Tuyến buýt đường sông chạy trên sông Sài Gòn Ảnh: QUANG ĐỊNH

Người ở, người đến và người đi đều ấn tượng với Sài Gòn. Sông Sài Gòn kết nối nhiều địa phương, còn là cửa ngõ ra thế giới.

Nhiều điểm vui chơi, giải trí, phát triển kinh tế hướng ra sông Sài Gòn. Kênh Lớn (nay là đường phố đi bộ Nguyễn Huệ), kênh Xáng (nay là đường Hàm Nghi) có những khu chợ thông thương và tổ chức các sự kiện quốc tế cũng kết nối với sông Sài Gòn.

Không quá lời nếu nói rằng tương lai thành phố cũng gắn với biểu tượng con sông nơi đó. Seoul (Hàn Quốc) khi phát triển vượt bậc về kinh tế thì truyền thông thế giới gọi "kỳ tích sông Hàn".

Thượng Hải (Trung Quốc) quy hoạch phố Đông (giống mô hình TP.HCM phát triển Thủ Thiêm) thành trung tâm kinh tế - tài chính hàng đầu thế giới được gọi "kỳ tích sông Hoàng Phố".

Singapore lấy tên một dòng sông, du lịch đến đây tôi thấy nước này đã trùng tu nhiều bến cảng, xưởng tàu, kho bãi, di tích ven sông thành không gian công cộng kết hợp các hoạt động thương mại đã tạo ra các bến du lịch trở thành điểm đến thu hút rất đông du khách. Clarke Quay được cho là ấn tượng với nhiều dịch vụ giải trí, ăn uống, mua sắm, nghe nhạc là một ví dụ.

Nhiều khi nghĩ rằng bản sắc văn hóa, biểu tượng hay thương hiệu là thứ gì đó to tát, vĩ đại lắm. Như thắng cảnh tuyệt đẹp với hang động lạ mắt, lăng tẩm hay tượng đài vua chúa, cố đô kinh thành cũ hoặc các công trình xây mới đồ sộ, nguy nga, lộng lẫy.

Hóa ra lại khác, ngày nay những hình ảnh đưa lên mạng xã hội chụp lại trung tâm thương mại hoành tráng, tòa nhà cao chọc trời nhưng số lượng "like" lắm khi lại thua xa hình ảnh có con sông. Dọc bờ sông Sài Gòn có các công viên bến Bạch Đằng, bến Nhà Rồng, cảng Ba Son, Tân Cảng...

Các hoạt động này với việc đóng và sửa chữa tàu thuyền, dịch vụ vận tải giao nhận hàng hóa, thương mại "trên bến dưới thuyền" đã làm trụ cột văn hóa và kinh tế hàng trăm năm trước cho Sài Gòn - TP.HCM.

Ngày nay thuận lợi hơn trong giao thông với hàng loạt cây cầu Bình Phước, Bình Lợi, Bình Triệu, Sài Gòn, Thủ Thiêm, Chữ Y, Phú Mỹ... Tuyến buýt đường thủy từ quận 1 về phường Linh Đông (TP Thủ Đức). Cầu Thủ Thiêm 2 đang được xây dựng.

Dấu ấn lịch sử kết nối nhiều di tích với địa điểm văn hóa như các chùa, nhà thờ, khu đô thị Thủ Thiêm, quảng trường Mê Linh. Sông Sài Gòn có đặc điểm độc đáo như hình một con rồng lớn đang uốn lượn, len lỏi trong lòng đô thị đi qua nhiều quận, huyện. Đoạn được cho là đẹp nhất đi qua địa bàn các quận 1, 4, Bình Thạnh và TP Thủ Đức.

Hai bên bờ sông Sài Gòn có dải đất rộng lớn ở các vị trí "trắc địa" rất thuận lợi cho việc mở rộng không gian, làm đẹp cảnh quan, tạo ra những phân khu chức năng và phục vụ cộng đồng, khai thác du lịch kết hợp phát triển kinh tế, văn hóa, lịch sử.

Làm dải công viên cây xanh và nơi sinh hoạt cộng đồng để dạo bộ, đạp xe, ngắm cảnh, tham quan... Quy hoạch bố trí không gian tổ chức các sự kiện quốc tế, thu hút du khách, giới thiệu lịch sử về TP.HCM.

Bờ Tây giáp nội thành, tạo không gian thông thoáng kết nối cho khu trung tâm đỡ chật chội và ngột ngạt. Bờ Đông nối đô thị sáng tạo theo chủ trương, định hướng chiến lược phát triển mới về phía Thủ Đức.

Với nhiều tiềm năng và lợi thế, triển vọng trở thành hạt nhân thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần 4 cho TP.HCM dựa trên nền tảng là kinh tế tri thức và khoa học công nghệ hướng về sông Sài Gòn.

Nơi đây hội tụ những gì thuộc về quá khứ, hiện tại, tương lai cùng với thiên thời, địa lợi để TP.HCM nâng tầm quốc tế với "kỳ tích sông Sài Gòn".

Đồ họa: NGỌC THÀNH

Hiến kế TP.HCM nâng tầm quốc tế: Những mảng phố hồi sinh

TTO - Để "chữa lành" những mảng phố ô nhiễm, phải bắt đầu từ việc chữa lành những cộng đồng đang sống ở đó. Mô hình HEM là công cụ phân tích dữ liệu đơn giản để hiểu nhanh, cụ thể về khu vực ô nhiễm.