Nghi can Abdelhamid Abaaoud trong một video tuyên truyền của IS - Ảnh: Reuters

Theo báo Washington Post, nguồn tin an ninh châu Âu tiết lộ Abaaoud, 28 tuổi, có thể đã thiệt mạng trong cuộc bố ráp của cảnh sát Pháp tại căn hộ ở khu Saint-Denis ở Paris hôm qua.

Trước đó, nhà chức trách Pháp mô tả Abaaoud là kẻ lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công đêm 13-11 tại Paris khiến 132 người thiệt mạng và hàng trăm người khác bị thương.

Tuy nhiên nhà phân tích khủng bố Wassim Nasr của kênh France 24 khẳng định Abaaoud không phải là “kẻ chủ mưu” mà chỉ là “chỉ huy chiến dịch”.

Báo Daily Beast dẫn lời một số quan chức tình báo Mỹ đưa ra đánh giá tương tự. Theo điều tra của Mỹ, Abaaoud là nhân vật trung gian, đứng giữa các thủ lĩnh cấp cao của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria và các tay súng cực đoan tại châu Âu.

Chỉ là “đệ tử”

Abaaoud thực tế đóng vai trò điều phối hậu cần và là chỉ huy tại hiện trường, nhưng các cuộc tấn công bài bản, có phối hợp ở Paris chắc chắn là sản phẩm của các thủ lĩnh cấp cao hơn trong IS.

“Gọi Abaaoud là kẻ chủ mưu chẳng khác nào gọi một trung tá là đại tướng chỉ huy chiến trận vậy” - một quan chức tình báo Mỹ nhấn mạnh.

Một quan chức giấu tên ở Washington cảnh báo việc xác định Abaaoud là kẻ tổ chức và chỉ huy vụ tấn công Paris là vội vã và dễ dẫn tới những sai lầm nghiêm trọng. Bởi vụ khủng bố ở Paris quá phức tạp, không thể là sản phẩm của một cá nhân riêng lẻ.

Daily Beast dẫn lời cựu điệp viên Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) Bruce Riedel cho biết đầu tiên, bọn khủng bố mặc áo khoác gài bom không dễ sản xuất.

“Không thể mang áo khoác gài bom từ Syria tới Paris. Chúng phải được chế tạo ở châu Âu, một nơi nào đó gần Paris. Khủng bố không bao giờ triển khai kẻ chế tạo bom đi tấn công tự sát, do đó chắc chắn kẻ này vẫn đang sống nhởn nhơ và đang bận rộn tiếp tục chế tạo vũ khí chết chóc” - ông Riedel nhấn mạnh.

Các nhân chứng mô tả một số tên khủng bố Paris dạng chân đứng trụ vững chắc khi bắn súng, chọn mục tiêu một cách cẩn thận, nạp đạn nhanh chóng… Điều đó cho thấy chúng đều được đào tạo sử dụng vũ khí cơ bản. Ở Syria IS có rất nhiều trường đào tạo các kỹ năng chiến đấu này.

Vẫn là kẻ đáng giá

Trước cuộc tắm máu ở Paris, an ninh Pháp tham gia săn lùng một số thủ lĩnh cấp cao của IS, trong đó có Salim Benghalem, kẻ phụ trách tuyển mộ công dân Pháp cực đoan cho IS. Hắn có quan hệ thân cận với Abaaoud.

Các chuyên viên tình báo Mỹ phân tích vụ tấn công Paris tiết lộ Mỹ xác định Benghalem mới là kẻ chủ mưu lên kế hoạch thực hiện cuộc tắm máu tại thủ đô Pháp. Abaaoud chỉ là “đệ tử” của Benghalem. Tình báo Mỹ cho biết đơn giản IS đang sử dụng Abaaoud như một “gương mặt đại diện” để quảng bá thương hiệu khủng bố.

Hắn xuất hiện trong một video, cười đùa khi lái xe kéo theo các thi thể. Tạp chí Dabiq của IS đăng bài phỏng vấn hắn, trong đó hắn khoe khoang đã nhiều lần qua mặt tình báo châu Âu để đi lại liên tục giữa Syria và châu Âu.

Tình báo Mỹ cho biết đây là hành vi điển hình của một kẻ “trung gian” trong mạng lưới IS. Điều quan trọng nhất ở Abaaoud là hắn có quan hệ với nhiều tay súng cực đoan ở châu Âu.

Nhà chức trách Bỉ xác định hắn biết Mehdi Nemmouche, kẻ sát hại bảy người ở bảo tàng Do Thái tại Brussels hồi tháng 5-2014. Abaaoud còn thường liên lạc với các thành viên IS trong nhóm khủng bố ở thành phố Bỉ Verviers bị cảnh sát triệt phá hồi tháng 1. Điều đó có nghĩa là hắn là một kẻ điều phối quan trọng trong mạng lưới của IS ở châu Âu.

Tình báo Mỹ khẳng định như vậy, Abaaoud là một nhân vật rất đáng giá của IS, nhưng chắc chắn không phải là “kẻ chủ mưu” cuộc khủng bố Paris.