Huyền thoại những người không đau lưng

Phụ nữ Madagascar khom lưng làm việc. Ảnh: Samantha Reinders cho NPR

Gokhale đã thấy những người vừa đi vừa đội những xô nước nặng trĩu trên đầu, khom lưng nhặt củi hay ngồi dệt vải trong hàng giờ liền và dù tuổi cao, họ đều không bị đau lưng. Điểm chung của những người có tư thế lao động rõ ràng là có hại cho cột sống này là gì? Theo Gokhale, đó có thể là hình dạng cột sống của họ.

Trong một phỏng vấn với Đài NPR năm 2015, Gokhale nói cột sống của những người bản địa mà mình đã gặp có hình dạng khác với cột sống người Mỹ, và có lẽ cũng khác với những người sống trong đô thị hiện đại khác. Chúng ta biết cột sống con người có dạng như chữ S, cong ở đầu và đuôi. Những chỗ cong này không có trên cột sống của những người không bị đau lưng.

"Cái ta cần là cột sống hình chữ J" - cô nói. Cột sống chữ J có trong các bức vẽ giải phẫu học của Leonardo da Vinci hay quyển sách kinh điển về giải phẫu người Gray's Anatomy cuối thế kỷ 19, các bức tượng Hy Lạp, người lớn thời tiền cách mạng công nghiệp và trẻ em ngày nay.

Cột sống hình chữ S trong sách giải phẫu hiện đại (trái) và hình chữ J trong quyển Traite d'Anatomie Humaine (Điều trị giải phẫu người, 1897). Ảnh: NPR

Xem như đã tìm thấy câu trả lời mong muốn, Gokhale trở lại Mỹ và tự phát triển các bài tập để cột sống của mình thẳng lại thành chữ J; dần dà, chứng đau lưng của cô biến mất. 

Gokhale được đào tạo hóa sinh ở Harvard và Princeton và học thêm bằng châm cứu. Sau khi phát hiện về chứng đau lưng, cô chuyển sang mở trung tâm và quảng bá các phương pháp luyện tập mà mình đã tự áp dụng và thấy hiệu nghiệm. Các công ty công nghệ khắp nước Mỹ, gồm cả Facebook và Google, đều từng mời guru (bậc thầy) này về dạy cách sửa dáng ngồi cho khỏi đau lưng. 

Theo NPR, các bác sĩ ở Thung lũng Silicon mỗi năm giới thiệu hàng trăm bệnh nhân của họ đến gặp Gokhale. Trong số này có cả bác sĩ nội khoa Neeta Jain của Tổ chức y tế Palo Alto Medical Foundation, người không bận tâm rằng phương pháp này chưa từng được thử nghiệm lâm sàng hay có bằng chứng khoa học. "Nếu mọi người thấy nó hữu ích và không gây ra bất kỳ tác hại nào, thì tại sao chúng ta phải chờ thử nghiệm lâm sàng?" - bà nói.

Esther Gokhale sửa thế ngồi cho một học viên. Ảnh: Jim Wilson/The New York Times

Nhưng vấn đề là Gokhale có đúng không? Theo tiến sĩ Praveen Mummaneni - nhà phẫu thuật thần kinh tại Trung tâm cột sống, Đại học California, chưa có nghiên cứu nào về các nền văn hóa bản địa hay chụp X-quang cột sống của họ rồi mang đi so sánh với những người ở thế giới phương Tây, để xem tại sao một số người lại có tỉ lệ đau lưng thấp hơn. 

Tuy vậy, giới khoa học đồng tình rằng yếu tố làm nên sự khác biệt không phải là cột sống mà lối sống: người Mỹ nặng cân hơn và không hoạt động nhiều như người các cộng đồng bản địa.

Theo Mummaneni, cơ bụng yếu cũng có thể dẫn đến đau lưng và lối ít vận động sẽ làm giảm sức mạnh cơ bụng. Tóm lại, người bản địa khắp thế giới không có bí quyết gì để không bị đau lưng, ngoài việc "họ có cơ bụng cực tốt và lối sống của họ giữ cho nhóm cơ này luôn khỏe mạnh ngay cả khi họ già đi".

Gokhale thành công có lẽ vì đã tập cho khách hàng cách có cơ bụng khỏe hơn mà họ không hay biết.