Một chiếc xáng cạp hoạt động trong lòng đầm Thủy Triều (vịnh Cam Ranh) - Ảnh: D.Thanh

Cho rằng mười mấy chiếc xáng cạp đang nạo vét luồng lạch trong khu vực này gây ra tình trạng trên nên dân liên tục phản ứng.

Trưa 4-3, ông Hồ Văn Hòa - một người nuôi tôm hùm ở đầm Thủy Triều thuộc xã Cam Phúc Bắc (TP Cam Ranh) - chèo thuyền thúng vào bờ với gương mặt rầu rĩ. Trên thúng là sáu con tôm hùm nuôi hơn năm tháng đã chết.

Vài phút sau, hai người làm công cho lồng nuôi tôm hùm của ông Trần Quang Huy ở gần đó cũng chèo thuyền thúng vào bờ với 18 con tôm hùm sáu tháng tuổi nằm thõng thượt.

Làm chết cá tôm

Đầm Thủy Triều là nơi có hàng trăm hộ dân nuôi trồng thủy sản. Ông Hòa cho biết trước nay tình trạng tôm, cá nuôi trong đầm Thủy Triều chết lẻ tẻ cũng có, nhưng không nhiều và thường xuyên như khi 11 chiếc xáng cạp hoạt động ở khu vực này từ tháng 1-2015 đến nay.

Họ hoạt động cách bè nuôi tôm, cá của dân chỉ vài trăm mét, moi sâu xuống đáy đầm, hốt cát hốt bùn lên sà lan rồi bốc thả xuống đầm lại để “rửa” cho cát sạch trước khi múc lên đưa ra tàu lớn ngoài cửa vịnh, mà làm suốt ngày đêm, nước đục đen, bốc mùi hôi thối.

“Môi trường như vậy thì làm sao không ảnh hưởng đến con cá, con tôm vốn thở bằng mang, bùn bám vô làm sao nó thở được! Tôi nuôi 2.000 tôm hùm, đến giờ chết 500 con rồi, thiệt hại nặng lắm” - ông Hòa bức xúc.

Ông Hòa chỉ tay về phía bảy chiếc xáng cạp cặp với sà lan khổng lồ đang hoạt động bên ngoài vịnh. Khoảng cách giữa lồng, bè nuôi với các xáng cạp múc cát là 200-500m. Các gầu đang múc cát bẩn từ trên sà lan đổ lại xuống lòng đầm. Càng đến gần khu vực các xáng cạp hoạt động, mùi hôi thối càng nặng.

Ông Nguyễn Ngọc Lý, người có hơn 1.000 con cá bớp, cá chim nuôi ba tháng tuổi vừa chết, đưa chúng tôi xem một tấm ảnh chụp một số người trên sà lan chở cát đang cầm mã tấu giơ về phía ngư dân, cho biết trong tháng 1-2015 bà con đến đề nghị các xáng cạp dừng hút cát để chờ cơ quan chức năng giải quyết thì bị đe dọa như trên.

“Hàng trăm người dân chúng tôi hai lần lên UBND P.Cam Phúc Bắc, rồi kéo vô UBND TP Cam Ranh để kiến nghị nhưng vẫn không ăn thua. Các xáng cạp múc cát vẫn hoạt động đêm ngày và chở đem bán, trong khi cá, tôm của dân tiếp tục chết. Hàng trăm hộ dân ở đây sống nhờ vào việc nuôi thủy sản trong đầm, nếu các dự án nạo vét luồng lạch triển khai mà lồng bè chưa được di dời, cá tôm của dân chết hết thì chúng tôi sống bằng gì?” - ông Lý hỏi.

Xử lý... nước đôi

Theo UBND TP Cam Ranh, hiện có hai dự án nạo vét luồng lạch trong đầm Thủy Triều được cho phép thực hiện song song.

Đó là dự án nạo vét tạo luồng cho tàu của Bộ tư lệnh Vùng 4 hải quân ra vào thuộc vùng nước do hải quân quản lý, do nhà thầu là Công ty CP Đầu tư Cái Mép thi công và dự án nạo vét luồng lạch phục vụ dự án cải tạo môi trường sinh thái đầm Thủy Triều do Sở Giao thông vận tải Khánh Hòa làm chủ đầu tư, Công ty CP xây dựng và phát triển Môi Trường Xanh thi công.

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, phó chủ tịch UBND TP Cam Ranh, cho biết cả hai dự án đều có đầy đủ thủ tục pháp lý để triển khai. Tuy nhiên, cuối tháng 1-2015, vì dân nuôi trồng thủy sản phản ứng quyết liệt nên UBND TP Cam Ranh đã yêu cầu Công ty Môi Trường Xanh tạm dừng thi công, đề nghị Bộ tư lệnh Vùng 4 hải quân yêu cầu Công ty Cái Mép thực hiện tương tự.

Đến nay Công ty Môi Trường Xanh chưa thi công lại, nhưng theo ông Sơn, do kết quả kiểm nghiệm ba mẫu nước trong khu vực nuôi thủy sản của dân cho thấy không bị ô nhiễm nên sắp tới công ty này sẽ tiếp tục thi công.

“Quan điểm của thành phố là phải bảo vệ quyền lợi của người dân, nhưng dựa trên cơ sở pháp luật. Nếu hai đơn vị thi công gây thiệt hại cho người dân thì thành phố cương quyết bảo vệ.

Chúng tôi sẽ giám sát chặt chẽ quá trình thi công, người dân cũng có trách nhiệm giám sát, nếu thấy xuất hiện các bất thường dẫn đến thủy sản nuôi trong khu vực chết thì chính quyền sẽ tiếp tục lấy mẫu nước, mẫu thủy sản đi kiểm tra để xử lý” - ông Sơn nói