Một khách hàng mua collagen tại hiệu thuốc ở quận Bình Thạnh, TP.HCM - Ảnh: Phan Duyên

Có đến 15 loại collagen khác nhau. Cùng với elastin, collagen làm nên giàn khung nâng đỡ các tế bào, mô và cơ quan trong cơ thể. Một số collagen có chức năng như tấm phủ bảo vệ các cơ quan nhạy cảm trong cơ thể như thận.

Đặc biệt ở da, chất keratin (tầng sừng), collagen (sợi keo) và elastin (sợi chun) liên kết nhau tạo cho da sức mạnh, độ đàn hồi và ổn định cấu trúc da.

Chế phẩm collagen có nhiều công dụng

Do chức năng đa dạng, collagen có một số ứng dụng trong y tế. Với nguồn collagen khai thác từ người, trâu, bò, heo, cừu, người ta bào chế được các dạng collagen chất rắn hoặc gel rất tiện dụng để làm:

- Chất độn da trong ngành thẩm mỹ; tiêm collagen giúp cải thiện các đường viền, nếp nhăn và lấp vào chỗ da bị sẹo lõm.

- Che phủ vết thương thu hút các tế bào da mới để làm lành vết thương, thúc đẩy sự phát triển của các mô mới.

Miếng phủ collagen được sử dụng để hỗ trợ việc chữa bệnh nhiều loại tổn thương da như các vết thương lâu lành, vết thương xuất dịch, hoại tử, dày sừng; bỏng cấp độ hai, các tổn thương do hiến hay ghép da.

- Tái tạo mô. Màng collagen được bác sĩ nha khoa sử dụng trong điều trị nha chu và implant răng, (4) Tạo hình mạch máu mảnh ghép mô collagen từ người cho được sử dụng trong việc tái tạo dây thần kinh và mạch máu ngoại vi.

- Điều trị viêm xương khớp.

- Phục hồi làn da bằng cách tạo độ ẩm, cung cấp các axít amin để tổng hợp collagen.

Lão hóa da và collagen

- Do suy giảm collagen: Collagen được sinh tổng hợp bởi các tế bào của mô liên kết. Trong tự nhiên, sự sinh tổng hợp và thoái hóa collagen luôn cân bằng. Sự sinh tổng hợp này bị suy giảm song song với quá trình lão hóa tự nhiên.

Phụ nữ sản xuất ít collagen hơn nam giới, và collagen này bị mất với tốc độ khoảng 1% mỗi năm, nghĩa là người phụ nữ “tự nhiên” mất gần một nửa lượng collagen của da ở tuổi mãn kinh.

Khi sự sinh tổng hợp collagen suy giảm, da mất độ đàn hồi gây chảy xệ, hình thành nếp nhăn và sự lão hóa xảy ra.

- Collagen không thể trực tiếp vào da: Collagen là một protein có cấu trúc phân tử lớn, không tan trong nước, do đó nó không thể thấm qua da được. Nếu được ăn vào, collagen phải được tiêu hóa (thủy phân) thành các axít amin rồi hấp thu vào máu phân bố khắp cơ thể.

Cũng như các protein khác trong cơ thể, collagen được sinh tổng hợp từ các phân tử cơ bản là các axít amin qua trung gian xúc tác của các enzyme tổng hợp.

Collagen được tổng hợp từ các axít amin, cũng như ta xây bức tường với các viên gạch gỡ ra từ bức tường cũ, chứ không thể bê nguyên cả bức tường về gắn vào nhà.

Collagen có ngăn ngừa lão hóa da?

Ăn thực phẩm chứa collagen về mặt khoa học chỉ đơn thuần là cung cấp các axít amin không hơn không kém.

Kem bôi da tại chỗ chỉ có tác dụng làm ẩm, mềm da, còn collagen không thể thấm qua da. Đã có nhà bào chế sản phẩm chứa collagen bị yêu cầu thu hồi, bồi thường vì giới thiệu quá mức cho phép và thiếu bằng chứng.