Ngoài ra, do nguồn nước mặt tại con kênh này bị ô nhiễm nghiêm trọng khiến thời gian gần đây không ít lần nhà máy nước Vị Thanh phải tạm ngưng lấy nước thô từ đây. 

Cung cấp nước bị gián đoạn

Kênh xáng Xà No là nguồn cung cấp nước thô chính để Công ty Cấp thoát nước - Công trình đô thị Hậu Giang xử lý phục vụ cấp nước sạch cho hàng chục ngàn hộ dân trong và ngoài khu vực trung tâm thành phố Vị Thanh.

Đây là con kênh độc đạo, chế độ dòng chảy có những thời điểm không rõ ràng, nên chỉ cần phát sinh bất cứ vấn đề nào liên quan đến chất lượng nguồn nước, thì việc lấy nước xử lý cung cấp cho người dân sẽ bị gián đoạn.

Tuy nhiên, vào khoảng giữa năm 2016 tại dòng kênh này đã xảy ra hiện tượng cá nổi đầu và chết hàng loạt. Ngành TN&MT đã đưa ra kết luận về tình trạng cá chết bất thường là do nguồn nước bị thiếu oxy, có độ pH thấp, nhất là nguồn nước đang bị ô nhiễm nặng bởi chất hữu cơ từ rơm, rạ tràn từ các dòng kênh, rạch nhỏ, rồi chảy ra kênh xáng Xà No. Thế nhưng, người dân vẫn chưa thực sự an tâm về chất lượng nước mặt của tuyến kênh trọng yếu trong việc cung cấp nguồn nước sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp cho tỉnh.

Ngoài ra, hiện nay chất lượng nước mặt ở kênh xáng Xà No thường không ổn định, nhất là vào mùa mưa, độ đục tăng cao gấp 4 lần so với bình thường. Nếu không có biện pháp quản lý, thì về lâu dài nguồn nước mặt sẽ không còn sử dụng được.

Sớm có giải pháp xử lý

Kết quả khảo sát chất lượng nước tuyến kênh xáng Xà No của cơ quan chuyên môn cho thấy, các chỉ tiêu pH, BOD5, COD và Coliform tại hầu hết các điểm quan trắc đều không đạt quy chuẩn cho phép đối với nguồn nước mặt. Điều đáng nói là theo quy định, các khu đô thị phải có hệ thống xử lý nước thải được cấp phép xây dựng. Tuy nhiên dù đã được công nhận là thành phố trực thuộc tỉnh, nhưng từ nhiều năm qua, chỉ tiêu về xử lý nước thải đô thị của Vị Thanh vẫn chưa đạt.

Hiện nay, nguồn nước mặt tại các vị trí quan trắc, ngoài việc bị ô nhiễm hữu cơ cũng đã ô nhiễm vi sinh do tác động từ nước thải, chất thải gây ra. Đặc biệt, các nguồn nước mặt gần các chợ và khu đông dân cư hầu như các chỉ tiêu đều vượt.

Các chuyên gia nhận định, đây chính là hệ quả tất yếu khi chưa thực hiện đồng bộ các giải pháp chống ngập bền vững ngay từ quá trình xây dựng, cũng như quy hoạch đô thị gây ra… Vấn đề đáng lo ngại này cần sự quan tâm, đồng thời có biện pháp xử lý của các cấp, các ngành trong công tác bảo vệ môi trường.