Alvin Chiong (53 tuổi), người từng vào tù bốn lần trong mười năm, tự hào vì có thể nhớ được “buồng vệ sinh nào an toàn để sử dụng ma túy”, nay đã dùng trí nhớ siêu việt đó vào công việc hằng ngày của mình: hướng dẫn viên du lịch ở Singapore.

Được biết ông là một phần của sáng kiến Triad Trails - tour đi bộ du lịch đầu tiên được điều hành bởi những cựu tù nhân của Singapore - với sự hỗ trợ từ Cục Du lịch Singapore.

Quá khứ bất hảo

Tự nhận mình lớn lên trong một gia đình bất ổn khi có người cha nghiện ngập và mẹ bỏ đi khi ông chỉ mới 7 tuổi, Chiong lao vào con đường sử dụng ma túy khi vừa lên 9.

Ông kiếm tiền bằng đủ loại nghề sau giờ học. Bán nước uống ở những trận đá bóng, rao những tờ báo có kết quả xổ số, và kết giao với đám người xấu. Hậu quả là ông bỏ học khi đang học dở dang cấp 2.

“Tôi hít keo, uống thuốc ngủ, hút thuốc lá, vì tôi có tiền. Sau đó tôi chuyển sang hút cần sa, và trước khi đi nghĩa vụ quân sự, tôi bắt đầu sử dụng ma túy”, ông nói.

Với ông Chiong, những băng đảng này có thể mang đến cho ông những thứ ông vốn luôn tìm kiếm: tình cảm anh em và cảm giác được thuộc về, được bảo vệ và công nhận.

“Có người sợ hãi, nhưng cũng có người ghen tị khi chúng tôi đi đến đâu cũng được nhận ra và được đối xử đặc biệt. Dù sao thì, lúc ấy tôi đã nghĩ rằng có thể làm cho người khác phải sợ mình là điều phải tuyệt vời lắm”, ông cười ngượng ngùng.

Cú hích chuyển giao cuộc đời

Ông bắt đầu hành trình “ra tù vào tội” của mình khi bị bắt lần đầu vào năm 1998, hai lần nữa vào năm 2001 và lần cuối cùng vào năm 2008.

Năm 2007, vợ ông yêu cầu ly thân và mang theo hai người con trai. Nhận thấy cuộc đời mình không thể mãi đi theo hướng này, ông quyết tâm cai nghiện.

Nghiện thì dễ, nhưng cai nghiện lại rất khó. Ông Chiong thấm thía điều này khi dù đã ở trung tâm cai nghiện cả một năm trời, ngay khi có cơ hội bắt đầu cuộc sống mới, ông đã tái nghiện chỉ sau hai tuần.

Sau khi bị bắt quả tang sử dụng ma túy ba lần tại một trại cai nghiện khác sau đó, ông đã bị đuổi đi với lý do “nếu không bỏ nghiện thì cũng đừng làm nơi này thêm rắc rối”.

Cuộc đời ông bắt đầu thay đổi khi cơ sở cai nghiện trước đó đồng ý cho ông thêm một cơ hội quay lại. Dù phải đối diện với chuyện vợ cũ yêu cầu ly hôn, ông vẫn cố gắng không đi vào con đường nghiện ngập như trước.

Ông bắt đầu tham gia một nhóm hỗ trợ các hoạt động cộng đồng. Từ đây, cuộc đời ông cũng dần chuyển sang một hướng mới tươi sáng hơn.

Tự cho mình cơ hội

Tháng 12-2014, ông Chiong quay trở lại thăm nhà tù với tư cách tình nguyện viên.

“Tôi gặp lại những người đã từng cùng mình nghiện ngập trong quá khứ. Họ bảo tôi rồi cũng sẽ trở lại như trước thôi, nhưng tôi không trách họ vì đã nói như vậy. Vì chính tôi cũng đã từng nghĩ như thế", ông nói.

Suốt nhiều năm sau, ông Chiong vẫn tiếp tục công việc tình nguyện của mình ở trại giam. Nhận thấy ông đã thay đổi, người vợ cũ và hai con trai của ông đồng ý cho ông thêm một cơ hội để xây dựng lại cuộc sống gia đình.

Hành trình trở thành hướng dẫn viên du lịch của ông Chiong bắt đầu vào giữa đại dịch, sau khi một tổ chức đề xuất ý tưởng khởi động các tour đi bộ do những người từng phạm tội dẫn dắt với ông. Ông nhanh chóng đồng ý tham gia.

“Nhưng đó lại là một cơn ác mộng. Tôi chẳng biết gì nhiều về Singapore: lịch sử đất nước, quá trình phát triển, những địa điểm thu hút khách du lịch. Suốt 7-8 tháng sau đó, tôi đã cố gắng thu thập càng nhiều thông tin càng tốt, tóm tắt chúng, biên soạn lại, và ghi nhớ”, ông chia sẻ.

Cuối cùng, ông đã làm được và trở thành hướng dẫn viên du lịch ở tuổi 52.

Sau 16 năm ra tù, ông vẫn không thể tin rằng mình đã đi “xa như vậy”.

“Đừng đợi người khác đến và cho ta cơ hội. Nếu họ không làm điều đó, chẳng lẽ ta cứ mặc kệ đời mình và để nó đến đâu thì đến? Vì vậy, ít nhất hãy tự cho chính mình một cơ hội để bắt đầu lại mọi thứ một lần nữa”, ông khẳng định.

'Người cai nghiện hoàn lương, sẽ có những giọt nước mắt hạnh phúc'

TTO - Chiều 19-1, ông Lê Trí Thanh - chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam - đã đến thăm cơ sở cai nghiện ma túy Quảng Nam, nơi có 193 người đang cai nghiện.