Hoạt động cảng biển bị xáo trộn lớn vì container phế liệu đổ về VN thời gian qua - Ảnh: N.BÌNH

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, đại diện Cục Hải quan TP.HCM cho biết trong cuộc bàn phương án giải phóng container đang tồn đọng tại các cảng ở TP.HCM ngày 25-6, các cơ quan liên quan đã thống nhất sẽ ưu tiên xử lý những container phế liệu chưa làm thủ tục hải quan tồn đọng quá 90 ngày.

Theo đó, Cục Hải quan TP.HCM sẽ chỉ đạo chủ trì phân loại theo chủng loại, số lượng, khối lượng, thành phần, tính chất hàng hóa, phế liệu, thực hiện việc xác lập quyền sở hữu nhà nước về tài sản đối với các container hàng hóa đã được phân loại theo quy định.

Những container hàng phế liệu nào đạt tiêu chuẩn để làm nguyên liệu sản xuất, tái chế sẽ cho doanh nghiệp làm thủ tục thông quan, đưa về sản xuất, hoặc tổ chức bán thanh lý cho các cơ sở đủ điều kiện tái chế.

Các lô hàng kém chất lượng, không đúng tiêu chuẩn theo quy định nhập khẩu phế liệu và yêu cầu về môi trường sẽ tiến hành buộc tái xuất.

Tại cuộc họp, các bên thống nhất một số phương án cấp bách để quản lý, trong đó, Bộ Tài nguyên và môi trường sẽ phối hợp với Cục hải quan TP.HCM cung cấp danh sách doanh nghiệp được cấp giấy phép nhập khẩu phế liệu để Cục Hải quan TP.HCM đối chiếu với số lượng phế liệu nhập khẩu về cảng.

Nếu trùng khớp số liệu thì mời lên làm việc, giải quyết làm thủ tục nhận hàng, nếu không đủ diều kiện sẽ xử lý ngay nhằm nhanh chóng giải phóng tình trạng tồn đọng container phế liệu càng sớm càng tốt tại cảng Cát Lái.

Cuộc họp cũng thống nhất hướng sắp tới sẽ kiến nghị Thủ tướng yêu cầu các hãng vận chuyển phải kiểm tra giấy phép các doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu trước khi đồng ý đưa container phế liệu chở về Việt Nam, tránh tình trạng hàng lậu, hàng vô chủ vào Việt Nam.

Trước mắt, để giảm tải cho cảng Cát Lái, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn đề nghị cơ quan Hải quan cho phép vận chuyển một số lượng container phế liệu tồn về một cảng thuộc Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn để lưu giữ chờ xử lý.

Tổ công tác đã ghi nhận ý kiến này để báo cấp thẩm quyền xử lý. 

Trước đó, theo báo cáo của Cục Hải quan TP.HCM, tính đến giữa tháng 6-2018, có khoảng 3.220 container phế liệu chưa làm thủ tục hải quan đang được lưu giữ tại các cảng biển TPHCM, trong 2.255 container tồn đọng quá 90 ngày.

Phần lớn hàng tồn đọng tại cảng Cát Lái, với 2.181 containe đã gây ùn tắc cục bộ tại cảng Cát Lái, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của cảng, hãng tàu và các doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Để tự "cứu mình", Tân cảng Sài Gòn đã ngưng tiếp nhận các container phế liệu vào cảng Cát Lái và cảng Hiệp Phước từ ngày 1-6 đến 30-9.

Việc bốc dỡ hàng từ các tàu chỉ được thực hiện sau khi khách hàng xuất trình đầy đủ các giấy phép nhập khẩu.

Đại diện Tân cảng Sài Gòn cho biết tình trạng container phế liệu tồn đọng tại Việt Nam gia tăng mạnh do Trung Quốc cấm, ngăn chặn nhập 24 mặt hàng phế liệu vào nước này từ đầu năm 2018, trong đó có hai loại phế liệu mà Việt Nam cũng đang nhập khẩu về để tái chế là phế liệu nhựa và giấy.

TTO - Hàng ngàn container chứa phế liệu tồn đọng quá 90 ngày tải các cảng khiến cho Việt Nam phải đau đầu trước viễn cảnh trở thành bãi chứa rác của các quốc gia khác.