Các thành viên nhóm trong phòng thực hành - Ảnh: C.T.

Theo dự báo của các nhà khoa học, khối lượng rác thải nhựa đến năm 2050 ở các đại dương sẽ nặng hơn khối lượng của cá. Báo cáo mới đây của Liên Hiệp Quốc cũng nhấn mạnh, cứ một phút sẽ có 1.000 túi nhựa được tiêu thụ, nhưng chỉ 27% trong số chúng được xử lý. 

"Thực sự là những con số ấn tượng khiến nhóm chúng tôi quyết định tìm giải pháp nào đó để thực hiện ý tưởng mà mình theo đuổi lâu nay là gắn cho rác thải nhựa một danh phận mới nhưng phải đảm bảo được hai vấn đề: bảo vệ môi trường và tính hữu hiệu trong đời sống" - Nguyễn Trần Tiến (trưởng nhóm) chia sẻ.

Tìm ý tưởng từ rác thải nhựa

Bắt tay vào làm ngay, sau giờ học, cả nhóm chia nhau tiến hành thu gom tất cả các loại rác thải được làm từ nhựa. Lục tung bãi rác, thùng rác, rồi các bạn gõ cửa từng nhà, từng hàng quán để xin về. 

Lượng rác thải nhựa thu về khá lớn trở thành nguyên liệu chính để làm gạch. Rác thải được rửa sạch, cắt nhỏ, trộn cùng ximăng, cát sạn và nước, cho vào khuôn đúc (dùng để đúc gạch bêtông thủ công), ép tạo hình từng viên.

"Nếu sản phẩm được người dân tin dùng, mình nghĩ đây sẽ là một nguồn tài nguyên quý, nhiều ưu điểm. Đồng thời, chúng ta sẽ không còn đau đầu khi nghĩ cách nào để xử lý rác thải nhựa như trước đây" - một thành viên đầy tự tin nói.

Thành công ban đầu

Quá trình thử nghiệm gặp không ít khó khăn khi 6 thành viên đều là học sinh, không có nhiều kiến thức cũng như kinh nghiệm trong việc sản xuất. Gạch polyme là loại gạch làm từ 4 nguyên liệu là ximăng, cát sạn, nhựa xay và nước. 

Điều đặc biệt của loại gạch này chính là ở chỗ không cần nung. Sau khi đúc tạo hình cho viên gạch, chúng sẽ được phơi ngoài trời trong vòng 1 tháng. Đo chất lượng sản phẩm là công đoạn bắt buộc cuối cùng trước khi đưa sản phẩm vào tiêu dùng.

Để đảm bảo yêu cầu chất lượng, nhóm thực nghiệm dưới 4 mẫu cùng một mẫu đối chứng. Mẫu thực nghiệm là mẫu có trộn nhựa theo nhiều tỉ lệ (nhựa chiếm khoảng 300-600 gam/1 sản phẩm đặc có khối lượng từ 7kg đến gần 10kg). Kích thước từng mẫu đạt 100x185x280mm. Riêng mẫu đối chứng là những viên gạch đang sử dụng trên thị trường.

Tiến cho biết kết quả kiểm tra về cường độ chịu nén, lực phá hoại, cường độ trung bình (MPa)... theo tiêu chuẩn phương pháp thí nghiệm TCVN 6477-2016 (tiêu chuẩn quốc gia về gạch bêtông) được thực hiện tại một công ty ximăng trong vùng thì có hai mẫu đạt yêu cầu. 

Trong đó, mẫu thử nghiệm 3 phù hợp với mọi công trình, mẫu thử nghiệm 4 phù hợp với các công trình chịu lực ít.

"Những viên gạch không nung giúp hạn chế lượng khí thải ra môi trường. Sử dụng nguyên liệu hạt nhựa giúp giảm rác thải nhựa. Ngoài ra, cách này cũng hạn chế đáng kể lượng cát sạn sử dụng cho việc sản xuất gạch, từ đó giảm luôn lượng khai thác cát trên các sông, tránh gây sạt lở, xói mòn. Dù vậy chi phí, giá thành không tăng, chất lượng sản phẩm vẫn hoàn hảo" - Tiến chia sẻ.

Thầy Huỳnh Nguyễn Xuân Long - giáo viên bộ môn hóa học Trường THPT Cao Thắng (Thừa Thiên - Huế), người hướng dẫn trực tiếp của nhóm - cho biết đề tài đã cho ra sản phẩm khá tốt. Gạch polyme ưu việt hơn các loại gạch thông dụng hiện nay ở các chỉ số như giảm lượng cát, tận dụng được nguồn rác thải nhựa và bảo vệ môi trường. 

"Tôi dự định sẽ tạo mọi điều kiện để nhóm nghiên cứu, thử nghiệm thêm với các công thức phối trộn khác nhằm tăng lượng nhựa thải nhiều hơn trên mỗi viên gạch. Trên hết vẫn là đưa sản phẩm ra thị trường" - thầy Long nói.

TTO - 90,5% vừa được chọn là Con số của năm 2018. Đây là tỉ lệ lượng rác thải nhựa chưa từng được tái chế trên toàn cầu, nghĩa là vẫn tồn tại đâu đó ngoài môi trường.