Một bạn trẻ ở Q.Tân Bình, TP.HCM xem sản phẩm ống hút tre tại một cửa hàng trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, Q.1, TP.HCM - Ảnh: NG. PHƯỢNG

Tại VN, nhiều doanh nghiệp cũng bắt đầu nhảy vào kinh doanh "" nhưng thị trường còn rất nhỏ và nhiều người đã bắt đầu sử dụng các loại ống hút thân thiện môi trường.

, inox, rau muống...

Hơn hai năm nay, quán cà phê The Old Compass trên đường Pasteur, quận 1, TP.HCM đã ngưng sử dụng toàn bộ và chuyển sang ống hút bằng inox, loại thép không gỉ. Với loại ống hút này, quán có thể tái sử dụng nhiều lần, vệ sinh cũng không quá phức tạp, rửa sạch và trụng qua nước sôi.

Tuy vậy chị Dương, quản lý quán, cho biết khi mới quyết định ngưng sử dụng ống hút nhựa, quán gặp không ít khó khăn từ khách hàng.

"Nhiều khách yêu cầu dùng ống nhựa vì họ không quen với ống hút bằng inox. Phải mất một thời gian, mọi thứ mới quen và đến bây giờ quán đã gây được ấn tượng rất tốt với khách nhờ điều này" - chị Dương nói.

Tại nhiều quán ăn, nhà hàng ở TP.HCM, nhiều người dùng bắt đầu nhìn thấy các ống hút bằng cỏ bàng, bằng ống tre, bằng inox, thậm chí bằng cọng rau muống... thay thế dần các ống hút nhựa. Tuy vậy, đây là những quán ăn có quy mô nhỏ hoặc vừa.

Những quán trà sữa, chuỗi cà phê... mới thực sự tiêu thụ ống hút nhựa và ly nhựa với số lượng lớn và đa số vẫn vô tư dùng đồ nhựa, khách muốn thì lấy thêm, thoải mái. Chỉ cần một khách ghé vào, đủ cả ly nhựa, muỗng nhựa, ống hút nhựa, có khi còn khuyến mãi vài cái túi nilông.

Dù mỗi khách chỉ dùng một lượng nhỏ nhưng cộng gộp lại, hiểm họa môi trường lại không nhỏ.

Tại kỳ họp HĐND TP Đà Nẵng mới đây, ông Tô Văn Hùng, giám đốc Sở Tài nguyên - môi trường (TN-MT) Đà Nẵng, công bố một con số kinh ngạc: trung bình mỗi tháng, chỉ 20 quán trà sữa ở quận Hải Châu thải ít nhất 100m³ ống hút, ly nhựa.

"Sau sự cố Đà Nẵng bị ngập nặng chưa từng thấy vào cuối năm 2018, tôi đã tới các cửa thoát nước ra bờ biển, thấy xuất hiện rất nhiều rác thải, trong đó có ống nhựa, ly nhựa" - ông Hùng nói.

Quán cà phê PJ’s Cofee tại Q.1, TP.HCM dùng ống hút inox thay ống hút nhựa - Ảnh: Q. ĐỊNH

Nỗ lực thay đổi

Giám đốc một chuỗi cà phê có trên 100 cửa hàng cho biết các loại ống hút thân thiện môi trường như ống hút giấy giá đang cao hơn ống hút nhựa 10 lần, ống hút cỏ bàng rẻ nhất cũng 300-400 đồng/ống, cao hơn ống hút nhựa 5-6 lần...

"Chúng tôi đang tính đặt số lượng lớn có thể lên cả năm để có giá tốt", vị này cho biết.

Gần đây, hệ thống Starbuck cũng bắt đầu không để ống hút nhựa ở quầy tự phục vụ. Ở một số nước, hệ thống này cho ra mắt loại ly có nắp khe để khách có thể uống mà không sử dụng ống hút nhựa. Tuy vậy, nhiều khách vẫn yêu cầu ống hút nhựa vì thói quen.

Khoảng một năm gần đây, có không ít doanh nghiệp VN bắt đầu tham gia làm ống hút thân thiện môi trường.

Hiện trên thị trường đang có nhiều loại ống hút thân thiện với môi trường, như ống hút cỏ sậy rẻ hơn các loại ống hút khác từ 5-6 lần, dùng được lâu trong nước, chỉ cần rửa sạch phơi khô sau khi sử dụng. Ngoài ra còn có ống hút giấy, tre, cỏ bàng và ống hút inox...

Tuy vậy, số cửa hàng sử dụng vẫn chưa nhiều nên sản xuất chưa phát triển mạnh dù đã có tín hiệu tích cực.

Quán nước Passengers (P.14, Q.3, TP.HCM) sử dụng các loại ống hút thân thiện với môi trường như ống hút được làm từ tre, inox, gạo - Ảnh: THANH YẾN

Thị trường sẽ "phình to" nhanh hơn

Ông Dương Bảo Thịnh - tổng giám đốc Công ty Biogreen, chuyên sản xuất kinh doanh các loại ống hút làm từ giấy kraft - cho biết ống hút giấy xuất hiện hơn một năm nay.

"Trong một lần tình cờ tôi biết được về ống hút giấy này, bắt tay tìm hiểu thì thấy thị trường VN chưa có, giá thành bán ra cũng khá cao, từ 600-800 đồng/ống" - ông Thịnh chia sẻ.

Hiện tại, Biogreen đang cung cấp cho thị trường trong nước 300.000-500.000 ống hút giấy/tháng, trong khi năng suất sản xuất có thể lên 3 triệu cái/tháng.

Ông Thịnh cho biết con số tiêu thụ trong nước sẽ tăng lên gấp đôi và thậm chí có thể hơn trong những năm tới vì thị trường nước ngoài đang tiêu thụ cao gấp nhiều lần.

Theo ông Thịnh, hiện nay giá ống hút giấy đang được phân phối với giá bằng hàng nhập của Trung Quốc nên hoàn toàn cạnh tranh được. Hơn nữa, nguyên liệu keo dính của ống hút sản xuất ở VN được nhập từ các nhà máy châu Âu, chất lượng đảm bảo hơn, không có mùi như hàng Trung Quốc.

Nguồn: Bộ TN-MT - Dữ liệu: Xuân Long - Đồ họa: TẤN ĐẠT

Chị Quỳnh Hương - đại diện The Oganik House, chuyên kinh doanh các sản phẩm thân thiện môi trường - cho biết công ty bắt đầu kinh doanh năm 2016, từ ý tưởng hỗ trợ bà con làng nghề tiêu thụ các sản phẩm thân thiện môi trường.

Đến nay, các loại ống hút của The Oganik House đã vào các khách sạn 5 sao, nhà hàng có tiếng ở TP.HCM với lượng tiêu thụ trên 300.000 ống hút/tháng.

Theo chị Hương, nhiều người e ngại ống hút thân thiện môi trường giá cao nhưng nếu sử dụng nhiều lần, loại ống này cũng không quá đắt nên chị đặt mục tiêu năm nay tiếp cận thêm ít nhất từ 30-50% các nhà hàng, quán cà phê trên địa bàn.

Anh Ngô Thành Đạt - giám đốc Công ty Reedfarm Organic, chuyên ống hút sậy - cho biết hiện đang cố gắng phát triển thị trường trong nước và chủ yếu tiêu thụ qua kênh bán lẻ.

Sau 6 tháng chạy thử, hiện nay công ty cung cấp ra thị trường trong nước khoảng 30.000 ống/tháng và có thể tăng lên 500.000 ống trong năm nay.

"Chúng tôi làm theo đơn đặt hàng, trong đó 70% doanh thu là xuất khẩu qua các nước châu Âu, Hàn Quốc... Người nước ngoài rất thích và khen giá rẻ nhưng ở VN thì tiêu thụ khá chậm, chỉ ở mức 5.000-10.000 ống mỗi tháng" - anh Đạt cho biết.

Nhiều nhà sản xuất ống hút thân thiện môi trường kỳ vọng quy mô thị trường ở VN hiện còn nhỏ nhưng với sự tương tác làn sóng tiêu dùng ở nước ngoài, ý thức về môi trường tăng lên, "miếng bánh" thị trường này sẽ phình to nhanh hơn.

GS.TS Đặng Kim Chi (Hội Bảo vệ thiên nhiên và môi trường VN):

Tác động xấu tới sức khỏe cộng đồng

GS.TS Đặng Kim Chi

Trong số các nước châu Á phát sinh nhiều chất thải nhựa, VN bị xếp thứ tư sau Trung Quốc, Indonesia, Philippines.

Do thời gian phân hủy quá chậm, thời gian sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần lại ngắn, khả năng lưu giữ các thành phần độc hại lâu nên rác thải nhựa gây tác động xấu đối với môi trường và sức khỏe cộng đồng và là nguyên nhân chủ yếu gây ô nhiễm đất, nước và đại dương.

Ô nhiễm rác thải nhựa là mối nguy hiểm hiện hữu.

X.LONG

Đa dạng ống hút thay thế ống nhựa

Bán ống hút thân thiện môi trường tại một chợ phiên ở TP.HCM - Ảnh: NHƯ BÌNH

Theo khảo sát, giá thị trường hiện nay của ống hút inox khoảng 40.000-60.000 đồng/cái tùy kích cỡ, giá 10.000-12.000 đồng/cái, ngoài ra còn có cọ rửa ống hút giá 20.000-25.000 đồng/cây.

Trên thị trường cũng xuất hiện ống hút dùng một lần, giá thành rẻ, có thể ăn được như ống hút gạo giá 79.000 đồng/kg gồm 260 cái, tương đương hơn 300 đồng/cái, được làm từ gạo và bột sắn, thêm các nguyên liệu tự nhiên như mè đen, chùm ngây, củ dền để tạo màu đen, xanh, tím...

Ống hút cỏ bàng giá 1.000-1.500 đồng/cái, ống cỏ khô bảo quản nơi khô ráo, tuổi thọ có thể kéo dài đến 1 năm.

TTO - Nhiều quán cà phê đang chuyển qua sử dụng ống hút làm từ cỏ, tre, inox thay cho ống hút nhựa, để góp phần bảo vệ môi trường. Đây là điểm cộng để lấy lòng khách hàng, nhất là các bạn trẻ yêu lối sống xanh hiện nay.