Châu Âu đang nỗ lực chống lại các thiên đường thuế trên thế giới - Ảnh: CNN

"Thiên đường thuế", nơi không đánh thuế hoặc đánh thuế rất thấp các công ty, cá nhân đã kéo theo nhiều hệ lụy, nhức nhối nhất là tình trạng trốn thuế và chuyển tài sản ra nước ngoài.

Ngày 5-12, sau gần 10 tháng đàm phán căng thẳng, rốt cuộc các bộ trưởng tài chính EU đã chốt hạ danh sách đen các "thiên đường thuế" - nền tảng để EU có các bước đi tiếp theo nhắm vào các quốc gia và vùng lãnh thổ này.

Theo hãng tin Reuters, danh sách này gồm vùng lãnh thổ Samoa và Guam của Mỹ ở Thái Bình Dương, Bahrain, Barbados, Grenada, Hàn Quốc, Macau (Trung Quốc), CH Quần đảo Marshall, Mông Cổ, Namibia, Palau, Panama, Saint Lucia, Samoa, Trinidad & Tobago, Tunisia và Các tiểu vương quốc Ả rập thống nhất (UAE).

Những quốc gia và vùng lãnh thổ trên bị EU cáo buộc đã thực thi chính sách thuế không công bằng, không chia sẻ các thông tin tài chính quan trọng với EU. Đại diện EU nhấn mạnh còn một "danh sách xám" gồm 47 quốc gia và thực thể khác bị coi là không đáp ứng các tiêu chuẩn về thuế của EU nhưng cam kết sẽ thay đổi.

Một số quốc gia vùng Caribe đã được "tha bổng", không bị đưa vào danh sách đen vì thiệt hại do các trận bão trong năm 2017. Tuy nhiên, EU khẳng định danh sách đen không phải là bất biến và sẵn sàng cập nhật, tức loại bỏ hoặc thêm vào, khi cần thiết và có sự thay đổi từ thực tế.

TTO - Ai cũng thấy cần chống lại các chiêu thức né thuế, trốn thuế bằng cách dựa vào những nơi cho phép giảm thuế kiểu biệt đãi. Nhưng ngăn chặn việc đó không hề dễ dàng. Ví dụ từ Liên minh châu Âu.

Câu hỏi được đặt ra bây giờ là ra danh sách đen và danh sách xám để làm gì? Cả hai sẽ trở nên vô nghĩa nếu chỉ liệt kê rồi để đó. Câu hỏi này đã được các bộ trưởng EU tranh cãi trong suốt thời gian qua.

Phía EU chỉ nói chung chung về "các biện pháp trừng phạt", trong đó sẽ liên quan tới "chính sách đối ngoại, quan hệ kinh tế và hợp tác phát triển" giữa EU với các nước, vùng lãnh thổ nói trên.

Bộ trưởng Tài chính Đức Peter Altmaier cho biết, dự kiến 17 nước và vùng lãnh thổ bị nêu tên trong "danh sách đen" trên có thể sẽ không được nhận tài trợ của EU. Các biện pháp trừng phạt khác sẽ được công bố trong vài tuần tới.

"Tôi hy vọng đây sẽ là một sự khởi đầu tốt vì chúng tôi đã nhất trí được mục tiêu đối phó với các hành vi trốn thuế và gian lận về thuế. Đây là một bước đi đầu tiên. Nhiều bước đi khác sẽ được chúng tôi công bố trong thời gian tới", ông Altmaier nói.

Ý tưởng lập một danh sách chung của EU về các "thiên đường thuế" được khởi xướng từ tháng 4-2016, sau vụ rò rỉ "Hồ sơ Panama", một hệ thống trốn thuế quy mô toàn thế giới bị Hiệp hội các nhà báo điều tra quốc tế phanh phui.