Một đảo nhân tạo Trung Quốc xây trái phép trên biển Đông - Ảnh: Reuters

Theo trang Navy Times, các quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ khẳng định trong năm 2016, hải quân Mỹ sẽ thường xuyên tổ chức các cuộc tuần tra bảo vệ tự do hàng hải trên biển Đông, tương tự như lần đưa tàu khu trục USS Lassen và máy bay ném bom B-52 tới gần các đảo nhân tạo Trung Quốc xây trái phép.

“Chúng ta cần nhớ rằng hải quân Mỹ đã tuần tra bảo vệ tự do hàng hải từ thời Tổng thống Jimmy Carter còn tại vị” - giáo sư hàng hải Craig Allen thuộc Trường Luật ĐH Washington nhấn mạnh. Hiện Hạm đội 7 của Mỹ, đang đóng ở Nhật, thực hiện nhiệm vụ tuần tra biển Đông.

Washington sẽ tiếp tục điều các tàu khu trục và tàu tuần dương tới tuần tra gần các đảo nhân tạo bất hợp pháp của Trung Quốc. Ngoài ra cũng có thể tàu chiến gần bờ Fort Worth hiện đang có mặt ở Singapore sẽ tham gia tuần tra.

Nguồn tin hải quân Mỹ tiết lộ hiện Nhật cũng đang xem xét tuần tra bảo vệ tự do hàng hải trên biển Đông. Trước đó Bộ Quốc phòng Úc cũng đã xác nhận nước này triển khai máy bay P-3C Orion đến biển Đông như hãng BBC đưa tin.

Hôm qua, Trung Quốc phản ứng hùng hổ với việc một máy bay ném bom B-52 của Mỹ bay vào vùng 2 hải lý quanh Đá Châu Viên, nơi bị Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp và bồi lấn, xây đảo nhân tạo trái phép. 

Hiện Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với vụ kiện của Philippines ở Tòa án Trọng tài thường trực (PCA) ở The Hague (Hà Lan). Bloomberg và AP dẫn nguồn tin từ Bắc Kinh tiết lộ nội bộ Bộ Ngoại giao Trung Quốc đang tranh cãi dữ dội về việc không chuẩn bị một cách đầy đủ và nghiêm túc để đối phó với đơn kiện của Philippines.

Giới quan sát nhận định rõ ràng Trung Quốc đang lo ngại PCA xử Philippines thắng và bác bỏ cái gọi là “tính pháp lý” của bản đồ “đường lưỡi bò” mà Bắc Kinh đưa ra. Đó sẽ là cú đòn giáng thẳng vào uy tín quốc tế của Trung Quốc.