Trong thời gian vừa qua, cùng với việc thực hiện các giải pháp tổng thể nhằm hạn chế tình trạng người nước ngoài cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc, Chính phủ nước này đã ban hành văn bản nội bộ hướng dẫn áp dụng theo hướng khuyến khích người nước ngoài đang cư trú bất hợp pháp tự nguyện về nước.

Văn bản này đã được Bộ Tư pháp Hàn Quốc phổ biến đến các cơ quan hữu quan gồm xuất nhập cảnh, chính quyền và cảnh sát các địa phương để áp dụng đồng bộ trên toàn quốc, đồng thời thông báo đến đại sứ quán các nước có nhiều công dân đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc như Trung Quốc, Việt Nam, Mông Cổ, Thái Lan, Philippines, Indonesia, Uzbekistan…

Theo đó, người đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc có thể đăng ký thủ tục tự nguyện về nước tại tất cả các sân bay quốc tế trên toàn Hàn Quốc vào bất cứ thời điểm nào và nhận được những quyền lợi dưới đây.

Thứ nhất, được miễn đóng tiền phạt bất kể thời gian cư trú bất hợp pháp là bao lâu.

Thứ hai, không bị tạm giam tại các trung tâm bảo hộ người nước ngoài và có thể tự do về nước “trong danh dự” (thông thường các trường hợp cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc nếu bị bắt sẽ bị tạm giam tại cơ quan xuất nhập cảnh để chuẩn bị các giấy tờ và thủ tục cần thiết, sau đó bị trục xuất về nước).

Thứ ba, tùy thuộc vào thời gian cư trú bất hợp pháp, thời hạn cấm nhập cảnh vào Hàn Quốc sẽ được miễn hoặc giảm bớt xuống tối đa còn 2 năm, trong khi đó nếu cư trú bất hợp pháp mà bị bắt thì thời hạn cấm nhập cảnh vào Hàn Quốc tối đa lên đến 10 năm.

Thứ tư, sau khi đã về nước, khi xin thị thực (visa) vào Hàn Quốc thì hạng mục “tự nguyện về nước” trước đó sẽ được coi là một yếu tố tích cực trong quá trình xem xét cấp visa.

Cũng theo văn bản hướng dẫn trên, thủ tục cho người cư trú bất hợp pháp tự nguyện về nước cũng được đơn giản hóa tối đa.

Theo đó, vào ngày muốn xuất cảnh, những người này chỉ cần mang theo hộ chiếu hoặc giấy thông hành còn hiệu lực và vé máy bay tới văn phòng quản lý xuất nhập cảnh tại sân bay để xin đăng ký làm thủ tục tự nguyện về nước rồi sau đó lên máy bay về nước.

Thậm chí, ngay cả những trường hợp nhập cảnh vào Hàn Quốc bằng phương pháp “không thông thường”, chẳng hạn như dùng hộ chiếu giả, thì trước khi xuất cảnh tối thiểu 3 ngày, những người này có thể gọi điện đến văn phòng quản lý xuất nhập cảnh tại các sân bay để đăng ký trước thủ tục tự nguyện về nước, rồi sau đó tới làm thủ tục xuất cảnh như các trường hợp nêu trên.

Về tình hình công dân Việt Nam đang cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc, theo thống kê của Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh Hàn Quốc, tính đến ngày 15/3 vừa qua, Việt Nam có 26.340 người đang cư trú bất hợp pháp, chiếm 20,2% trong tổng số 130.702 người Việt đang cư trú tại Hàn Quốc.

Trong đó, 3.296 người vào Hàn Quốc bằng visa ngắn hạn (dưới 90 ngày) như du lịch, thăm thân… sau đó trốn ở lại cư trú bất hợp pháp, còn lại 23.044 người hết thời hạn cư trú tại Hàn Quốc nhưng không về nước, trong số này phần lớn là các lao động bất hợp pháp.

Thời gian qua, Ban Quản lý lao động và Văn phòng quản lý lao động Việt Nam theo chương trình EPS tại Hàn Quốc tiếp tục phối hợp với Cơ quan phát triển nguồn nhân lực Hàn Quốc (HRD) và các trung tâm hỗ trợ lao động nước ngoài tại các địa phương trên toàn Hàn Quốc đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, tuyên truyền, tư vấn pháp luật về lao động cho các lao động Việt Nam đang làm việc tại Hàn Quốc.

Ngoài việc giúp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động Việt Nam trong quá trình làm việc tại Hàn Quốc, trọng tâm các hoạt động này còn nhằm khuyến khích các lao động trung thành, lao động sắp hết hợp đồng về nước đúng hạn để được hưởng những ưu đãi theo tinh thần Bản ghi nhớ (MOU) đã được gia hạn giữa Bộ Lao động hai nước vào ngày 10/4 vừa qua.