Phóng to

Sợ bị mất trộm, nông dân tại huyện Krông Năng (Đắk Lắk) phải hái cả trái cà phê xanh - Ảnh: B.D.

Anh Q., ở xã Ea Knuếch, huyện Krông Pắk, cho biết anh có nghe chỉ thị của UBND tỉnh trên đài truyền thanh xã mấy ngày nay. Anh cũng biết hái cà phê đạt tỉ lệ trái chín cao sẽ bán giá cao hơn nhưng ngặt nỗi hái như vậy không bù được công thu hái, canh giữ cà phê. Gia đình anh Q. được một công ty cà phê giao khoán khoảng 1ha cà phê.

Theo quy định của công ty, trên diện tích được giao khoán khi hái phải đạt 95-98% trái chín. Nếu các đội bảo vệ sản xuất phát hiện hộ nào hái cà phê có 15-20% trái xanh sẽ bị thu giữ, xử phạt. Theo anh Q., gia đình anh hái cà phê chỉ đạt tỉ lệ trái chín từ 80-90% vì: “Cà phê ra trái nhiều đợt, nếu cứ chọn hái trái chín 100% thì phải thu hoạch nhiều lần. Tiền thuê thu hoạch vào đầu mùa đã 80.000-90.000 đồng/người/ngày, đến chính vụ phải lên đến 120.000 đồng, tính ra không có lợi”.

Tại nhiều điểm mua cà phê tươi ở xã Ea Kênh (Krông Pắk) và thị trấn Krông Năng, cà phê chín mọng rất đẹp mắt được mua với giá 7.500-8.000 đồng/kg. Tuy nhiên, chủ đại lý cũng mua cả cà phê có tỉ lệ trái xanh cao với giá rẻ hơn. Sau đó, tất cả được trộn đều và xát chung một mẻ nên khi bán cà phê nhân khó có thể phân biệt. Ông chủ một đại lý giải thích hầu hết những người hái cà phê trái xanh nhiều vào thời điểm này là do có rẫy xa nhà, sợ bị mất trộm.

Ông Nguyễn Văn Sinh - phó giám đốc Sở NN&PTNT Đắk Lắk - cho biết cùng với các biện pháp hành chính, sở đang giúp đỡ các doanh nghiệp kinh doanh cà phê lập các vùng nguyên liệu để họ đầu tư khoa học kỹ thuật, ưu đãi về đầu ra để đảm bảo được nguồn nguyên liệu tốt. Mặt khác, sở đã phối hợp với các vùng chuyên canh cà phê để tổ chức các tổ nông dân tự quản, có nhiệm vụ tuần tra tránh mất trộm và giám sát việc nông dân thu hái cà phê xanh, cà phê non.

Tuy nhiên, sẽ rất khó kiểm soát việc này vì hiện tỉnh có hơn 190.000 ha cà phê nhưng chỉ khoảng 20.000ha là của các doanh nghiệp chuyên canh có thể quản lý chất lượng sau thu hái, còn lại là thuộc 180.500 hộ cá thể manh mún, nhỏ lẻ. Các tổ nông dân tự quản thực chất cũng là người dân, không có thù lao hay ràng buộc gì. Còn đối với những đại lý mua cà phê tươi thì càng khó kiểm soát hơn bởi không có quy định chế tài nào.