Đặc biệt, CPU của người già lại càng rắc rối. Có cụ đang khỏe như vâm, dưỡng sinh đều đều, nhưng một lần nọ đang "giảng dạy đạo đức" cho thằng con cứng đầu thì bỗng đổ gục xuống. Cả nhà vội vã mang cụ đi cấp cứu và được chẩn đoán là "Thiểu năng tuần hoàn não". Thuốc men rồi cụ tỉnh, bác sĩ nhắc nhở: Đừng chọc giận cụ, bởi bệnh mạch máu não dễ tái phát, lần sau nặng hơn lần trước và nguy cơ tử vong rất cao.

Thiểu năng tuần hoàn não là gì? 

Nó bao gồm: Tắc động mạch não, thiếu máu não thoáng qua, và máu cung cấp cho não không đủ. Ai hay bị bệnh này? Theo thống kê thì 90% người mắc bệnh thiểu năng tuần hoàn não có độ tuổi từ 40 trở lên. Nếu cộng thêm 30 mùa lá vàng rơi nữa thì tỉ lệ mắc bệnh này tăng cỡ 12 lần. Bệnh cực kỳ ưu ái tuổi sồn sồn và các bậc trưởng lão! Lý do: Đây là thời điểm các "cơ quan đoàn thể" bắt đầu chuyển sang thời kỳ rệu rạo, những gì đã hé nụ từ thời còn trẻ thì nay đã đến thời nở bung xoè các kiểu! 

Chúng ta biết thuở mẫu giáo, mạch máu của các bé đều ở trạng thái "non tơ" trơn tru, mềm mại. Nhưng nếu nuôi dưỡng theo kiểu "bón thúc", trẻ sẽ thành các "em chả" phì nhiêu, béo ị với hệ thống mạch máu được "dồn" mỡ vào tạo ra những mảng, những nốt sần, đặc biệt là mạch nuôi tim và mạch não. Đứa trẻ béo phì hay có những cơn đau đầu vì máu cung cấp cho não không đủ. Những mảng bám, những nốt sần sẽ được bồi đắp theo năm tháng 

… Đến tuổi thanh niên, có vẻ mọi thứ đều trót lọt, nhưng mỗi năm qua đi mạch máu càng "già" thêm, những kẻ đại diện cho sự già có tên là "xơ" cứ tự sinh, tự cư trú chiếm chỗ của những sợi chun giãn nơi đây. Cái ống dẫn máu ngày nào còn mềm mại, nay trở nên cứng, điều mà các nhà chuyên môn gọi là chứng "xơ cứng". Rồi cuộc sống căng thẳng, chế độ ăn uống không hợp lý, ăn khuya, lại ăn nhiều đồ ngọt đồ béo, khiến khối mỡ tăng lên làm cơ thể phát phì, hay chẳng cần phì thì mỡ cũng dính vào ống dẫn máu đang xơ cứng làm hẹp, gây chít. 

Rầy rà với người cao tuổi!

Khi đã dính thiểu năng tuần hoàn não, mọi chuyện bắt đầu rối rắm giống như dây điện thoại và internet đang "giăng lưới nhện" trên cột điện. Vì có chướng ngại vật trên đường nên dòng máu đến não sẽ chậm lại. Khi máu chảy chậm liền phát động những yếu tố gây đông máu, để tạo ra những sợi fibrine giam các huyết cầu trong đó tạo ra dạng "cục". Cục máu di chuyển chầm chậm đến nơi nào bé hơn thì nó dừng lại gây tắc... tị. 

Chuyện này hay xảy ra với người bị cao huyết áp, xơ cứng động mạch, hoặc tiểu đường. Thường ở những người này mảng vữa xơ động mạch dầy, tắc mạch xảy ra lúc đang ngủ. Có người hôm sau thức dậy bị liệt, có người "ra đi" ngay trong đêm, sáng người nhà gọi không được, dùng tay lay đã thấy cứng đơ từ khi nào. Có người khởi sự là hiện tượng bà con mình gọi là "trúng gió" với triệu chứng mỏi, hoặc khó cử động 1 chi, mờ mắt 1 bên, nhìn 1 hoá 2, buồn ói, nuốt khó, đi không vững. Sau khi được "cạo gió" hoặc chẳng làm gì thì sau 24 giờ cũng khỏi, nên mọi người cho qua. Chính sự ngộ nhận là "trúng gió" khiến người bệnh và người nhà chủ quan. Chỉ 1 - 2 tháng sau, "trúng gió" lại tái hồi, và có trường hợp tưởng tà khí xâm nhập, lại cạo gió, nhưng càng cạo càng cứng dần, rồi liệt hẳn. Cho nên hãy coi những triệu chứng của trúng gió nhẹ như một tín hiệu nguy cấp, một hồi chuông báo động của thiểu năng tuần hoàn não, và cần đến bệnh viện ngay. 

Các bác sĩ sẽ tìm căn nguyên bằng chụp CT, lưu huyết não, và điều trị (cao huyết áp, tiểu đường, vữa xơ động mạch, rối loạn lipid máu, béo phì). Những người đang khỏe hoặc tự cho là mình khỏe, hãy cảnh giác với thiểu năng tuần hoàn não. Nó là nguyên nhân của những cái chết chưa đáng chết. Với những người được cứu sống thì tỉ lệ mất sức lao động chiếm từ 50 - 80%. Với những người sống sót, tỉ lệ tái phát chiếm tới 20 - 47,7% nếu không được chăm sóc y tế chu đáo. Do vậy, đề phòng vữa xơ động mạch não và các mạch ở nơi khác phải bắt đầu từ khi còn nhỏ, bởi thừa cân, béo phì sẽ làm rối loạn chuyển hoá lipid tạo cơ hội cho vữa xơ động mạch. Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi không chỉ là việc của những nhà lão khoa, mà ngay người thân trong gia đình cần biết để đưa đến bệnh viện, khám định kỳ, và chữa trị kịp thời.

Triệu chứng thường gặp (chiếm 90%) là đau đầu, đau từng vùng hoặc lan tỏa. Bóp trán, xoa đầu, xức dầu, hoặc uống thuốc giảm đau rồi cũng đỡ, nhưng ngày hôm sau, hôm sau nữa, đau lại "tái hồi". 

Chóng mặt là triệu chứng chiếm khoảng 87% mà bà con mình hay được chẩn đoán là "Hội chứng tiền đình" với những dấu hiệu: Nhà cửa quay cuồng, loạng choạng, đi không vững, nhắm mắt cũng thấy nhà cửa đang quay. Cơn chóng mặt có thể chỉ trong 15 - 20 phút, có khi kéo dài cả ngày nếu không sử dụng thuốc. Có rối loạn cảm giác, chẳng hạn tê ở chân, tay, nghe như tiếng ve kêu trong tai... Rối loạn giấc ngủ, khó ngủ, đêm không ngủ được, ngày lại ngủ gà ngủ gật. Rối loạn về cảm xúc, như lúc nào cũng thấy bồn chồn, không yên. Rối loạn tâm lý tình cảm, như trái tính trái nết, hay khóc, dễ giận, hay nổi nóng… Rối loạn về nhận thức, với biểu hiện hay quên, vừa nói xong không nhớ đã nói gì… Đó là thiểu năng tuần hoàn não.