Vu quy đại náo - Ảnh: ĐPCC

Trước đó, kể từ khi phim Việt chạm cột mốc 100 tỉ đồng vào năm 2014, trong 5 năm qua chỉ có bốn bộ phim Việt Nam vượt qua mức doanh thu được xem là "đáng mơ ước" đối với điện ảnh nội địa.

Tuy nhiên, những con số doanh thu lâu nay chúng ta biết được (từ nguồn nhà sản xuất cung cấp) đều không được kiểm chứng vì thị trường điện ảnh Việt Nam vẫn chưa có một đơn vị theo dõi, công bố doanh thu phòng vé độc lập và công khai như các nước trên thế giới.

Con số doanh thu có đáng tin cậy?

Ở khu vực Bắc Mỹ, Box Office Mojo (BOM) là trang web chuyên theo dõi doanh thu phòng vé độc lập dựa theo một hệ thống thuật toán chính xác.

BOM theo dõi và cập nhật rất chặt chẽ mức doanh thu đến từng ngày và có một hệ thống dữ liệu khổng lồ để từ đó giới phân tích thị trường nhận định sự thành công hay thất bại của một bộ phim, hoặc đưa ra những dự đoán khá chính xác mức doanh thu cho những bộ phim sắp ra mắt.

Không chỉ riêng khu vực Bắc Mỹ, BOM còn theo dõi và cung cấp thông tin về kết quả phòng vé của hơn 100 quốc gia và vùng lãnh thổ khác nhau trên thế giới.

Nhiều năm trước, con số BOM cung cấp tại thị trường Việt Nam còn khá sơ sài thì từ đầu năm 2019, trang web này đã cập nhật khá chi tiết mức doanh thu theo từng tuần.

Một cảnh của bom tấn phòng vé phim Việt:

Theo con số BOM công bố đến hết ngày 24-3, Hai Phượng (tên tiếng Anh là Furie) có mức doanh thu là 4,96 triệu USD tại thị trường Việt Nam, cộng thêm gần 600.000 USD tại thị trường Bắc Mỹ.

Như vậy tổng doanh của bộ phim này đạt khoảng 5,56 triệu USD, cao hơn một chút so với mức doanh thu Cua lại vợ bầu đạt được tại thị trường Việt Nam.

Nếu tính ra tiền Việt, mức doanh thu hai phim này đạt được xấp xỉ 130 tỉ đồng, thấp hơn khá nhiều so với con số 176,5 tỉ và 200 tỉ đồng mà hai nhà phát hành Galaxy và Studio 68 công bố vào ngày 17-2 và 25-3 vừa qua.

Trả lời câu hỏi của người viết về sự chênh lệch khá lớn này giữa hai đơn vị quốc tế và trong nước, ông Nguyễn Hoàng Hải - giám đốc phát hành phim của CGV Việt Nam - cho biết có thể do BOM cập nhật chậm hơn hoặc lấy từ nguồn thông tin không chính thức hoặc không đầy đủ.

Trong khi đó, ông Thái Bá Dũng - một nhà sản xuất của Studio 68 - thì cho rằng BOM chỉ cập nhật các hệ thống rạp chiếu lớn như CGV, Lotte, Galaxy hay BHD mà bỏ qua những hệ thống rạp chiếu nhỏ như Cinestar, Đại Thanh, Tháng Tám hay nhiều cụm rạp nhỏ lẻ khác ở các tỉnh thành vì không có số liệu chính thức.

Nhà sản xuất này cũng cho rằng BOM chỉ cập nhật số liệu dựa trên lượng vé bán trực tiếp tại rạp chứ không tính được số lượng đặt vé bao rạp lên đến hàng ngàn lượt vé mà Studio bán cho các đơn vị như Vietnam Airlines, Saigontourist hay Vietravel...

Khẩu vị của khán giả đang bắt đầu thay đổi

Theo một khảo sát độc lập của người viết từ ba đơn vị phát hành phim lớn nhất tại Việt Nam, năm ngoái điện ảnh Việt Nam có hơn 40 bộ phim chính thức chiếu rạp, nhưng chỉ có sáu bộ phim được xem là thành công về doanh thu, đó là Siêu sao siêu ngố, Lật mặt 3, Tháng năm rực rỡ, Chàng vợ của em, 798Mười, Gái già lắm chiêu 2 tính theo mức doanh thu từ cao đến thấp.

Trong khi đó có hơn 20 bộ phim thất bại thảm hại và gần như mất trắng về kinh phí đầu tư. Tổng doanh thu từ phim Việt năm 2018 chỉ chiếm hơn 700 tỉ đồng, trên tổng doanh thu toàn thị trường khoảng 3.260 tỉ đồng, chỉ tăng có 1% so với năm 2017. Tỉ lệ nội địa hóa của phim Việt trong năm 2018 thậm chí còn thấp hơn năm 2017, chỉ đạt khoảng 23-24%.

Cảnh phim Trạng Quỳnh - một phim dở nhưng vẫn đạt doanh thu cao của điện ảnh Việt

Tuy nhiên, chỉ trong vòng chưa đầy ba tháng đầu năm 2019, doanh thu phim Việt đã có bước đột phá ngoạn mục nhờ thành công liên tiếp của Hai Phượng, Cua lại vợ bầu, Trạng Quỳnh, Vu quy đại náo và Chị trợ lý của em.

Cũng theo ông Nguyễn Hoàng Hải, nhờ vào phim nội địa ba tháng đầu năm có doanh thu tốt, nên thị trường tăng trưởng hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng ngạc nhiên hơn nữa là lần đầu tiên phim nội địa vươn lên chiếm hơn 50% doanh số quý 1.

Trong sự tăng trưởng đột phá của thị trường, thành công của Hai Phượng vẫn đáng nói hơn cả, bởi bộ phim hành động này đã phá thế độc tôn của phim hài lãng mạn và cho thấy khẩu vị của khán giả đang bắt đầu thay đổi.

Nhận định về sự thành công bất ngờ của Hai Phượng, bộ phim đến nay đã thu hút hơn 2,5 triệu lượt người xem tại Việt Nam, ông Thái Bá Dũng cho rằng Studio 68 đã dựa trên nghiên cứu thị trường về sở thích xem phim của khán giả tại Việt Nam.

Theo đó, thể loại hài hoặc hài - lãng mạn vẫn chiếm số 1, thể loại hành động đứng thứ 2 nhưng sự chênh lệch giữa số lượng người thích xem phim hài - lãng mạn và phim hành động không nhiều. Điều này cho thấy phim hành động vẫn rất rộng cửa. Quan trọng là chất lượng phim như thế nào.

Cuối cùng, nhận định về sự tăng trưởng đột phá của phim Việt đầu năm nay với tỉ lệ nội địa hóa cao kỷ lục, ông Nguyễn Hoàng Hải cho rằng đây là một tín hiệu vui cho phim Việt, hi vọng thị trường sẽ tiếp tục có nhiều bộ phim tốt, chinh phục được khán giả để phim Việt có thể giữ được khoảng 35-40% thị phần trong năm nay.

TTO - Hơn 3 năm trước, trong bài viết Điện ảnh Việt: nhìn từ 'nhà' ra 'phố' (Tuổi Trẻ ngày 2-1-2016), thời điểm mà phim nội địa mới có 2 bộ phim vượt 100 tỉ đồng, người viết đã dự đoán trong vòng 3-5 năm tới, kỷ lục 200 tỉ đồng sẽ được thiết lập.