia, cựu quân tình nguyện VN ở Campuchia - Ảnh: VIỆT DŨNG

Phóng to

Thủ tướng Hun Sen nói chuyện tại Hà Nội sáng 27-12 - Ảnh: Việt Dũng

Nhưng khuôn khổ thời gian của chuyến thăm chính thức VN không cho phép ông làm điều đó. Bù lại, một tiếng rưỡi mà ông dành ra để trò chuyện cùng các cựu chuyên gia, cựu quân tình nguyện VN ở Campuchia tại Trung tâm Hội nghị quốc tế (Hà Nội) sáng 27-12 đã đem lại nhiều tình cảm xúc động cho người tham dự và hơn bao giờ hết, soi rọi vào tình đoàn kết hữu nghị đặc biệt, thủy chung trước sau như một giữa hai nước.

Thủ tướng Hun Sen nhắc lại thời khắc cách đây gần 35 năm và sự hỗ trợ của VN. Thủ tướng Hun Sen nói: “Quân của tôi ít quá, phải có sự giúp đỡ của quân tình nguyện VN. Nếu không có sự giúp đỡ đó và sự ủng hộ của người dân Campuchia, không thể giải phóng đất nước nhanh như thế”.

Vì giúp đỡ nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng mà “VN phải trả giá rất cao, tức là vừa hi sinh tính mạng của dân VN, quân đội VN, vừa hi sinh tài sản của VN, vừa hi sinh chính trị, ngoại giao… Vấn đề này không quên được. Hồi đó VN bị cấm vận từ bên ngoài do giải phóng Campuchia, vì nhân dân, đất nước Campuchia”.

Thủ tướng Hun Sen cũng nhắc lại những kỷ niệm gặp gỡ, làm việc cùng cố phó thủ tướng - bộ trưởng ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch, cố tổng bí thư Nguyễn Văn Linh, nguyên chủ tịch nước Lê Đức Anh, nguyên tổng bí thư Lê Khả Phiêu… Điều quan trọng nhất xuyên suốt hơn ba thập niên qua, theo ông tự nhận, là “cho dù đất nước có thay đổi nhưng quan hệ chúng ta không thay đổi”. Cụ thể, ông nói: “Hồi trước, năm 1979, tôi chỉ có tiêu chuẩn 16 cân (gạo 10kg, ngô 6kg). Ngày nay khác, tôi có phương tiện tốt hơn, nhưng bản chất của Hun Sen không thay đổi. Trước như hiện nay quan hệ chúng ta tiếp tục tốt”.

Hướng đến tương lai, ông kêu gọi cả VN và Campuchia tạo điều kiện để thế hệ thanh niên hai nước giao lưu, đề xuất phía VN tổ chức cho con cháu của các thế hệ cựu chuyên gia, quân tình nguyện VN đã hi sinh tới thăm những địa bàn làm việc, công tác cũ của cha ông mình để “làm cho thanh niên biết quan hệ của chúng ta thế này”.

Kết thúc buổi nói chuyện, Thủ tướng Hun Sen nói: “Không có ngày qua thì không có ngày hôm nay, không có ngày hôm nay thì không có ngày mai. Nghĩa là nếu không có ngày 2-12-1978 là ngày thành lập Mặt trận thì không có 7-1-1979 (ngày lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot – PV), không có 7-1 thì không có ngày nay. Đây là khách quan lịch sử, dù kẻ nào xuyên tạc thì đó vẫn là thực tế lịch sử”.