12/09/2022 11:14 GMT+7

Không chỉ hiếm và đắt, ắc quy xe điện còn một vấn đề đau đầu khác, ít ai biết tới

QUANG PHONG

Lithium tiếp tục là nỗi đau đầu của xe điện từ việc khai thác, sử dụng tới cả tái chế.

Ắc quy điện hiện tại sử dụng nhiều kim loại hiếm nhưng chưa thể tái chế được hiệu quả - Ảnh: Volkswagen

Ở thời điểm hiện tại, ắc quy lithium-ion là lựa chọn tối ưu cho làng xe điện. So với ắc quy axít - chì trong quá khứ, dòng ắc quy mới có mật độ năng lượng tốt hơn cũng như độ bền ổn định hơn. Tuy vậy, đây vẫn là điểm yếu lớn nhất của xe điện vì 3 yếu tố: khai thác khó, đắt đỏ và chưa thể được tái chế hiệu quả.

Trong khi 2 vấn đề đầu tiên có lẽ đã được bàn luận nhiều, vấn đề tái chế lithium không thường xuyên được nhắc tới. Theo Bloomberg, dù các hãng xe, nhà cung ứng và cả nhiều công ty ở các mảng dịch vụ khác đang nhăm nhe nhắm tới mảng tái chế ắc quy điện, họ hiện giờ lực bất tòng tâm vì... không tìm đâu ra mấy ắc quy để tái chế.

Trên thực tế, ắc quy ứng dụng lithium được phát minh từ năm 1976, nhưng không được sử dụng rộng rãi vì chưa ổn định. Tới tận giai đoạn 1991 - 1992, Sony mới ra mắt ắc quy lithium-ion đầu tiên sử dụng đại trà trên camera.

Một hệ thống ắc quy điện đặt dưới gầm xe có quy mô lớn gấp rất nhiều lần trên các trang bị cũng chạy loại ắc quy này - Ảnh: MotorTrend

Tuy nhiên, số lượng của chúng không đủ để các công ty cảm thấy thu được vốn bỏ ra xây nhà máy tái chế. Cần nói thêm rằng số ắc quy trên xe điện nhiều gấp hàng chục, thậm chí hàng trăm lần đồ điện tử dùng lithium nhưng như thế, ở thời điểm hiện tại vẫn còn là chưa đủ.

Xe điện mới ở thuở "sơ khai" và có lẽ còn cần nhiều năm mới "chín". Tuổi đời của những xe xuất xưởng ở thời điểm hiện tại chưa buộc chúng phải thay ắc quy (trừ khi có gì đó sai lầm) nên các nhà máy tái chế không có nguồn cung đảm bảo.

Ngoài ra, ai cũng phải thừa nhận rằng lithium khó lòng trở thành trụ cột lâu dài của ngành xe điện. Các nhà khoa học trên toàn cầu đang gấp rút tìm kiếm chất liệu thay thế được lithium và đây cũng là yếu tố khiến những bên muốn đầu tư chùn tay vì lo ngại không thể thu hồi vốn trong tương lai.

Do chưa có bên nào dám tất tay tái chế lithium, ta lại phải tiếp tục khai thác chất liệu này và vòng lặp luẩn quẩn cứ thế tiếp diễn...