Nhiều doanh nghiệp khẳng định bị thiệt hại do thông tin Vinastas cung cấp - Ảnh: Nguyễn Triều

Cụ thể về kết quả khảo sát nước mắm của Vinastas công bố gây bức xúc dư luận vừa qua, Bộ Công thương khẳng định kết quả kiểm tra cho thấy việc khảo sát nước mắm của Vinastas là không đảm bảo tính độc lập, tin cậy và minh bạch.

Cụ thể, dù là hoạt động nhân danh Vinastas nhưng khi thực hiện không xây dựng đề án, kế hoạch khảo sát rõ ràng.

Khảo sát chủ yếu do chủ tịch và một số cá nhân thực hiện, nhiều khâu không được các cấp có thẩm quyền của Vinastas phê duyệt và giám sát.

Quá trình lấy (mua) mẫu thiếu tin cậy. Toàn bộ 150 mẫu đã mua không có hóa đơn theo quy định của Bộ Tài chính, chỉ có hóa đơn bán lẻ, hóa đơn bán hàng, bản kê bán hàng của nơi bán (89 mẫu); 61 mẫu chỉ có bảng kê do cán bộ đi mua tự lập.

Đặc biệt, có sự không thống nhất trong quá trình mã hóa mẫu; một số mẫu không được mã hóa trước khi yêu cầu thử nghiệm.

Theo thông tin do Vinastas cung cấp, hoạt động khảo sát được thực hiện dưới sự tài trợ từ tổ chức bên ngoài, vì vậy, không đảm bảo tính độc lập như quy định tại Điều 28, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Về công bố thông tin liên quan đến khảo sát nước mắm, Bộ Công thương nêu Vinastas công bố kết quả khảo sát nước mắm thông qua nhiều hình thức, như đăng bài “Báo cáo kết quả khảo sát nước mắm trên toàn quốc” vào ngày 14-10-2016 trên trang web của Vinastas; tổ chức buổi báo cáo kết quả khảo sát và đưa ra thông cáo báo chí; đăng bài “gần 85% mẫu nước mắm của 88 doanh nghiệp không đạt tiêu chuẩn” vào ngày 18-10-2016 trên trang web của Vinastas…

Đánh giá nội dung thông tin do Vinastas cung cấp, Bộ Công thương nêu tại thông cáo báo chí ngày 17-10-2016, Vinastas đồng nhất khái niệm arsen nêu tại Quy chuẩn Việt Nam QCVN 8-2:2011/BYT với “thạch tín”, một chất cực độc, đồng thời khẳng định “95,65% số mẫu khảo sát có độ đạm từ 40 độ trở lên được đánh giá là hàm lượng thạch tín vượt ngưỡng quy định” là không đúng, không có cơ sở khoa học và gây nhầm lẫn, hoang mang cho người tiêu dùng.

Đặc biệt, bài “Gần 85% mẫu nước mắm của 88 doanh nghiệp không đạt tiêu chuẩn” trên trang web của Vinastas ngày 18 tháng 10 năm 2016 có nội dung “104 (69%) mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu về Arsen (thạch tín) - một loại á kim cực độc” là hoàn toàn không chính xác, không có căn cứ khoa học và pháp lý, gây hoảng loạn và bức xúc trong xã hội.

Việc công bố thông tin sai lệch liên quan đến sản phẩm nước mắm của Vinastas, Bộ Công thương khẳng định có dấu hiệu vi phạm quy định tại Khoản 12 Điều 5 Luật An toàn thực phẩm: “Đăng tải, công bố thông tin sai lệch về an toàn thực phẩm gây bức xúc cho xã hội hoặc thiệt hại cho sản xuất, kinh doanh”.

Căn cứ kết quả kiểm tra và các đánh giá nêu trên, Bộ Công Thương đã báo cáo và kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Vinastas cải chính công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng, kiểm điểm làm rõ trách nhiệm và xử lý theo điều lệ các cá nhân liên quan.

Bộ Công thương cũng đề nghị giao Bộ Nội vụ xác minh, làm rõ tư cách pháp lý của Vinastas trong việc tham gia các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; tổ chức kiểm tra việc chấp hành Điều lệ đã được Bộ Nội vụ phê duyệt và có biện pháp chấn chỉnh kịp thời các tồn tại trong quá trình hoạt động của Vinastas.