Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Cao Đức Phát, hiện nay cả nước có 14.500 hợp tác xã, nhưng có tới 9.085 hợp tác xã nông nghiệp với 6,7 triệu xã viên là các hộ nông dân nhỏ lẻ, ruộng đất nhà ai vẫn của nhà ấy. “Có 95% các hợp tác xã chuyển đổi thì xã viên không góp vốn thêm mà chỉ tiếp tục khai thác các hệ thống thủy lợi và cơ sở vật chất đã có từ trước. Do vậy, đa số hợp tác xã nông nghiệp hiện nay có rất ít vốn” - ông Phát cho biết.

“Kinh tế tập thể hiện nay quá yếu kém, ngày càng lu mờ dần, không thực hiện được sứ mệnh của kinh tế nhà nước - trở thành nền tảng của nền kinh tế quốc dân” - Phó bí thư thường trực Tỉnh ủy, trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định Nguyễn Thanh Tùng nhận xét. Ông Tùng cho rằng khó khăn lớn nhất của hợp tác xã hiện nay là thiếu vốn để đầu tư phát triển. “Bình quân thu nhập chênh lệch một năm của hợp tác xã nông nghiệp như ở Bình Định khoảng vài trăm triệu đồng, sau khi trừ chi lương, chi phí hành chính, nộp thuế thu nhập doanh nghiệp thì trích lập quỹ đầu tư phát triển chỉ khoảng vài chục triệu đồng. Số tiền này quá ít ỏi, không đầu tư làm được việc gì” - ông Tùng nói.

Ông Tùng đề nghị Quốc hội miễn thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp để giúp hợp tác xã tích lũy quỹ đầu tư phát triển trong điều kiện khó khăn về vốn. Bên cạnh đó cần tháo gỡ những vướng mắc cho hợp tác xã nông nghiệp được vay vốn để đầu tư phát triển sản xuất.

Phó chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng Huỳnh Nghĩa phân tích: những giá trị phổ biến của hợp tác xã là tự trợ giúp, tự chịu trách nhiệm, dân chủ, công bằng và đoàn kết. Như vậy, có thể thấy hợp tác xã không chỉ lấy lợi ích kinh tế mà cả các lợi ích xã hội, lợi ích của các thành viên làm mục tiêu hoạt động của hợp tác xã, được tổ chức theo giá trị và nguyên tắc của một tổ chức xã hội. Lấy con người và lợi ích xã viên làm trung tâm, lấy đối nhân làm nguyên tắc tổ chức và hoạt động. Do đó ông đề nghị luật phải quy định theo hướng tất cả hoạt động mang lại lợi ích, thu nhập cho xã viên đều được khuyến khích, tạo điều kiện mở rộng phát triển, không được hạn chế.