6 cây chà là từ các hạt có nguồn gốc khoảng 2.000 năm - Ảnh: MAILONLINE

"Đây là khám phá tuyệt vời, qua đó cho chúng ta biết thêm về thời gian mà hạt giống có thể sống", TS Robin Allaby, nhà di truyền học thuộc Đại học Warwick (Anh), nói.

Theo tạp chí khoa học Science, TS Sarah Saloon, nhà thực vật dân tộc học thuộc Trung tâm y khoa Hadassah (Israel), cùng đồng nghiệp đã thu thập hàng trăm hạt giống chà là trong nhiều năm.

Không ít hạt được nhóm tìm thấy quanh pháo đài Masada (Israel), một công trình nhìn ra Biển Chết, được xây dựng vào đời vua Herod, khoảng năm 37 TCN đến năm 4 TCN. Ngoài ra, nhóm khai quật và thu nhặt thêm một số hạt giống khác lấy từ những hang động từng dùng làm nhà kho quanh Biển Chết.

Sau khi phân loại, nhóm chọn được 34 hạt giống chà là tiềm năng nhất, đem ngâm trong nước nóng và cho chúng thêm một ít chất dinh dưỡng. Nhóm trồng chúng trong đất vô trùng. Kết quả, 6 trong số 34 hạt nảy mầm và phát triển bình thường.

Một số hạt chà là "cổ" mà nhóm thu thập được - Ảnh: MAILONLINE

Để chắc rằng những giống chà là có được là từ thời xa xưa, nhóm nghiên cứu tiến hành định tuổi cacbon bằng các mảnh vỏ hạt giống sau khi cây con đâm chồi. Số liệu cho thấy, hạt giống quả nhiên từ thời xa xưa với niên đại trong khoảng 2.200 đến 1.800 năm. Phát hiện được đăng trên tạp chí Science Advances.

Trang The Atlantic ghi nhận, khi lớn chà là có kích thước to hơn 30% so với những giống hiện đại. Điều này giúp các nhà khoa học hình dung rằng, trong quá khứ kích thước chà là rất lớn nhưng theo thời gian, người dân ưu tiên giữ lại những giống nhỏ cho phù hợp với đời sống hiện đại.

TS Frédérique Aberlenc, Viện Phát triển bền vững quốc gia Pháp, cho biết nhóm sẽ tìm cách thụ phấn cho những cây chà là "cổ" này với mục đích xem quả của chúng khác gì ngày nay. Nhóm dự đoán quả sẽ lớn hơn, ngọt hơn và chống được không ít loại côn trùng.

Những cây chà là hiện đại ở Trung Đông - Ảnh: SCIENCE

Theo Science, nghiên cứu cũng giúp gợi mở phần nào về cơ chế tự bảo tồn ADN qua nhiều thế kỷ của chà là. Muốn hạt nảy mầm thành cây, ADN buộc phải còn nguyên vẹn, và với trường hợp đặc biệt này, chà là đã bảo quản được tư liệu di truyền của chúng trong hàng ngàn năm.

Theo Sallon, đây vẫn còn là một bí ẩn, đi ngược lại những kiến thức về bảo quản gen mà cô đang nghiên cứu. Cô cho biết thêm, có thể do những hạt này "nằm" trong 2.000 năm qua ở vị trí có độ cao thấp, môi trường nóng, khô, kết hợp với kích thước lớn bất thường của hạt đã giúp giữ phôi trong rất nhiều năm.

Trái chà là “khỏe bà tốt ông”

TT - Trong những ngày tết nhiều nhà có món chà là (Phoenix dactylifera). Loại quả này có nguồn gốc châu Phi, đông nam châu Âu (Crete) và miền nam châu Á (từ Thổ Nhĩ Kỳ về phía đông tới miền nam Trung Quốc và Malaysia).