Đó là một câu hỏi nghiêm túc của những người làm nghề điện ảnh trong hội thảo Liên hoan phim Việt Nam trong sự nghiệp phát triển điện ảnh dân tộc tổ chức sáng 26-11. 

Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Liên hoan phim Việt Nam 2017 diễn ra tại Đà Nẵng từ ngày 24 đến 28-11-2017.

Cục trưởng Cục Điện ảnh Ngô Phương Lan và Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam Nguyễn Thị Hồng Ngát cùng điều hành hội thảo - Ảnh: NGỌC DIỆP

Phim phải có tình dục, đồng tính mới xin được tiền?

Phó Chủ tịch Hội Điện ảnh Việt Nam Nguyễn Thị Hồng Ngát, người có nhiều năm kinh nghiệm duyệt phim cho biết bà đánh giá dòng phim thương mại Việt Nam đang phát triển tốt hơn cả về số lượng và chất lượng.

"Tuy nhiên vẫn còn nhiều phim có kết cấu giản đơn, cách làm hời hợt. Phim chủ yếu vẫn chỉ tập trung vào thể loại hài hước, kinh dị, khai thác tình yêu tay ba éo le, những chuyện giật gân, câu khách. Hiếm nhà sản xuất dám đầu tư những đề tài nghiêm túc, có giá trị nghệ thuật", bà Hồng Ngát nói.

Nhà báo, nhà lý luận phê bình, đạo diễn Tô Hoàng cũng chia sẻ quan điểm tương tự. Ông cho biết khi dạy sinh viên, ông vẫn thường dùng các bộ phim cũ do điện ảnh nhà nước sản xuất.

Phó Hiệu trưởng Đại học Sân khấu - Điện ảnh HN, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà (trái) và Nhà báo, nhà lý luận phê bình, đạo diễn Tô Hoàng (phải) - Ảnh: NGỌC DIỆP

Nhà báo, nhà lý luận phê bình điện ảnh Ngô Ngọc Ngũ Long cho biết bà rất tiếc khi những đạo diễn tâm huyết, có nghề, sau một thời gian buộc phải thỏa hiệp với thị trường.

Các nhà nghiên cứu, những người làm nghề còn bày tỏ sự lo ngại khi xu hướng thỏa hiệp với những yếu tố câu khách đang thấm nhiễm vào quan điểm làm phim của những người mới tập tành làm nghề.

Phó Hiệu trưởng Đại học Sân khấu - Điện ảnh HN, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà cho biết bà không hiểu vì sao các sinh viên cứ rỉ tai nhau phim phải có yếu tố tình dục, đồng giới, hay cuộc sống hoang mang của giới trẻ thì mới xin được tiền tài trợ làm phim.

"Tôi đã hỏi các em, đó có phải cuộc sống thật sự của các em, là hình ảnh xã hội mà các em tiếp nhận hàng ngày không, các em chỉ cười và nói là khó trả lời.

Tôi hỏi ra, mới biết số tiền các em xin được cho một phim ngắn không đáng là bao, nên phải thỏa hiệp như vậy là rất đáng tiếc", bà Thu Hà nói.

Cục trưởng Cục Điện ảnh, Tiến sĩ Ngô Phương Lan cũng chia sẻ quan điểm này với bà Thu Hà: "Tôi cũng có cảm giác rất lo lắng khi xem một số phim ngắn. Các vị trong hội đồng duyệt phim có lúc đã rất khó xử với dạng phim như chị Hà nói.

Tôi đã đến Đài Loan, đã từng xem nhiều phim do các bạn sinh viên ở đây làm và tôi thấy độ trong sáng trong phim các bạn ấy cao hơn nhiều.

Phải cố gắng đưa yếu tố sex vào kịch bản chỉ để xin được nguồn tiền tài trợ là rất đáng thương. Trường cũng nên tìm cách định hướng, giúp các em lấy được thăng bằng".

Chia sẻ của những người quan tâm đến phát triển điện ảnh như một cách để phát triển văn hóa dân tộc ở một khía cạnh nào đó không sai. Nhưng đứng trên lập trường của những nhà sản xuất phim, đang phải đối mặt với vô vàn sức ép chỉ để tồn tại, họ lại có góc nhìn khác.

Cái kết cho cuộc chơi mấy chục tỉ rất bi thảm

Đạo diễn Đức Thịnh, người đã chuyển từ đạo diễn sân khấu sang đạo diễn phim điện ảnh đã chia sẻ rất thẳng thắn tại hội thảo.

Nhà sản xuất, đạo diễn Ngô Thanh Vân (trái) và Đạo diễn Đức Thịnh (phải) - Ảnh: NGỌC DIỆP

Đạo diễn Đức Thịnh cho biết không phải các hãng phim tư nhân không có đủ sức để huy động vài chục tỉ để làm phim, nhưng hiện nay họ đang gặp rất nhiều khó khăn.

"Các nhà sản xuất phim thương mại luôn e ngại những dự án ít tính giải trí dù có đề tài và nội dung có tính xã hội, dân tộc cao vì những dự án này thuộc típ khó bán vé. 

Điều này khiến phim chỉ loay hoay chỉ với vài mảng đề tài đơn điệu.

Để các nhà sản xuất mạnh dạn dấn thân vào các mảng đề tài có tính xã hội cao, có tầm ý nghĩa dân tộc. Tôi nghĩ cần sự chung tay của nhà nước và các đơn vị liên quan.

Ví dụ các nhà phát hành, cụm rạp cần có sự bảo trợ nhất định với dòng phim này như một san sẻ rủi ro doanh thu. Như hỗ trợ về xuất chiếu, giờ chiếu và thời gian chiếu.

Đồng thời có tỷ lệ ăn chia hợp lý hỗ trợ thật sự cho các dạng phim này. Nếu doanh thu tốt thì còn gì bằng. 

Còn nếu không thì nhà sản xuất cũng thấy được san sẻ để có thể tiếp tục với dự án khác hơn là bỏ cuộc luôn.", ông Đức Thịnh nói.

Nhà sản xuất phim Cô Ba Sài Gòn, Ngô Thanh Vân phát biểu tại hội thảo đã tha thiết đề nghị các cơ quan nhà nước hỗ trợ các nhà sản xuất trong nước, để giúp họ tăng năng lực cạnh tranh, giải tỏa áp lực tài chính.

Nhà sản xuất này cho biết những đơn vị như công ty của cô đang đi theo hướng sản xuất phim đề cao giá trị văn hóa dân tộc, phải đối mặt với một thị trường cạnh tranh dữ dội về giá vé, đối mặt với những rủi ro khi ý thức về bản quyền của người xem còn quá thấp, cũng như các trang xem phim lậu như nấm mọc sau mưa.