Hoài niệm là món hàng đắt khách

"Sẽ hát khi còn có người nghe" có lẽ không phải là câu nói sáo rỗng của các ca sĩ và ban nhạc.  Nhu cầu được hoài niệm tuổi trẻ của lứa khán giả tuổi 30-40, nay đã độc lập tài chính và có sức mua mạnh mẽ, khiến các ban nhạc tưởng đã lùi xa vào thời đĩa CD, MTV quay trở lại hùng hậu, lên đường đi tour bất chấp việc đội hình xưa có phần rệu rã, thậm chí chẳng còn đủ. Vì thế, giữa các nhóm nhạc khác nhau, cụm từ "hát vì khán giả" có ý nghĩa khác nhau.

Lời chia tay khó nói

Muốn biết lớp già chưa chịu thua lớp trẻ, có thể nhìn vào bảng xếp hạng tour diễn có doanh thu cao nhất của Billboard năm 2022: đứng đầu là "vua trap Latin" 29 tuổi Bad Bunny, ngay sau đó là huyền thoại U80 Elton John. Và còn những cái tên nghe thật xa xôi: Rolling Stones, Red Hot Chilli Pepper, Backstreet Boys, cả Eagles, Guns 'n Roses và Paul McCartney.

Đó đều là những tên tuổi đình đám của một thời đại đã xa nhưng đi tour vẫn hốt bạc và ngày càng thu lời. Có lời giải thích nào cho hiện tượng này? "Các ban nhạc rock luôn dựa vào yếu tố hoài niệm để đi tour, họ biết điều khán giả muốn thấy là gì" - Tyson Parker, trưởng bộ phận âm nhạc và nghệ sĩ của Công ty truyền thông Bell Media nói với BNN Bloomberg.

Tài chính là yếu tố thúc đẩy nhưng không phải quan trọng nhất. Không chỉ khán giả cũ mới đi coi nhóm nhạc xưa. Các nền tảng streaming cho phép khán giả trẻ tiếp cận toàn bộ khối tác phẩm của các nghệ sĩ gạo cội chỉ với vài đô một tháng - thay vì phải trả hàng chục đô cho từng chiếc đĩa vinyl như trước. Kết quả là nghệ sĩ thu hút được hàng loạt khán giả mới, giữ chân khán giả cũ, đồng thời người nghe có thêm hầu bao rảnh rang để chi cho vé hòa nhạc, Parker nói thêm.

Sự hào phóng này được thể hiện rõ qua doanh thu chót vót của các nghệ sĩ có tên tuổi, cứ nhìn bảng xếp hạng nói trên mà kể: Rolling Stones kiếm được gần 180 triệu đô sau 20 buổi diễn phục vụ tổng cộng 950.000 khán giả, Paul McCartney (trên 105 triệu, 16 show) và Backstreet Boys (85,7 triệu đô, 82 đêm nhạc).

Những con số này vẫn không là gì so với Elton John với tour diễn được quảng bá là "kết thúc sự nghiệp" Farewell Yellow Brick Road, đã khởi động từ năm 2018 và đến nay vẫn chưa dừng lại. Với 6 triệu vé bán ra tại 328 show trên khắp thế giới, Elton và cộng sự đã thu về gần 940 triệu đô, đồng thời lập kỷ lục tour diễn có doanh thu cao nhất mọi thời đại.

Theo Parker, kỷ lục của Elton John đại diện cho cả mặt tốt và mặt xấu của những tour diễn "vang bóng một thời". Mặt tốt: Elton là một cái tên quá sức uy tín, và tin tức "tour kết thúc sự nghiệp" càng tạo ra một nỗi xúc động, lôi kéo người nghe mua vé. "Khán giả đang trông vọng một dịp để đi chơi và Elton John là cái cớ hoàn hảo".

Thế nhưng, việc một "lời chào xúc động" kéo dài suốt 5 năm, nghệ sĩ thì không biến mất mà quay lại làm thêm show "tạm biệt" phần 2, phần 3 có thể khiến khán giả chưng hửng. John cho biết anh đã cùng mẹ đi show "cuối cùng" của Elton ở Toronto vào năm 2018, sau đó ngã ngửa khi thấy huyền thoại âm nhạc quay lại thành phố này để "tạm biệt" tiếp vào năm 2019 và 2020.

Là người trong ngành, Parker vẫn trở thành "nạn nhân" của những show - diễn - cuối - cùng - lần - thứ - n. "Tôi và mẹ đã tốn 1.000 đô để đi xem Elton John chỉ vì mẹ tôi được bảo 'đây là show cuối cùng', để rồi ông ấy cứ quay lại diễn tiếp. Thật đáng xấu hổ" - anh nói.

Để vinh quang không lụi tắt

Thế nhưng, song song với những tour diễn có màu sắc kim tiền (hay kiếm tiền) như trên, vẫn có những gương mặt "vang bóng một thời" khác sẵn sàng mang tiếng hát của mình lên những sân khấu nhỏ hơn, miễn là nơi đó vẫn còn tiếng hò reo khán giả.

Một trong số đó là Pop 2000 tour, nơi gom các boyband đình đám một thời vào một chuyến lưu diễn chu du khắp nước Mỹ. Trong buổi diễn mới đây tại Bethesda, Maryland (Mỹ), các fan nữ nay đã trong độ tuổi 30-40 vẫn bu kín sân khấu phía ngoài một trung tâm thương mại để gặp các thần tượng một thời.

"Đã lâu rồi chúng tôi không diễn trong một trung tâm thương mại - nơi này thật nhiều hoài niệm" - Jeff Timmons của nhóm 98 Degrees nói với Washington Post. Timmons cũng là người khởi xướng tour diễn này, bên cạnh Chris Kirkpatrick, đại diện duy nhất trong tour của nhóm nhạc NSYNC lừng danh một thuở.

Trong tour diễn, các thần tượng một thời trông vẫn khá bảnh bao, dẫu dấu ấn của thời gian thì không phải ai cũng thoát khỏi. "Jeff Timmons vẫn như xưa" - Kirkpatrick nhận xét khi Timmons hát solo các bài "đinh" của 98 Degrees từ thập niên 2000 như Because of You hay I Do (Cherish You). 

Trỏ về khuôn ngực săn chắc đằng sau lớp áo màu hồng của Timmons, Kirkpatrick hóm hỉnh nói "Đó là chuyện sẽ xảy ra khi bạn không ăn tinh bột". Ngôi sao NSYNC lại chỉ vào thân hình có phần bèo nhèo theo năm tháng của mình mà nói "Đây là chuyện sẽ xảy ra với những người vẫn còn ăn tinh bột".

Khán giả phía dưới có lẽ không quan trọng lắm chuyện thần tượng thanh xuân giờ trông thế nào. Họ gào thét từ đầu chương trình đến đoạn kết, khi O-Town, ban nhạc nam nổi lên từ chương trình "Making the Band" đầu những năm 2000, mang bộ trang phục phớt hồng lên sân khấu trình diễn những bản hit của mình. 

"Chúng tôi bất ngờ khi thấy fan vẫn yêu mến mình, nhưng còn bất ngờ hơn nữa khi thấy cả các khán giả trẻ, độ tuổi millennial [27-42 tuổi]" - Erik-Michael Estrada của O-Town cho biết.

Rõ ràng khoản thu nhập từ những tour diễn đông khách này là một phần lý do các sao xưa quay lại sân khấu. Nhưng không kém phần quan trọng là việc biết rằng mình vẫn còn được yêu mến và trông đợi trên sàn diễn, theo Timmons và Kirkpatrick.

"Lúc đầu chúng tôi không biết phải trông đợi gì, vì chúng tôi đã biến mất một thời gian và không được coi là "thời thượng" nữa. Thế nhưng người hâm mộ vẫn đến và bày tỏ niềm vui sướng khi xem chúng tôi diễn. Đó chính là yếu tố quan trọng nhất và khi càng già, bạn càng trân quý điều ấy hơn" - Timmons phát biểu trong buổi gặp fan ngay trước show diễn.

"Giờ đây chúng tôi cũng không còn quá áp lực khi trình diễn nữa, chủ yếu là tận hưởng thời khắc lên sân khấu cùng bạn bè mình" - Timmons nói thêm. Chrispatrick cho rằng các sao xưa như anh đang sống tốt hơn bao giờ hết: Trong tuần làm người bình thường bên gia đình và bạn bè, rồi cuối tuần lại lên đường làm ngôi sao. "Theo lời con trai tôi: Bạn tới đây và làm sống lại những ngày xưa vang bóng" - anh kể với Washington Post.

Hoài niệm về những "ngày xưa tươi đẹp" hẳn cũng là lý do mà phần lớn khán giả tới với Pop 2000 Tour. Một khán giả nữ tại buổi diễn cho biết cô vừa trở về từ 90s con - hội chợ hoài niệm những ký ức về thập niên 1990, trong đó có Kirkpatrick và Timmons làm khách mời chia sẻ.

Khi dàn sao xưa đồng loạt lên sân khấu trình diễn lại những bài hit mà ai cũng thuộc lòng của NSYNC như Bye Bye Bye hay It's Gonna Be Me, những cặp mắt của người hâm mộ như trôi về một miền không - thời gian khác, với những đĩa CD, mối tình đầu, những vui buồn mà họ từng chia sẻ với thần tượng của mình vào một ngày xưa xa lắm.