Thời điểm này đang ở giai đoạn nước rút của kỳ thi chuyển cấp cũng như kỳ thi hết năm học. PGS.TS Bùi Thị Nhung - chủ nhiệm khoa dinh dưỡng học đường và ngành nghề, Viện Dinh dưỡng quốc gia - chia sẻ về chế độ học tập, ăn, ngủ, vận động khoa học giúp các em có sức khỏe tốt, tinh thần bình tĩnh để tự tin bước vào kỳ thi.

Ngủ bao nhiêu giờ đồng hồ mỗi ngày là đủ cho 'sĩ tử'?

Theo PGS.TS Bùi Thị Nhung, áp lực kỳ thi khiến không ít học sinh sẽ thức thâu đêm để học hoặc một đêm chỉ ngủ 2, 3 giờ đồng hồ. Tuy nhiên, điều này khiến cho thần kinh căng thẳng, không thể tiếp thu được kiến thức, hôm sau các em sẽ mệt mỏi.

Kiến thức cần một quá trình tích lũy lâu dài. Nhồi nhét kiến thức trong một khoảng thời gian ngắn sẽ không có hiệu quả. Khi chúng ta thấy mệt và buồn ngủ, đó là tín hiệu báo bộ não cần nghỉ ngơi ngay lập tức. Tốt nhất nên rời bàn học, chợp mắt khoảng 30 phút rồi học tiếp, hoặc đi ngủ luôn nếu đã khuya.

Trước hôm thi 1, 2 ngày, các em không nên thức thâu đêm. Hôm sau khi làm bài thi, trí não mệt mỏi khiến các em khó làm bài được kết quả như mong muốn.

Cố gắng duy trì giấc ngủ điều độ. Khi chúng ta thấy mệt và buồn ngủ, đấy là tín hiệu báo bộ não cần nghỉ ngơi ngay lập tức. Các em nên ngủ đủ 6-7 tiếng/ngày, buổi tối nên học bài sớm và cố gắng ngủ trước lúc 23h, sau đó sáng dậy sớm để học bài, sẽ tốt hơn là học quá khuya gây mệt mỏi cho cả ngày hôm sau và không tốt cho cơ thể về lâu dài. 

Các em cũng nên sắp xếp ngủ trưa 20-30 phút để có thể tỉnh táo trong buổi chiều.

Không phải cứ học liên tục là tốt. Cứ mỗi 45 phút nên nghỉ giải lao 5-10 phút. Thời gian nghỉ ngắn này có thể vận động bằng các bài tập thể dục nhẹ nhàng, đi bách bộ, đồng thời hít thở sâu để tăng lưu lượng máu lên não, giúp não thư giãn, nghỉ ngơi.

Có cần kiêng ăn trứng, chuối…?

Về chế độ ăn, PGS.TS Bùi Thị Nhung cho hay, sĩ tử cần ăn lượng thức ăn bình thường như hằng ngày. Mỗi bữa ăn, nên ăn đầy đủ 4 loại nhóm thực phẩm: rau củ, đạm, tinh bột, trái cây.

Tuyệt đối các em học sinh không được bỏ bữa sáng, điều đó rất nguy hiểm. Sau một đêm dài cơ thể bị bỏ đói, chỉ khi được nạp năng lượng thì đầu óc mới có thể minh mẫn để tập trung ôn luyện.

Sau ăn 30 - 60 phút mới nên học bài. Không nên ăn đến khi thấy cảm giác quá no ở các bữa ăn chính, chỉ ăn no khoảng 80%. Nếu bữa nào các em cũng ăn quá no, máu sẽ tập trung về dạ dày và ruột để tiêu hóa lượng thức ăn thừa nên sẽ giảm lượng máu lên não, dễ dẫn tới buồn ngủ, do đó khả năng tiếp thu bài vở sẽ giảm.

Các em học sinh không được quên uống nước, không để khát mới uống nước. 80% bộ não là nước. Cơ thể chúng ta mỗi ngày cần nạp 2 lít nước vào cơ thể. Lượng nước này không chỉ lấy từ nước lọc mà nước có cả trong rau xanh, hoa quả, các loại nước ép, sinh tố, nước canh chúng ta ăn hằng ngày.

Gần đến ngày thi, các em không nên ăn các thức ăn lạ khó tiêu hóa hoặc những loại thức ăn từng gây rắc rối đối với bản thân trước đây. Nên tránh ăn thức ăn đường phố đến mức thấp nhất vì rất có thể các em sẽ bị ngộ độc.

Nên nhớ rằng, những quan niệm như: không ăn chuối sẽ trượt vỏ chuối, không ăn trứng, không tắm… là những quan niệm không có cơ sở khoa học.

Cần vận động cơ thể như thế nào trong mùa thi?

Hoạt động thể lực tuy không phải là "thức ăn bổ não" nhưng lại hết sức cần thiết vì giúp máu lưu thông tốt, mang oxy và dưỡng chất tới cho não nhiều hơn, nên các em sẽ "sáng trí" hơn khi học tập.

Bộ não của chúng ta chỉ có thể tập trung, hoạt động liên tục trong vòng 45 phút, sau đó nó cần được nghỉ ngơi. Do vậy không phải cứ học liên tục là tốt, mà cứ mỗi 45 phút nên nghỉ giải lao khoảng 10 phút. 

Ăn kẹo cao su, cà phê, nước tăng lực, thuốc bổ não có giúp tỉnh táo hơn không?

Nhiều em học sinh nghĩ rằng, uống trà, cà phê, nước tăng lực hoặc nhai kẹo cao su để tỉnh táo hơn cho việc học khuya. Chúng ta vẫn tưởng lầm rằng mùi hương và động tác nhai kẹo cao su sẽ giúp ta tỉnh táo nhưng thực tế ngược lại, chúng khiến ta bị phân tán và tạm quên đi cảm giác căng thẳng, mệt mỏi trong chốc lát. 

Bộ não vốn đã mệt mỏi lại bị bắt hoạt động khiến cơ thể càng mệt mỏi, thiếu minh mẫn, ảnh hưởng đến sức khỏe.

Chất caffeine có trong các thức uống như cà phê, trà, nước tăng lực… giúp mọi người tỉnh táo bằng cách "chống lại" đòi hỏi khi ngủ của cơ thể. Chất này còn làm tim đập nhanh, đi tiểu nhiều gây mất nước, mất ngủ, nhức đầu gây hại cho não và ngăn cản quá trình hấp thụ canxi vào cơ thể.

Bên cạnh đó, mong muốn bồi bổ cho con cấp tốc khi mùa thi cận kề, không ít phụ huynh cho con sử dụng các loại thuốc bổ não. Theo PGS.TS Bùi Thị Nhung, không có một loại thuốc nào ngay lập tức làm tăng trí thông minh của các sĩ tử mùa thi chỉ trong vài tuần sử dụng. 

Để phát triển trí não, cần phải có đầy đủ chất đường, đạm, chất béo, các vitamin, các chất khoáng… Phát triển trí não là một quá trình phát triển liên tục từ trong bào thai cho tới khi trẻ được 2 tuổi và trong suốt giai đoạn học đường. 

"Cũng có thể bổ sung vi chất cho sĩ tử mùa thi, tuy nhiên không thể tự ý mua trên mạng bởi mỗi người có một thể trạng khác nhau, hấp thu tiêu hóa khác nhau, có người thiếu chất này nhưng lại không thiếu chất kia. 

Vì vậy, cần phải có các xét nghiệm vi chất và bổ sung theo các xét nghiệm này. Nhưng cũng lưu ý rằng, không phải bổ sung vi chất ngay là sẽ có tác dụng, mà cần bổ sung một thời gian hằng tháng trước kỳ thi thì có thể mới có tác dụng" - PGS.TS Nhung cho hay.

Mùa tuyển sinh 2023, lưu ý gì khi ôn thi, đăng ký xét tuyển?

Bám sát kiến thức kỹ năng cơ bản của chương trình THPT, thí sinh có thể đáp ứng yêu cầu của các kỳ thi đánh giá năng lực, tư duy. Về đăng ký xét tuyển, cần rà soát dữ liệu cá nhân theo hướng dẫn...