Ảnh: CÔNG KHANH

Hoa sỏi là tuyển tập các bài thơ được tác giả sáng tác trong quãng thời gian 50 năm (1968-2018) với nhiều chủ đề khác nhau mà độc giả có thể tìm thấy phân loại ở cuối tập thơ. 

Phần lớn các bài thơ có hai phiên bản Pháp - Việt. Số còn lại chỉ có một trong hai phiên bản. Một số bài đã đăng trên Le Courrier du Vietnam - tờ báo bằng tiếng Pháp ở nước ta hiện nay.

Cái tên Fleurs de cailloux (Hoa sỏi) không chỉ gợi nhớ Fleurs du mal (Hoa ác) của Baudelaire (1821-1867) mà còn là một ẩn dụ: hoa sỏi là một trầm tích của thời gian, không tạo nên bởi những vận động địa chất, mà bởi 50 năm chiêm nghiệm của người viết, sự rung cảm của nhà thơ và sự giao thoa của hai ngôn ngữ Pháp - Việt.

Ở tập thơ này, độc giả gặp lại cảm giác "ông lái buồn đợi khách biết bao trăng" (Bến My Lăng, Yến Lan) được diễn đạt nhẹ nhàng, kín đáo: Bao giờ bắt kịp duyên tao ngộ/ Cặp chiếc thuyền lan, đậu bến sông? (Biết đến bao giờ?). 

Độc giả cũng tìm thấy nhiều câu thơ giản dị nhưng đầy tinh tế và chiêm nghiệm: Mẹ yêu màu trắng/ Cha ghét màu đen/ Nhưng cha không yêu màu trắng mẹ yêu/ Mẹ không ghét màu đen cha ghét (Noir et Blanc - Trắng đen).

Đặc biệt, bài thơ chỉ có phiên bản tiếng Pháp L’imparfait được giám đốc đặc trách Viện Pháp tại Việt Nam Jean-Philippe Rousse đánh giá cao. 

Nhà thơ đã mượn khái niệm thì của động từ trong tiếng Pháp để thể hiện khát vọng vươn tới sự hoàn thiện của mỗi chúng ta.

TTO - 'Rồi đây có thể xuất hiện những cỗ máy biết viết văn, làm thơ. Lúc đó sáng tạo văn học có còn là độc quyền của con người?' - đề thi học sinh giỏi quốc gia THPT 2019 môn văn hỏi.