Một tàu cá treo cờ Indonesia - Ảnh chụp màn hình ABC news

Theo Cơ quan an ninh hàng hải Indonesia (Bakamla), ngư dân sẽ được tổ chức thành một lực lượng tương tự Lực lượng dự bị vũ trang (Komcad).

Vừa đánh cá, vừa làm cảnh giới

Những ngư dân này sẽ vừa đánh bắt cá nhưng cũng vừa làm vai trò cảnh giới, phát hiện tàu thuyền nước ngoài tại vùng biển Indonesia tranh chấp với nước ngoài.

"Tên của lực lượng này là Ngư dân quốc gia Indonesia (NNI)", đại tá Wisnu Pramandita - phát ngôn viên của Bakamla - xác nhận với Đài CNN Indonesia.

Theo ông Pramandita, việc thành lập NNI là một phần trong các nỗ lực tăng cường và duy trì sự hiện diện liên tục của các cơ quan đảm bảo an ninh hàng hải Indonesia tại các vùng biển tranh chấp, đặc biệt là vùng biển nằm ở phía bắc quần đảo Natuna.

Trung Quốc không đưa ra yêu sách chủ quyền với quần đảo này, nhưng yêu sách "đường 9 đoạn" phi lý mà Bắc Kinh đưa ra trên Biển Đông nằm chồng lấn với vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) mà Indonesia đưa ra quanh đảo Natuna. Năm 2017, Indonesia đổi tên vùng biển trên thành Biển Bắc Natuna để thể hiện quyết tâm bảo vệ quyền tài phán.

Ngoài Bakamla, Indonesia còn tổ chức Lực lượng Bảo vệ bờ biển và vùng biển (KPLP) với quy mô lớn hơn và cũng thường xuyên sử dụng tàu chiến để ngăn chặn tàu bè nước ngoài.

Mặc dù vậy, giới chức Indonesia dường như cho rằng như vậy là chưa đủ và cần phải có lực lượng bám biển thường xuyên hơn.

Theo ông Pramandita, các ngư dân của NNI sẽ được giao nhiệm vụ theo dõi, thu thập thông tin về tàu bè nước ngoài trong vùng biển Indonesia.

Trong thời gian không làm nhiệm vụ, ngư dân vẫn có thể đánh bắt cá và bán đi, trong lúc vẫn được nhà nước trả lương như lực lượng Komcad.

Quy mô ban đầu của NNI sẽ có khoảng 100 ngư dân, chia thành 4 tàu. Số ngư dân và tàu cá này sẽ được ưu tiên triển khai đến vùng biển phía bắc đảo Natuna.

"Lấy độc trị độc"

Theo đại tá Pramandita, hiện Indonesia đang chuẩn bị cơ sở pháp lý và tham vấn với các cơ quan liên quan về cách thức tổ chức, hoạt động của NNI.

Việc thành lập NNI chỉ mới ở dạng đề xuất và cần trình qua các cơ quan liên quan, theo Đài CNN Indonesia. Đại tá Pramandita cho biết cần có cơ sở pháp lý và quy định rõ ràng về cách thức hoạt động, quản lý NNI để tránh việc các cơ quan hàng hải Indonesia giẫm chân nhau.

Nhìn chung, vai trò của lực lượng NNI của Indonesia khá giống với dân quân biển của Trung Quốc - ngụy trang dưới vỏ bọc tàu cá bình thường nhưng được trang bị các phương tiện liên lạc tiên tiến.

Gần đây nhất là vào tháng 3-2021, hàng trăm tàu cá Trung Quốc neo đậu nhiều tuần liền và không có hoạt động đánh bắt gì tại Đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Mỹ và Philippines khi đó tuyên bố đây là các tàu dân quân biển Trung Quốc ngụy trang thành tàu cá.

Giới quan sát cho rằng Indonesia đang dùng phương pháp "lấy độc trị độc", tức dùng mô hình của Trung Quốc để đấu với Trung Quốc.

Trong tuần qua, khu vực Biển Bắc Natuna thu hút chú ý vì sự xuất hiện của các tàu chiến Mỹ và Trung Quốc. Phía Indonesia đã phản ứng bằng việc điều thêm 5 tàu chiến và máy bay đến khu vực, gợi nhớ lại cuộc đối đầu giữa Indonesia và Trung Quốc vào tháng 1-2020 cũng tại Natuna.

Giới chức Indonesia đã liên tục trấn an ngư dân sau khi xuất hiện đoạn video ghi lại cảnh ngư dân Indonesia chạm trán với 6 tàu chiến nước ngoài, trong đó có 1 tàu Trung Quốc.

Theo một hiệp hội ngư dân địa phương, sự việc xảy ra trong khu vực Biển Bắc Natuna. Tư lệnh hạm đội I Indonesia, chuẩn đô đốc Arsyad Abdullah, xác nhận có việc tàu chiến Mỹ và Trung Quốc gần đảo Natuna nhưng các tàu này chưa gây ra sự xáo trộn nào tại khu vực.

Trong cuộc họp báo ngày 20-9, người đứng đầu Bakamla - phó đô đốc Aan Kurnia - cho biết tình hình tại Biển Bắc Natuna vẫn "trong tầm kiểm soát" sau khi có thông tin hàng ngàn tàu nước ngoài đi vào vùng biển này.

"Chúng tôi sẽ hành động nếu có hành vi vi phạm. Bakamla, KPLP và Hải quân Indonesia sẽ không thỏa hiệp về các quy định trong EEZ và thềm lục địa", Đài CNN Indonesia trích lời ông Kurnia kêu gọi ngư dân Indonesia yên tâm ra khơi ở Natuna.

Malaysia lo có chạy đua vũ trang ở Biển Đông vì 8 tàu ngầm của Úc

TTO - Theo quan điểm của Kuala Lumpur, AUKUS có thể trở thành 'chất xúc tác cho một cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân' ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương và khiến các cường quốc quyết đoán hơn ở Biển Đông.