Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc - Ảnh: GIA HÂN

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc vừa có báo cáo gửi các đại biểu Quốc hội về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV.

Hiện tượng thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi

Theo báo cáo, thị trường vốn có tốc độ tăng trưởng bình quân trên 28,5%/năm giai đoạn 2016 - 2021, riêng năm 2021 là 33,2%. Đến cuối quý 1-2022, quy mô thị trường vốn đạt 134,5% GDP năm 2021, trong đó vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt 93,8% GDP, quy mô thị trường trái phiếu Chính phủ là 22,7% GDP, còn quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp đạt 16,4% GDP.

Qua đó đã cân bằng với thị trường tín dụng ngân hàng (quy mô dư nợ tín dụng là 131,8% GDP).

Tổng mức huy động vốn trên thị trường vốn năm 2021 đạt trên 1,12 triệu tỉ đồng (huy động vốn trái phiếu Chính phủ đạt trên 318.000 tỉ đồng; huy động vốn của doanh nghiệp qua phát hành cổ phiếu, cổ phần hóa đạt khoảng 143.500 tỉ đồng; phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt trên 637.000 tỉ đồng), tương đương 38,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội.

5 tháng đầu năm 2022, quy mô huy động vốn trên thị trường trái phiếu (cả Chính phủ và doanh nghiệp) là trên 250.000 tỉ đồng, tương đương cùng kỳ năm 2021.

Hiện trên thị trường chứng khoán có 767 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ niêm yết, 858 cổ phiếu đăng ký giao dịch; 83 công ty chứng khoán, 44 công ty quản lý quỹ, 2 doanh nghiệp xếp hạng tín nhiệm.

Số lượng tài khoản của nhà đầu tư là trên 5,2 triệu tài khoản, tăng 21,1% so với cuối năm 2021. Quy mô giao dịch bình quân trái phiếu Chính phủ 5 tháng đầu năm 2022 đạt 11.915 tỉ đồng/phiên, giá trị giao dịch bình quân cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đạt 28.745 tỉ đồng/phiên, tăng 8,1% so với bình quân năm 2021.

Ông Phớc thừa nhận trên thị trường cổ phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi, nhiều mã chứng khoán được đẩy giá lên cao không gắn với tình hình hoạt động kinh doanh, nghĩa vụ công bố thông tin của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa đảm bảo chất lượng (điển hình là vụ việc của FLC và Louis).

Một nguyên nhân, theo ông Phớc, là thị trường chứng khoán tăng trưởng quá nhanh trong 2 năm gần đây (thanh khoản trên thị trường cổ phiếu năm 2021 tăng 258% so với bình quân năm 2020, số lượng tài khoản mở mới trong năm 2021 tương đương cả giai đoạn 2012 - 2020) phát sinh nhiều hành vi vi phạm tinh vi, gian lận quy định pháp luật.

Trong khi quy định về mức xử phạt còn nhẹ, chế tài xử phạt chưa đủ tính răn đe; quy định về thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán nhà nước khi kiểm tra, thanh tra chưa đảm bảo khả năng giám sát toàn diện đối với những hành vi vi phạm mới phát sinh... 

Phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong điều tra, xử lý

Để phát triển thị trường chứng khoán, trái phiếu minh bạch, bền vững, thời gian tới Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh sẽ rà soát luật, nghị định, văn bản hướng dẫn để tăng cường minh bạch thông tin, đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia...

Với trái phiếu doanh nghiệp, bộ đang nghiên cứu để sớm trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung nghị định 153 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và quốc tế.

Trong đó tập trung quản lý chặt chẽ việc xác định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, đầu tư của nhà đầu tư cá nhân; giám sát phương thức phân phối trái phiếu...

Đồng thời, bộ đã có kế hoạch rà soát Luật chứng khoán, Luật doanh nghiệp để sửa đổi các quy định về điều kiện phát hành trái phiếu doanh nghiệp, điều kiện nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, các biện pháp, chế tài xử phạt để tăng tính răn đe và thẩm quyền Ủy ban Chứng khoán nhà nước trong giám sát dòng tiền và quản lý, giám sát các hoạt động trên thị trường.

Về tổ chức điều hành thị trường, ông Phớc nêu rõ sẽ khẩn trương thiết lập thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, đưa tất cả trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được đăng ký, lưu ký tại trung tâm lưu ký chứng khoán và được giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán.

Việc này nhằm tăng tính minh bạch của thị trường và giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp từ khâu phát hành đến giao dịch.

Cạnh đó phối hợp chặt chẽ với cơ quan công an trong xác minh, điều tra, xử lý các vụ việc thao túng, phối hợp xử lý các tin đồn thất thiệt, sai sự thật, cung cấp thông tin cho cơ quan công an khi có các dấu hiệu nghi ngờ trong quá trình thanh tra, kiểm tra.

Chứng khoán tuần tới rủi ro vẫn tiềm ẩn hay tăng trưởng lên ngôi?

TTO - Mặc dù nhà đầu tư nước ngoài và khối tự doanh của công ty chứng khoán mua ròng trên thị trường chứng khoán trong tuần qua, chỉ số VN-Index chỉ nhích nhẹ và chưa thể vượt mốc 1.300 điểm. Nhiều rủi ro vẫn tiềm ẩn ở tuần mới 6 đến 10-6.