Bất luận chỗ nào đau trước thì sớm muộn sẽ đến lượt chỗ kia, trạng chết chúa cũng băng hà.

Bán anh em xa, mua láng giềng gần

Kể gộp thì đau cổ vai gáy phát tác từ chấn thương, bong gân, thoái hóa, chèn ép thần kinh cột sống cổ, viêm bao hoạt dịch, rách vòng bít vai, căng cơ, tư thế xấu, đối đế còn do mạch vành và đột quỵ...

Trong cả mớ thì đau vai - cổ tư thế xấu hứa hẹn hơn cả, bởi đây là kiểu đau bán anh em xa mua láng giềng gần rõ nhất.

Cổ công nghệ

Tech neck, text neck, là cách gọi hài hước nhưng tinh đời về kiếp nạn thời đại của vùng cổ vai gáy. Liên tục cúi nhìn sản phẩm công nghệ, đặt cổ luôn trong trạng thái co kéo, nhằm đưa chính đương sự quay lại tư thế healthy, với cổ và lưng thẳng hàng. Khôi hài, đau cổ vai gáy là cái giá để chúng ta "ngẩng đầu lên" khỏi bể trầm luân kỹ thuật số!

Nút thắt cổ

Cắm mặt vào smartphone còn khởi xướng một kiểu đau, gọi là nút thắt cổ. Vài thớ cơ cổ luôn bị co thắt gây đau, cả khi không đá động gì. Không ít người, cứ thế chịu những cơn đau vai - cổ bị ghim, bất cần lý do lý trấu này.

Cổ mọt sách

Text neck còn có một phiên bản khác, gọi là đầu ngả về trước (FHP), hợp xướng của hai tư thế: vai buông thỏng và lưng cong vòng. FHP còn có nick là "cổ mọt sách", cao tuổi hơn tech neck, bởi xưa kia chưa phủ sóng công nghệ, người ta cắm mặt vào trang sách là chính.

Đầu ấp tay gối

Cả khi lên giường, thì thanh mai trúc mã vai - cổ vẫn chưa yên, nếu bị đặt lên một chiếc gối mấp mô. Đau vai - cổ căng cơ do tư thế ngủ, so về hành hạ, kẻ tám lạng người nửa cân với tech neck, FHP.

Chiến hay chạy?

Sự căng thẳng, ở đây là tâm lý, một "tác giả" đáng nể khác của đau vai - cổ. Hiệu ứng "chiến hay chạy" do căng thẳng kích hoạt căng cứng toàn thân, trong đó có vai - cổ. Khổ thân bờ vai/cái cổ, chỉ cần mặt nhăn mày nhó là đủ làm đau chúng.

Chẩn đoán và điều trị

Tối lửa tắt đèn, khiến chẩn đoán (X-quang, CT, điện cơ đồ...) và điều trị đau vai - cổ không quá đặt nặng tính vùng miền. Tính gộp, điều trị đau vai - cổ quanh mấy bài chườm lạnh - nóng, giảm đau OTC, NSAID, steroid ngoài màng cứng, cắt thần kinh tần số vô tuyến, phẫu thuật, đặc biệt là các bài tập chuyên.

Công phu chống đau vai - cổ

Đa số nhờ giỏi "công phu", mà nhiều con bệnh vai - cổ, nhất là đau tư thế xấu, bớt dần, tiến tới khỏi hẳn! Người ta nghĩ ra hàng tá bài luyện, chung quy, nhắm vào các kiểu cổ tech neck, FHP, nút thắt cổ... Chắt lọc thì các bài xoay quanh các kiểu nhún vai, đầu lướt, cuộn vai và căng ngực, mỗi bản lại có hàng chục cải biên nhỏ đằng sau.

Isometric, tĩnh chế động

Đau vai - cổ khá xứng là đất dụng võ cho các bài tập isometric. Isometric là kiểu tập co cơ + duy trì tư thế, mà không phải co duỗi cơ như các vận động thông thường. Bởi vậy, nó còn được gọi là bài tập tĩnh, nặn tượng, hóa đá. Rõ, isometric khá hợp cạ với người tập hạn hẹp không gian, không tiện khoa tay múa chân, tập mọi lúc mọi nơi. Vai - cổ có thể nói được đo ni đóng giày với isometric, nhất là dân văn phòng, vốn có duyên tiền định với đau vai - cổ.

Giữ gìn mọi lúc mọi nơi

Đất hứa của tech neck, FHP là bất kỳ đâu, văn phòng tới giường ngủ. Bên cạnh bài luyện, việc sử dụng ghế, bàn làm việc đúng tư thế, góp phần không nhỏ vào thành công chống đau vai - cổ. Với "trận dịch" đau vai - cổ tràn lan, chuyện để ý dáng vẻ ngồi/nằm/đứng không còn quẩn quanh ở công sở, trường lớp nữa, mà tiến tới tận xe máy, giường ngủ, gối nằm, áo ngực, mũ bảo hiểm, bệ toilet...

Chiêu isometric căn bản

Dưới đây là vài bài isometric căn bản, đủ vỗ yên phần lớn đau vai - cổ, nhưng cần khổ chủ có thể dùng các biến tấu hợp hoàn cảnh nhất.

- Nhún vai: Bài đinh, dễ thực hiện và hiệu quả: Đứng, hai chân bằng vai. Tay duỗi hai bên, xoay lòng bàn tay đối mặt nhau. Cằm hướng thẳng trước và cổ thẳng. Đưa vai lên cao về phía tai, càng cao càng tốt. Hạ vai trở lại và lặp lại.

- Đầu lướt (kéo dài cổ): Nhìn thẳng về trước. Hạ cằm giống như nhét cằm về phía ngực. Từ từ di chuyển đầu về phía sau theo đường gần ngang thẳng, không cong hay lật.

- Cuộn vai: Đứng thẳng với hai tay buông bên cạnh, hai chân dang rộng bằng vai. Từ từ xoay hai vai về phía trước, tạo thành vòng tròn. Lập lại với chiều cuộn vai ngược lại.

- Căng ngực: Đứng cạnh khung cửa hoặc góc tường. Thẳng lưng, đưa tay lên tường với khuỷu tay và vai cong 90 độ. Kéo vai đối diện và thân mình ra sau theo đường thẳng. Giữ trong 30 giây và lặp lại 3 lần cho mỗi bên, 2 lần mỗi ngày.