Sinh viên Trường ĐH Công nghiệp TP.HCM đóng tiền học phí - Ảnh: TRẦN HUỲNH

Mức học phí hiện nay của nhiều trường tự chủ trong khoảng từ 17 - 18 triệu đồng/năm, tùy ngành. Nếu so với trước tự chủ, mức học phí hiện nay của các trường này tăng... chóng mặt!

Quá sức với sinh viên

Bạn T.N.D. (sinh viên năm 1 Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) kể vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, bạn chọn trường công với mức học phí vừa phải, ổn định. Trước kỳ thi THPT quốc gia, D. có tìm hiểu thông tin về học phí các trường ĐH công lập, trong đó học phí bậc ĐH hệ chính quy nhóm ngành y dược là 1.070.000 đồng/tháng.

"Vì phải tập trung ôn luyện, tôi không theo dõi thông tin về học phí nữa. Trúng tuyển vào Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch tôi rất mừng. Nhưng gần đây tôi mới hay tin nhà trường bất ngờ công bố tăng học phí từ tháng 1-2018... Với mức học phí 4,4 triệu đồng/tháng cho sinh viên ngành y, thực sự quá sức đối với gia đình tôi. Tôi đang lo lắng, không biết những năm tới phải xoay xở ra sao để có tiền nộp học phí. Hi vọng nhà trường có chính sách hỗ trợ học phí, học bổng cho sinh viên nghèo".

Tương tự, bạn T.T.B. (sinh viên năm 2 Trường ĐH Tài chính - marketing) chia sẻ: "Nhập học tôi mới biết có loại hình trường công tự chủ tài chính, thu học phí cao hơn nhiều so với các trường công bình thường khác. Đã vậy, nhà trường vẫn tiếp tục tăng học phí với mức cao hơn sau mỗi năm học. Trường cứ tự động tăng học phí theo lộ trình mà không có cam kết gì với sinh viên thì rất khó chấp nhận".

Tăng 50% so với trước

Tháng 7-2017, Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch công bố mức học phí dự kiến năm học 2017 - 2018 đã "gây sốc" với thí sinh xét tuyển vào trường, cũng như sinh viên. Theo đó, mức học phí chia làm hai giai đoạn: giai đoạn 1 (từ tháng 9 đến 12-2017), học phí áp dụng cho sinh viên có hộ khẩu TP.HCM là 1.070.000 đồng/tháng, không có hộ khẩu TP.HCM là 2.200.000 đồng/tháng (vì các sinh viên này không được TP.HCM cấp bù kinh phí đào tạo - NV); giai đoạn 2 (từ tháng 1-2018), học phí tất cả các ngành đều tăng, áp dụng cho mọi đối tượng sinh viên, không phân biệt có hộ khẩu TP.HCM hay không. Mức tăng tùy theo ngành, trong đó học phí cao nhất là 4,4 triệu đồng/tháng và thấp nhất 2,5 triệu đồng/tháng.

Tương tự, mức học phí hiện nay của Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM trong khoảng 17 - 18 triệu đồng/năm, tùy ngành. Nếu so sánh với trước khi trường tự chủ thì mức học phí thu theo tự chủ cao hơn gần 50%. Còn mức học phí của Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM trước khi trường tự chủ là 8,5 - 9 triệu đồng/năm, sau khi tự chủ là 13,5 triệu đồng/năm đối với khối ngành kinh tế, tiếng Anh; 15,5 triệu đồng/năm đối với các ngành kỹ thuật công nghệ...

"Học phí cao để nâng chất lượng đào tạo"

PGS.TS Ngô Minh Xuân - hiệu trưởng Trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch - cho biết: "Kể từ tháng 1-2018, sau khi trường được UBND TP.HCM phê duyệt đề án tự chủ tài chính toàn phần, mức thu học phí mới của trường được xác định theo nghị định 86/2015/NĐ-CP (cho các trường ĐH thuộc nhóm 1), đối với nhóm ngành sức khỏe là 44 triệu đồng/năm".

Cũng theo ông Xuân, trước đây tất cả bệnh viện đều bao cấp cho sinh viên đến học, nhưng hiện nay các bệnh viện ở TP.HCM cũng đã tự chủ, nên khi trường đưa sinh viên đến thực tập phải đóng tiền cho bệnh viện rất cao. Hơn nữa, lâu nay mức lương giảng viên của trường rất thấp (ví dụ thạc sĩ chỉ 6 - 8 triệu đồng/tháng). Trường đã cố gắng nâng thu nhập của thầy cô lên 9 triệu đồng/tháng, nhưng rất nhiều người bỏ đi nơi khác vì không sống nổi. Nhà trường cũng không mời được thầy giỏi về dạy. 

"Vì vậy, bắt buộc nhà trường phải theo hướng tự chủ, có thể thu học phí mức cao hơn để nâng cao chất lượng đào tạo. Trong những năm tới, nhà trường xác định mức học phí đều dựa theo các quy định của Nhà nước" - ông Xuân nói.

Trong khi đó, theo PGS.TS Nguyễn Xuân Hoàn - phó hiệu trưởng Trường ĐH Công nghiệp thực phẩm TP.HCM, học phí của trường được thu theo tín chỉ, và được chia làm hai mức khác nhau, ứng với học phần lý thuyết và học phần thực hành. Mức học phí khi thực hiện tự chủ được xây dựng trên cơ sở nghị định 86, cân đối các khoản chi cho đào tạo, và một phần chi phí đầu tư, sửa chữa, bảo trì, nâng cấp cơ sở vật chất. 

Lý giải việc các trường ĐH công lập trước khi tự chủ thu học phí thấp nhưng vẫn đảm bảo được các hoạt động đào tạo, sau khi tự chủ lại tăng học phí, ông Hoàn cho biết: "Lâu nay kinh phí đào tạo được Nhà nước hỗ trợ một phần. Và khi kinh phí hỗ trợ từ Nhà nước không còn nữa, để đảm bảo đào tạo được, cần có sự góp sức từ phía người học".

Còn PGS.TS Đỗ Văn Dũng - hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM - cho biết mức học phí của các trường sau tự chủ thu theo quyết định phê duyệt đề án tự chủ của từng trường. 

"Trường chúng tôi được thu tối đa 17 triệu đồng/năm trong năm nay. Nhưng vì thương sinh viên nên chỉ thu 13,5 - 15,5 triệu đồng/năm. Mức học phí của sinh viên khóa 2016 trở về trước được tăng tối đa 20% so với mức thu theo nghị định 86, nhưng trường cũng chỉ tăng 15%. Các trường hiện nay chủ yếu sống bằng học phí là chính. 

Để đảm bảo trả lương cho cán bộ viên chức, chi trả điện nước, đầu tư trang thiết bị, vật tư thực tập, mức học phí thu cho các ngành kỹ thuật hiện nay phải từ 35 - 40 triệu đồng/năm. Vì vậy, chắc chắn nhà trường sẽ tăng học phí từ từ theo lộ trình của đề án" - ông Dũng nói.