Read this on Tuoitrenews.vn

Kỳ 1: Hủy tour tiền tỉ vì thiếu sô!

Cách đây mấy tháng, một nhóm du khách Nhật Bản tìm đến công an một quận tại TP.HCM tường trình về việc bị một hướng dẫn viên hành nghề tự do lừa đưa vào quán karaoke đèn mờ dàn cảnh lấy vài ngàn USD.

Phóng to

Du khách quốc tế xem biểu diễn múa rối nước tại Bảo tàng TP.HCM khi có yêu cầu từ các công ty du lịch, du khách đi theo đoàn - Ảnh: Tiến Đạt

Để thuyết phục du khách, hướng dẫn viên quảng cáo đấy là “sô diễn đậm đà bản sắc văn hóa nghệ thuật Việt Nam”! Đây chỉ là một trong những ví dụ điển hình về tình trạng có không ít du khách quốc tế đến Việt Nam bị trúng quả lừa từ những cá nhân xấu.

Đơn điệu và... buồn

Ông T. - giám đốc một công ty du lịch lớn tại TP.HCM - than thở công ty của ông luôn đau đầu khi nhận các yêu cầu đưa sô diễn (ca - múa - nhạc - kịch - xiếc - ảo thuật - võ thuật - trình diễn - sắp đặt...) vào trong chương trình tour của các đối tác nước ngoài.

Năm ngoái, một tập đoàn kinh doanh dược phẩm lớn tại châu Âu đề nghị công ty tổ chức tour du lịch hội nghị hội thảo tại TP.HCM cho khoảng 200 khách là các nhà sản xuất và phân phối dược phẩm quốc tế, với điều kiện lưu trú, hội họp, ăn uống tại khách sạn 5 sao và kèm theo chương trình khách được thưởng thức các tiết mục văn hóa nghệ thuật bản sắc Việt Nam chọn lọc trong thời gian hai tiếng tại một sân khấu chuyên nghiệp, sang trọng. Giá trị tour vài tỉ đồng đành phải hủy và sau đó khách chuyển sang thị trường Thái Lan.

“Các điều kiện khác chúng tôi thực hiện được nhưng sô diễn thì chịu vì không thể xoay xở ngay được” - ông T. nói trong sự tiếc nuối.

Điểm yếu nhất của du lịch Việt là sản phẩm, dịch vụ, trong đó có sự thiếu đầu tư tạo ra các sự kiện, sô diễn vui chơi giải trí phục vụ du khách. Từng có dịp đi theo các đoàn khảo sát các tuyến điểm du lịch trong nước, chúng tôi không thể tìm ra một sô diễn đúng nghĩa phục vụ du khách!

Những tuyến điểm du lịch nổi tiếng như Hạ Long, Phú Quốc, Nha Trang, Phan Thiết, Huế...phần lớn cũng chỉ khai thác những thế mạnh từ thiên nhiên, lịch sử (tham quan danh thắng, tắm biển...), thiếu hẳn những sô diễn chọn lọc.

Về đêm, tiết mục được nhiều khách chọn nhất có lẽ là... nhậu lai rai hoặc chọn giải pháp đi ngủ sớm! Không đâu xa, TP.HCM và Hà Nội, hai tuyến điểm hằng năm đón trên 70% du khách quốc tế cho đến thời điểm hiện nay cũng hiếm thấy sô diễn định kỳ nào thật sự cuốn hút.

Còn với các sô diễn văn hóa truyền thống? Du khách sẽ nhàm chán và không ấn tượng. Anh Rick Perry - một du khách Hoa Kỳ từng nhiều lần đến Việt Nam - góp ý: “Các sô loại này thường bị chi phối nhiều bởi lời thoại, thời gian quá dài và thiếu sự giao lưu. Nếu nhà hát của các bạn với mô hình bao cấp mà thiếu sự hợp tác đầu tư của các nhà kinh doanh chuyên nghiệp sẽ không thành công.

Tại các nước, các tụ điểm tổ chức sô diễn được xây dựng độc lập, đầu tư sang trọng, đi kèm với nhà hàng, các dịch vụ vui chơi giải trí khác. Yếu tố quan trọng khác là sô chọn những loại hình biểu diễn ít thoại hoặc có thoại thì phải đi kèm thuyết minh”.

Cho nên, chẳng có gì ngạc nhiên khi đa số du khách quốc tế cho rằng đến Việt Nam để trải nghiệm sự đơn điệu và buồn!

Gắn kết sô vào tour: bao giờ?

Ông Lâm Tứ Khôi - phó phòng du lịch nước ngoài tại Công ty dịch vụ lữ hành Saigontourist, người từng đến rất nhiều nước trên thế giới - cho rằng các quốc gia trên thế giới dù tiềm năng thiên nhiên lớn mạnh, văn hóa lịch sử lâu đời hoặc thua kém so với Việt Nam thì việc đầu tư tạo ra các sô diễn luôn được chú trọng.

Bạn chưa cần phải đến những quốc gia châu Âu, Bắc Mỹ, chỉ cần có dịp qua Trung Quốc đến các tuyến điểm sẽ được chứng kiến những sô diễn hoành tráng và độc đáo, với sự tham gia dàn dựng của những đạo diễn hàng đầu, (trong đó có Trương Nghệ Mưu) thì sẽ biết sức hút và hiệu quả như thế nào. Cho dù giá vé tính tiền Việt trên 1 triệu đồng nhưng lượng du khách luôn kín rạp (có rạp sức chứa vài ngàn ghế).

Những quốc gia khu vực ASEAN như Malaysia, Singapore, đặc biệt Thái Lan luôn đưa nhiều sô vào tour. Chỉ riêng tour Bangkok - Pattaya năm ngày bốn đêm dành cho khách Việt đã có trên 10 sô (biểu diễn cá heo, cá sấu, voi, cao bồi, pêđê, võ Thái, ca múa nhạc văn hóa Thái...).

Cái hay của nhà tổ chức là các chương trình không những mang lại ấn tượng thú vị cho du khách, lồng ghép quảng bá khéo léo văn hóa bản địa, mà còn là dịp kết hợp bán sản phẩm, hàng hóa.

Chị Joy - hướng dẫn viên kỳ cựu của Công ty du lịch Donna Tour (Thái Lan, công ty hằng năm đón trên 100.000 khách Việt), cho biết tại Donna Tour, khi thiết kế tour dành cho khách nước ngoài, trong đó có khách Việt, thì việc quan trọng là công ty phải tìm các sô gắn kết vào chương trình.

Hằng năm Nhà nước chi ngân sách cho những đoàn nghệ sĩ Việt Nam đi các nước quảng bá văn hóa và ngân sách cũng dành phần đáng kể để quảng bá du lịch Việt Nam trên các kênh truyền thông quốc tế. Việc này có lẽ nên khuyến khích, duy trì và phát huy.

Nhưng không lẽ ngay tại Việt Nam - nơi hằng năm đón trên 5 triệu lượt khách quốc tế, lại khó tìm đến thế các sô diễn văn hóa hấp dẫn để phục vụ du khách? Xuất khẩu văn hóa “thế mạnh mềm” ngay trên quê hương mình nhanh nhất, hiệu quả nhất, thu về lượng ngoại tệ không nhỏ, giải quyết thêm tối thiểu hàng vạn công ăn việc làm, nên không?

Kỳ sau: Những cái bắt tay hờ hững

Hà Nội: ăn tối, múa rối. Huế: điệp khúc ca và nhã... Sự hợp tác giữa các nhà hát nghệ thuật truyền thống và các công ty lữ hành xem ra vẫn còn là... đường xa vạn dặm.