Phóng to

Ngoại trưởng John Kerry (thứ 4 từ phải sang) đến sân bay quân sự Seongnam của Hàn Quốc ngày 13-2 - Ảnh: Reuters

Sau vài lần lỡ hẹn với khu vực, mục tiêu hàng đầu của chuyến thăm này là thuyết phục châu Á rằng Mỹ quyết thực hiện cam kết đối với khu vực. Dù chưa công bố lịch trình cụ thể, Nhà Trắng thông báo chuyến thăm của ông Obama sẽ diễn ra trong vòng một tuần vào cuối tháng 4.

Đầu tiên, ông sẽ đến Tokyo và hội kiến với Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, sau đó sang Seoul gặp Tổng thống Hàn Quốc Park Geun Hye. Từ Seoul, ông sẽ bay sang Kuala Lumpur đối thoại với Thủ tướng Malaysia Najib Razak. Như vậy, ông Obama sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Malaysia kể từ thời ông Lyndon Johnson vào năm 1966. Điểm dừng chân cuối cùng là Manila, nơi ông Obama sẽ hội đàm với Tổng thống Benigno Aquino.

Dù Trung Quốc không có trong lộ trình nhưng chắc chắn tham vọng lãnh thổ của Bắc Kinh sẽ là một chủ đề nóng trong cuộc hội đàm ở tất cả chặng dừng chân của tổng thống Mỹ. Dự báo tại Tokyo, ông Obama và ông Abe sẽ tập trung thảo luận các vấn đề an ninh, trong đó có tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư giữa Nhật và Trung Quốc, cũng như việc Bắc Kinh lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) gây tranh cãi trên biển Hoa Đông. Trước đó, Washington đã trấn an Tokyo khi cả Ngoại trưởng Kerry và trợ lý ngoại trưởng Danny Russel đều lên tiếng chỉ trích ADIZ của Bắc Kinh là bất hợp pháp.

Ở Nhật, chắc chắn ông Obama cũng sẽ vận động để thúc đẩy đàm phán Hiệp ước đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) bao gồm 12 quốc gia. Tại Seoul, ông Obama và bà Park sẽ trao đổi về nỗ lực kiềm chế tham vọng hạt nhân của CHDCND Triều Tiên và việc thực hiện thỏa thuận tự do thương mại giữa Mỹ và Hàn Quốc. Một số nhà quan sát nhận định ông Obama sẽ tìm cách kéo Tokyo và Seoul xích lại gần nhau hơn. Cùng là đồng minh thân cận với Mỹ, nhưng Nhật và Hàn Quốc rất lạnh nhạt với nhau trong những tháng qua, đặc biệt sau khi ông Abe thăm đền Yasukuni hồi tháng 12-2013.

Ở Malaysia, ông Obama và ông Najib sẽ đàm phán thúc đẩy thương mại song phương. Tại Philippines, ông Obama và ông Aquino sẽ tìm cách siết chặt quan hệ đối tác an ninh, bao gồm việc tăng số lượng binh sĩ Mỹ đóng luân phiên ở nước này. Các quan chức Manila cho biết muốn lực lượng Mỹ quay lại căn cứ hải quân Subic, tuy nhiên Washington còn đang thận trọng về đề xuất này.

Đối với giới quan sát Đông Nam Á, Manila sẽ là chặng dừng chân đáng chú ý nhất của ông Obama, bởi quan hệ Philippines và Trung Quốc đang xấu đi trầm trọng vì tranh chấp chủ quyền trên biển Đông thời gian qua.