Ông Tetsuo Konaka tại cuộc họp báo ở Hà Nội sáng 10-5 - Ảnh: JICA CUNG CẤP

Tại cuộc họp báo thường niên ở Hà Nội sáng 10-5, Trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam - ông Tetsuo Konaka - cho biết một trong những khó khăn mà đơn vị này đang gặp trong các dự án ở Việt Nam là việc chậm giải ngân vốn cho các nhà thầu dự án ODA.

Cụ thể, dự án đường sắt đô thị TP.HCM tuyến số 1 (Metro số 1) vẫn đang tiếp tục đề nghị phân bổ thêm ngân sách và chưa được Quốc hội phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư. 

Đến nay, TP.HCM đã ứng trước tiền ngân sách lần thứ 3 nên việc chậm trễ thanh toán cho nhà thầu đã được giải quyết phần nào.

UBND TP.HCM cũng đã chấp thuận việc ứng trước lần thứ 4 với con số khoảng 5 tỉ yên (tương đương 1.000 tỉ đồng) và hi vọng có thể giải quyết được sớm khoản chậm thanh toán 270 triệu yên (tương đương 54 tỉ đồng).

Theo ông Konaka, nguyên nhân khiến tình trạng ngày càng trở nên trầm trọng là do chính sách tăng cường kiểm soát nợ công ở mức cao hơn của Chính phủ Việt Nam được phê duyệt vào tháng 11-2016.

Chính phủ Nhật Bản và các nhà tài trợ lớn khác đã có các cuộc đối thoại cấp cao với Chính phủ Việt Nam, nhờ đó, phân bổ ngân sách năm tài khoá 2018 đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. 

Chính phủ Nhật Bản vẫn đang tiếp tục đề nghị Việt Nam phân bổ thêm ngân sách cho một số dự án hiện đang thiếu vốn như Metro số 1 hay một số sự án khác như do Bộ Giao thông Vận tải làm chủ quản.

Ông Konaka cũng đưa ra một số phương hướng mở rộng hình thức hợp tác ODA mới trong tương lai của JICA như hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Nhật đầu tư ra nước ngoài. Hoặc cho các doanh nghiệp tư nhân vay vốn ODA, không ràng buộc phải liên kết kinh doanh với doanh nghiệp Nhật hay sử dụng nguyên vật liệu từ Nhật.

Điều kiện là các doanh nghiệp này phải hoạt động trong các lĩnh vực cơ sở hạ tầng, hỗ trợ những vùng khó khăn và chống biến đổi khí hậu, có khả năng chi trả các khoản vay.

Theo trưởng đại diện JICA, phương hướng này có thể giúp Việt Nam vẫn nhận được hỗ trợ về vốn mà không làm gia tăng vấn đề nợ công.

TTO - Thủ tướng yêu cầu trong giai đoạn tới phải thắt chặt quản lý các khoản vay ODA, phải rà soát, cắt giảm các khoản chi không cần thiết trong các dự án ODA như mua xe hơi.